مقصر اصلی اتفاق کنسرت آنلاین ناظری چه کسی است؟
علی ترابی: گرفتاری امروز موسیقی، نبود قانون شفاف است
تهران (پانا) – «علی ترابی» مدیرکل سابق دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه نهادهایی مانند شورای عالی انقلاب فرهنگی یا مجلس شورای اسلامی باید یک‌بار برای همیشه قوانینی شفاف برای متولیان موسیقی بنویسند تا موسیقی بازیچه سلایق فرهنگی و سیاسی قرار نگیرد، عنوان کرد، اگر روند نمایش ندادن ابزارآلات موسیقی ادامه پیدا کند قطعاً بر ضد خودش عمل خواهد کرد.
گفت‌وگو درباره حاشیه‌های کنسرت استاد آواز ایران تمامی ندارد و همچنان مشخص نیست چه کسی مسئول حاشیه‌های پیش‌آمده است. برخی تغییرات اعمال شده را به سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر (ساترا) نسبت می‌دهند و برخی معاونت فضای مجازی صداوسیما را به‌عنوان متولی برگزاری این کنسرت بیان می‌کنند.
تا بوده نظارت بر انتشار، برعهده وزارت ارشاد بوده اما از زمانیکه مسئله نظارت قبل از انتشار یا بعد از انتشار مطرح شد کسی برنده این جدال اعلام می‌شود که به کسانی که نگران رسیدن محتوای بد به مخاطب هستند، اطمینان بدهد. ازاین‌رو صداوسیما توانست بگوید چون نگاه من قبل از انتشار است پس می‌توانم نظارت حاکمیتی بهتری داشته باشم. حال در این دوران گذار، این سازمان خودش ناخودآگاه درگیر نظارت پس از انتشار شده است. چون در ساترا زیرساختی برای نظارت قبل از انتشار وجود ندارد و اگر هم باشد بسیار محدود است و ازاین‌رو معاونت فضای مجازی صداوسیما خود مسئول این مهم می‌داند.
دردسرهای پلتفرم لنز
اصل ماجرا این است که کنسرت در پلتفرم لنز برگزارشده است و این پلتفرم در کنار پلتفرم‌های دیگری مانند آیو و تیوا تحت نظارت معاونت فضای مجازی صداوسیما فعالیت می‌کنند. این پلتفرم‌ها که برخلاف وی‌اودی‌های مشهور (مانند فیلیمو و نماوا) تلویزیون اینترنتی (IPTV) شمرده می‌شوند، بر اساس قراردادی که در سال ۱۳۹۴ منعقدشده، امتیاز فعالیت را ذیل معاونت فضای مجازی سازمان صداوسیما به دست آورده‌اند و تاکنون در همین قالب مشغول فعالیت هستند.
درک موسیقی در دوحالت فردی و جمعی متفاوت است
«علی ترابی» مدیرکل سابق دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در گفت‌وگو با پانا عنوان کرد: «اصولاً موسیقی پدیده‌ای است که نوع درک و دریافت آن در دو حالت فردی و جمعی متفاوت است. هنگامی‌که شما در میان جمع به موسیقی زنده گوش می‌دهید به شکل ناخودآگاه تحت تأثیر واکنش‌های مشابه جمعی قرار می‌گیرید و صرف‌نظر از گونه موسیقی در حال اجرا، نوعی حس زیبایی‌شناسی مشترک شما را برخوردار از هویتی تکثیرشده می‌سازد که بر وجد و سرور ناشی از درک موسیقی زنده می‌افزاید. درواقع در میان جمع شنیدن موسیقی صرفاً محدود به اجرای زنده هم نمی‌شود، وقتی شما به شکل جمعی در معرض موسیقی در حال پخش قرار می‌گیرید، برای مثال داخل خودرو حتی احساسی متفاوت از شنیدن همان موسیقی به شکل فردی دارید.»
موسیقی آنلاین نه مزایای موسیقی زنده را دارد و نه موسیقی ضبط‌شده
وی افزود: «از سوی دیگر موسیقی، هنری به‌شدت مخصوص فردیت نیز می‌تواند باشد و هر مخاطب موسیقی بخشی از بهترین لحظات شنیداری خود را مرتبط به زمانی می‌داند که در خلوت خود یک قطعه موسیقی را باکیفیت عالی و در حال و احوالی کاملاً خصوصی گوش‌داده است. این‌ها را گفتم تا بگویم موسیقی آنلاین نه مزایای موسیقی زنده و یا مشارکت جمعی در شنیدن موسیقی را دارد و نه کیفیت عالی موسیقی ضبط و پالایش‌شده قابل‌شنیدن از طرق مختلف را دارد.»
هرکجا واکسیناسیون عمومی شد، کنسرت آنلاین را فراموش کرد
مدیرکل سابق دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه اجرای آنلاین کنسرت‌ها در دنیا هم تجربه موفقی نبوده، عنوان کرد: «اجرای آنلاین موسیقی زنده محصول شرایط خاص حاصل از ویروسی مرگبار بود و به همان اندازه که شرایط برای به دنیا آمدن این طفل نامساعد بود، این نوزاد نورس هم گرفتار ضعف‌ها و مشکلات بزرگی شد که امیدی به حیاتش نمی‌رود. در کل دنیا به این پدیده به‌عنوان راه‌حلی موقتی برای گذر از شرایط این پاندمی کرونا نگاه شد و می‌بینیم که حتی در کشورهای دارای زیرساخت‌های فنی محکم نیز با استقبال موردنظر مواجه نشد و هر کشوری واکسیناسیون خود را به سطحی قابل‌قبول رساند و بلافاصله داستان اجرای آنلاین را فراموش کرد.»
قانون شفافی درباره موسیقی نداریم
علی ترابی درباره مهم‌ترین گرفتاری این روزها موسیقی به لحاظ حقوقی اظهار کرد: «به نظرم فقدان قانون شفاف در مورد موسیقی یکی از بزرگ‌ترین گرفتاری‌های ماست. نهادهایی مانند شورای عالی انقلاب فرهنگی یا مجلس شورای اسلامی باید یک‌بار برای همیشه قوانینی شفاف برای متولیان موسیقی بنویسند تا موسیقی بازیچه سلایق فرهنگی و سیاسی قرار نگیرد. شما ببینید در تمام این سالها فقط یک‌بار در قانون‌گذاری سراغ موسیقی آمده‌اند و آن‌هم زمانی بود که در مجلس دوره قبل تصویب کردند که از درآمد هرگونه اجرای موسیقی در کلان‌شهرها، ده درصد به‌حساب خزانه باید واریز شود! یعنی شما به‌عنوان یک تنبورنواز در شهر کرمانشاه بخواهی بر روی صحنه بروی قطعاً مبلغ سنگینی باید از جیب هم بگذاری تا بتوانی هزینه سالن و تبلیغ و غیره را بپردازی و بعد تصویب شد که اگر هر تعداد بلیت فروخته ده باید ده درصدش را هم به‌حساب خزانه واریز کنند. این نوع برخورد نشان می‌دهد قانون‌گذار اصولاً با واقعیات این هنر و مشکلات و گرفتاری‌ها و موانعش و از همه مهم‌تر اقتصاد در حال نابودی‌اش به‌هیچ‌وجه آشنا نیست. تنها نوع موسیقی که می‌شناسد موسیقی مردم‌پسند درآمدزا است.»
ترابی افزود: «درهرصورت به نظرم وقت آن است که یک بازنگری در نحوه تعامل با موسیقی انجام شود و جایگاه والای این هنر در تمام ایام سال به رسمیت شناخته شود و محترم انگاشته شود و نه فقط در ایامی خاص و به‌صورت ابزاری.»
نشان ندادن ابزار موسیقی ربطی به مسئله فقهی اصل موسیقی ندارد
علی ترابی درباره نشان ندادن سالها در رسانه‌های ملی عنوان کرد: «آنچه روشن است در مورد موسیقی مبحث فقهی مربوط به خود موسیقی است یعنی هر آنجا که بحثی درباره موسیقی مطربی یا غنا مطرح است و در مورد اصل موسیقی است. درواقع هیچ‌گاه ندیدیم در مورد ابزاری که با آن موسیقی اجراشده حلیتش مورد تردید قرار بگیرد. اگر بر این مبنا بخواهیم پیش برویم درمورد بسیاری از فیلم‌هایی که با ضوابط شرعی سازگار نیستند باید بگوییم نشان دادن دوربین فیلمبرداری یا عکاسی هم باید ممنوع شود.»
عدم نمایش ابزارآلات موسیقی بر ضد خودش عمل خواهد کرد
وی افزود: «به نظرم چندین سال است که این بحث تکلیفش روشن نیست. به نظر من این مهم هیچ کمکی به بهبود اوضاع فرهنگی نمی‌کند و اصولاً نسل جوان چون دسترسی‌شان به همه منابع بیشتر است، فراتر و روشن‌تر از این‌ها داستان را می‌بینند. به نظرم اگر به‌گونه‌ای داستان ادامه پیدا کند بر ضد خودش عمل می‌کند. عملاً می‌بینیم که همه جامعه اقشار جامعه دسترسی‌شان به رسانه‌های دیداری و شنیداری به‌قدری زیاد است که این موضوع اگر فرض بر این باشد که خطری دارد، رعایت این موضوع توسط تلویزیون یا مجوزهای رسمی هیچ کمکی به حل داستان نمی‌کند به‌جز اینکه ضدتبلیغ باشد.»
ارسال دیدگاه