مه مغزی چیست؟

به‌گزارش خراسان، حتما تا به حال برایتان پیش آمده است که بعد از گذراندن یک روز طولانی در محل کار احساس کنید توانایی تمرکز روی چیزی را ندارید. به این حالت خستگی ذهنی «هوشیاری ابری» یا «مه مغزی»، گفته می‌شود. این روزها بیماری کووید۱۹ توجه بیشتری را به سمت این مشکل جلب کرده زیرا بسیاری از بیماران کرونا بعد از بهبودی از عفونت، تا هفته‌ها یا ماه‌ها «مه مغزی» را تجربه می‌کنند. «مه مغزی»، همچنین می‌تواند نشان دهنده یک مشکل زمینه‌ای هم باشد. این مشکلات، از بیماری‌های خودایمنی مانند لوپوس گرفته تا آلزایمر و دیابت را شامل می‌شود. در ادامه مطلب، با «مه مغزی»، علل و علایم و راه‌های بهبود آن بیشتر آشنا می‌شوید.

«مه مغزی» چگونه احساس می‌شود؟
همان‌طور که اشاره شد، «مه مغزی»، احساس خستگی ذهنی یا گیجی است که تفکر واضح را دشوار می‌کند. چگونگی احساس «مه مغزی» ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد، اما همیشه با کاهش عملکرد شناختی همراه است. ممکن است احساس کنید مانند گذشته قادر به انجام کارهای ذهنی نیستید یا در تصمیم‌گیری مشکل دارید. علایم دیگر «مه مغزی» عبارت اند از: فراموشی، حالت گیجی، ناتوانی در توجه یا تمرکز و ناتوانی در انجام همزمان چند کار.

چه عواملی باعث ایجاد «مه‌مغزی» می‌شود؟

نداشتن خواب باکیفیت
کیفیت پایین خواب می‌تواند در عملکرد مغز اختلال ایجاد کند. هر دو مرحله خواب رم (عمیق‌ترین مرحله خواب) و غیر رم، برای تحکیم و پردازش خاطرات روز لازم هستند. نامنظم بودن زمان خواب و بیداری، کمتر از ۷ تا ۸ ساعت خوابیدن در شب یا قرار گرفتن در معرض نور آبی قبل از خواب این روند را مختل می کند و بر تحکیم حافظه تأثیر می‌گذارد.

کمبودهای تغذیه ای و حساسیت های غذایی
ویتامین B۱۲ به سنتز گلبول های قرمز خون و حفظ سیستم عصبی مرکزی کمک می‌کند. بنابراین کمبود ویتامین B۱۲ سطح انرژی را کاهش می دهد و احساس خستگی ایجاد می‌کند. دیگر کمبودهای تغذیه‌ای مرتبط با مه مغزی شامل کمبود آهن، منیزیم و ویتامین D است. پزشک می‌تواند همه این موارد را از طریق آزمایش خون بررسی کند. یکی دیگر از دلایل «مه مغزی» مرتبط با رژیم غذایی، حساسیت‌های غذایی از جمله حساسیت به گلوتن است. مطالعات اخیر حساسیت به گلوتن را با «مه مغزی» مرتبط نشان داده است. کارشناسان می‌گویند گلوتن عملکرد روده‌ را تغییر می‌دهد و تغییرات در میکروبیوم روده بر مراکز شناختی مغز و در نهایت بر عملکرد مغز تأثیر می‌گذارد.

استرس
ساعات طولانی کار، تربیت فرزند، اضطراب، نگرانی و انواع دیگر فشارهای روانی می‌تواند تأثیر زیادی بر عملکرد مغز داشته باشد. بدن انرژی را از عملکردهای معمول خود به سمت عوامل استرس‌زا منحرف می‌کند و در نتیجه شما احساس می‌کنید نمی‌توانید روی چیز دیگری تمرکز کنید. یادگیری روش‌های کاهش استرس مانند ورزش و مراقبت از خود می‌تواند به پاک سازی ذهن کمک کند.

تغییرات هورمونی
نداشتن توانایی در تمرکز، علامت شناخته شده‌ای از یائسگی است. تغییرات هورمونی روی مغز تأثیر می‌گذارد. استروژن به حافظه و دیگر فرایندهای مغزی کمک می‌کند، بنابراین وقتی سطح استروژن کاهش می‌یابد، افت عملکردهای مختلف مغز رخ می‌دهد. به همین دلیل است که «مه مغزی»، در زنان باردار بسیار شایع است.

داروها
یکی از عوارض جانبی برخی از داروها چه با نسخه و چه بدون نسخه «مه مغزی» است. قرص‌های خواب‌آور و بنزودیازپین‌ها که اغلب برای درمان اضطراب تجویز می‌شوند، «مه مغزی» ایجاد می‌کنند. اگر به‌تازگی مصرف داروی جدیدی را شروع کرده‌اید و «مه مغزی» را تجربه می‌کنید، ممکن است لازم باشد دوز دارو را تغییر دهید یا درمان دیگری را انتخاب کنید. همیشه درباره تمام داروهایی که مصرف می‌کنید با پزشک خود صحبت کنید.

«مه مغزی» و کووید۱۹
تحقیقات نشان می‌دهد ۵۰ تا ۸۰ درصد افرادی که از کووید۱۹بهبود می‌یابند، حداقل تا سه ماه پس از بهبودی با برخی عوارض طولانی‌مدت روبه رو هستند. «مه مغزی» یکی از رایج‌ترین علایم طولانی‌مدت کووید۱۹ است. لازم است تحقیقات بیشتری درباره تأثیرات کووید۱۹ بر مغز انجام شود اما به احتمال زیاد «مه مغزی» به دلیل التهاب رگ‌های خونی تغذیه کننده مغز ناشی از کووید۱۹ بروز می‌کند.

چگونه می‌توان درمان کرد؟
با توجه به این که علل بیماری‌های مغزی بسیار گسترده هستند، درمان آن‌ها بستگی زیادی به علت بیماری دارد. کارشناسان سلامت پیشنهاد می‌کنند کار را با اصول خوب مراقبت از خود، از جمله خواب کافی، حفظ رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و کاهش استرس شروع کنید. یکی از بهترین راه‌ها برای مبارزه با «مه مغزی»، حل پازل، پرداختن به مسابقات و بازی‌های فکری است. «مه مغزی» به خودی خود یک شرایط اضطراری نیست. با این حال، اگر به طور ناگهانی ظاهر شود یا به طور جدی زندگی روزمره شما را تحت تأثیر قرار دهد، بهتر است درباره آن با پزشک مشورت کنید.