نخستین سمپوزیم آرمان شهر دوستدار کودک برگزار شد

زهرا صادقی عضو شورای مشورتی شهر دوستدار کودک می گوید: افتخار می کنم که اصفهانی ام و شهر اصفهان با دریافت نشان شهر دوستدار کودک از طرف سازمان جهانی یونیسف بار دیگر به جهانیان نشان داد که در مسایل فرهنگی و اجتماعی مرتبط با کودکان و نوجوانان همواره پیشگام و در عرصه بوده است. برای استفاده حداکثری از پتانسیل کودکان و نوجوانان در زمینه ی مدیریت شهری مسئولان تصمیم گرفتند شورای مشورتی را تاسیس کنند تا کودکان و نوجوانان اصفهانی، عضو این شورا شوند و با همفکری خودشان بتوانند شهر را به محل بهتری برای زیستن تبدیل کنند.

وی می افزاید: کاندیداها برای عضویت شورای مشورتی ثبت نام کردند و بعد از تبلیغات، بچه ها به صورت گروهی در فروردین ماه رای دادند و در نهایت شورای مشورتی کودکان و نوجوانان متشکل از دو گروه سنی کودک و نوجوان تشکیل شد.

او ادامه می دهد: شوای مشورتی بیانگر این است که بچه هایی که در شورا حضور دارند قرار است مطالبه گر حقوق کودکان و نوجوانان در شهر خودشان باشند. برای مثال خواسته ما این است که حمل و نقل درون شهری در راستای تحقق آرمان های شهر دوستدار کودک تحقق پیدا کند که هم در تغییر وضعیت آلودگی هوا تاثیرات مثبتی داشته باشد که خود این مسئله تاثیر مستقیم بر سلامت جسمی و روحی کودکان و نوجوانان دارد و همچنین ما نوجوانان و کودکان اصفهانی خواستار تشکیل آزمایشگاه ها و پژوهشسراهایی هستیم تا بتوانیم مباحث علمی که در مدرسه آموزش می بینیم را به صورت عملی انجام بدهیم و از انجام کارهای پژوهشی لذت ببریم. هم اکنون همکاران ما در شورای مشورتی در حال طراحی ۳ پروژه معماری در راستای قسمت تفریحی شهر دوستدار کودک هستند.

رضا کبیری، عضو شورای مشورتی شهر دوستدار کودک نیز ادامه می دهد: رسالت خودم میدانم که بیایم و از هم قشری های خودم یعنی همان معلولین مواردی را بیان کنم تا هم معضلات آنها بیان شده باشد و هم در راستای تحقق شهر دوستدار کودک گام هایی را برداریم. اولین موردی که می خواهم به آن اشاره کنم بحث مانع زدایی در سطح شهر است. اصولا زمانی که این مانعی زدایی شکل بگیرد، هم برابری اجتماعی در سطح شهر بهتر اتفاق می افتد، هم جامعه پذیری برای معلولان اتفاق می افتد، هم معلولان با قشر توان خواه بهتر آشنا می شوند و جامعه هم پذیرای معلولان می شود. بارها دیدیم که اصفهان پتانسیل این را دارد که این اهداف را به سرانجام برساند . به عنوان مثال چهارباغ برای معلولان مسطح شده و تمام مردم با حالت برابری از آن استفاده می کنند. این یک نمونه از همان مانع زدایی ها است و البته شهر یزد در کشور ما به اولین شهر بدون مانع در کشور تبدیل شده و این جای خوشحالی دارد و اصفهان هم می تواند در راستای شهر دوستدار کودک این عمل را به انجام برساند.

او ادامه می دهد: مورد دوم در رابطه با آلودگی هوا است که هر ساله با این مسئله رو به رو هستیم و متاسفانه تاکنون هیچ تدبیری به حالت عملیاتی نرسیده است. درواقع عملیاتی می شود اما کارساز نیست. در واقع می شود برای این عمل و حفاظت از محیط زیست و اینکه ما کودکان و نوجوانان تنفس بهتری داشته باشیم و اگر اقداماتی که الان انجام شود، اتفاق بیفتد، و می تواند کار ساز و موثر باشد. کودکان و نوجوانان آینده حق این را دارند که از هوای خوبی بهره مند باشند و مورد سوم در رابطه با بحث نشاط اجتماعی است.

کیانا ولی خانی عضو شورای مشورتی شهر دوستدار کودک نیز در ادامه می گوید: انتظارات کودکان این است که در پارک ها دیوار هایی درست شود که بچه ها بتوانند با رنگ روی آن نقاشی کنند و گلدان هایی که در سر تا سر شهر هست بچه ها به سلیقه خودشان آنها را نقاشی کنند . در مناسبت های مختلف مثل روز دانش آموز یکسری نمایش های عروسکی اجرا بشود و مکان هایی برای کودکان، جهت آشنایی با زندگی کشاورزی درست بشود مثل پخت نان. در فروشگاه های بزرگ برایی جلوگیری از خستگی بچه ها یکسری امکانات در اختیار بچه ها قرار می دهند. مثلا با کاغذ به بچه ها آموزش اوریگامی داشته باشیم. در مسجد ها برای تشویق کودکان به نماز خواندن به بچه ها هدیه هایی کوچک بدهند. در فرهنگسراها کلاس های افزایش اعتماد به نفس و تند خوانی برگزار شود. استفاده بهینه از فضای مجازی و کلاس برای کسانی که یکسری از توانایی ها را ندارند و کلاس های بازی و هنری را بیشتر کنیم. از نکات مثبت اصفهان به اهمیت دادن به آثار تاریخی و اهمیت دادن به کودکان می توان اشاره کرد.

زهرا صادقی می گوید : تمام کودکان و نوجوانان در شهر اصفهان دارای استعداد ها ، علاقه مندی ها و توانایی های زیادی هستند که با مشارکت مدیران شهری می توانیم جامعه کودک و نوجوان را به سمت سلامت روحی و جسمی بیشتری ببریم. امیدوارم در آینده نزدیک شهری بسازیم که کودکان و نوجوانان زندگی سالمی را در آن داشته باشند.

اسما نکویی نیز در ادامه گفت: نکته ای که بچه ها قبل از برنامه به آن اشاره کردند که ما از کادر اجرایی و اعضای شورای سیاستگذاری سمپوزیوم این بود که مشارکت بیشتری در سمپوزیوم دوم داشته باشند.

فریده روشن ، رئیس کمیسیون فرهنگی و ورزشی شورای اسلامی شهر اصفهان اظهار کرد: ابتکار شهرهای دوستدار کودک در ترغیب دولت‌ها و دیگر ذی‌نفعان برای بذل توجه بیشتر به احقاق حقوق و برآوردن نیازهای شهروندان خود و نیز اطمینان یافتن از مشارکت آنها در تصمیم‌گیری‌های محلی، مفید و راهگشا است؛ این ابتکار در بیش از سه هزار شهر و جامعه محلی در سراسر جهان فعال است و هرساله گسترش می‌یابد.

وی افزود: تقویت هدایت جهانی و ملی در روند این پروژه به عنوان تسهیلگران این عرصه نقش مهمی را ایفا می‌کند. ارزیابی و پایش یکی از ابزارهای هدایت توسط یونیسف است که خود می‌تواند فضای رقابتی را بین شهرها ایجاد کند، اما چگونگی تحقق این ساختار رقابتی یکی از موضوعات قابل بحث در این عرصه است.رئیس کمیسیون فرهنگی و ورزشی شورای اسلامی شهر اصفهان ادامه داد: هماهنگ سازی قوانین و ضوابط یکی از ابزارهای تحقق نظام مشترک در شهرها است؛ توجه نکردن به تفاوت‌ها و فرهنگ‌ها اصلی‌ترین مانع برای این موضوع است زیرا ممکن است ماهیت فضای رقابتی سالم را به ماهیت دیگری تغییر دهد.
وی افزود: کانون توجه ابتکارات شهر دوستدار کودک، شامل همه کودکان اعم از فقیر و غنی، کودکان افغانستان و غزه و همه کودکانی که در جهان زندگی می‌کنند، است؛ به نظر می‌رسد برای رسیدن به آرمان شهر کودک، باید برای ایجاد نشدن تبعیض بین کودکان ایران به هر نحوی از هر اقدام و تصمیمی در راستای تضعیف این مبحث جلوگیری شود. هر شهری باید با توجه به ماهیت فرهنگی و جغرافیایی آن شهر و کشور سنجیده شده و برنامه‌ریزی‌های لازم برای آن انجام شود.

روشن تصریح کرد: شاخص رقابت پذیری از طرف مجامع جهانی باید بر اساس نیازهای اساسی، کارایی و نوآوری ارزیابی شود. نهادها و زیرساخت لازم جهت سنجش برخورداری از نیازهای اساسی، آموزش، آمادگی فنی جهت سنجش میزان کارایی و نوآوری و ارتقای کارایی از عوامل مهم توسعه شهرهای دوستدار کودک است.

وی افزود: بررسی مزیت رقابتی و تحلیل نقاط قوت و ضعف رقابت پذیری در شهرهای دوستدار کودک با عنایت به متغیرهای کلان مؤثر بر آن، با توجه به منافع ملی کودکان ایران زمین از موضوعات اساسی است که باید به آن پرداخته شده و بررسی شود.

این عضو شورای اسلامی شهر اصفهان تصریح کرد: رقابت باید مؤثر و هیجان‌انگیز باشد نه ترسناک، از طرفی رقابت روی همه موضوعات مؤثر نیست، اجبار در این رقابت معنایی ندارد. بحث سازنده، ارتباط آزادانه و ارائه نقطه نظرات با نهادها و شهرها، بسیار سازنده و عامل مهمی برای بهبود این فرآیند و نوآوری است.

وی افزود: رقابت سالم باید باعث به وجود آمدن ارزش باشد. در فرآیند شهرهای دوستدار کودک نباید فقط نتایج را سنجید. ارزش‌های ایجاد شده نیز باید در نظر گرفته شود. آموزش مهارت جدید، ارتباطات درون شهری و برون شهری، نتایج مثبتی مانند نقد آزادانه و به اشتراک گذاشتن تجربیات مختلف، همه می‌توانند جز ارزش‌های به وجود آمده در جریان رقابت سالم باشد.

روشن خاطر نشان کرد: در این راستا، کارا کردن سیاست‌های حمایتی و رقابتی، استفاده از ظرفیت موجود قوانین و اصلاح آن در حوزه حمایت از مالکیت معنوی شهرها، نظارت و توان ارزیابی صحیح و منطقی در شهرها به عنوان اولویت تحقق اهداف سند چشم‌انداز شهرهای دوستدار کودک است به امید روزی که نام ایران با عنوان کشور دوستدار کودک در دنیا آوازه شود.
شیرین طغیانی اظهار کرد: از ابتدای دوره پنجم شورای شهر موضوع شهر دوستدار کودک در دستور کار مدیریت شهری اصفهان قرار گرفت؛ اگر اصفهان قرار است در قامت شهرهای بین‌المللی ظاهر شود باید به نیازهای تمام گروه‌ها از جمله زنان، سالمندان، کودکان توجه شود.
وی افزود: بررسی مصوباتی که در حوزه شهر دوستدار کودک وجود دارد، نگاه به یک دوره تاریخی از سال ۷۲ است که ایران بر اساس مصوبه مجلس شورای اسلامی به کنوانسیون حقوق کودک پیوست و حقوق آنها در حوزه‌های مختلف فرهنگی، اجتماعی و کالبدی در دستور کار قرار گرفت.
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر اصفهان ادامه داد: مصوبات بعدی که شورای عالی استان‌ها در دستور کار قرار داد نشان می‌دهد که موضوع کودک مورد توجه بوده است، اما رویکرد و مبنای بسیاری از مصوبات از سوی مدیریت شهری به خصوص شهرداری‌ها است، در حالی که سایر نهادها و سازمان‌ها نیز باید وظایف خود را به طور مشخص دانسته و در قانون الزام شود که هر کدام از آنها باید در این باره چه رویکردی داشته باشند.

وی با تاکید بر اینکه نمی‌توان رویکرد کلان و یکسانی را برای تمام شهرها در دستور کار قرار داد، افزود: شهر اصفهان با پیشینه تاریخی و فرهنگی از یک سو و فضای مذهبی حاکم بر این شهر از سوی دیگر رویکردهای مختلفی را می‌طلبد تا بتواند تمام گروه‌های سنی و جنسیتی را در نظر بگیرد، زیرا شاید دختران نوجوان شهر شرایط استفاده از بسیاری فضاهای ایجاد شده را نداشته باشند، بنابراین در برنامه ریزی‌ها حتماً باید به این موضوع توجه شود.
طغیانی گفت: وقتی از شهر دوستدار کودک سخن می‌گوئیم، بسیاری از موضوعات کالبدی است، اما شهری دوستدار کودک است که در آن کودکان به لحاظ روحی و روانی برای خود و خانواده‌شان امکان حضور ایمن در محیط‌های شهری را داشته و به راحتی بتوانند از وسائل حمل و نقل عمومی استفاده کنند.

وی ادامه داد: کودکی که در شهر دوستدار کودک زندگی می‌‎کند باید در هوای معمولی و نه در یک هوای ناسالم، نفس بکشد زیرا هر چه فضای شهری برای حضور آنها متناسب باشد، اما امکان حضور در آن را نداشته باشند قطعاً دچار مشکل می‌شوند.

رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر اصفهان با بیان اینکه در شهر دوستدار کودک، کودکان نباید شاهد ناهنجاری‌های اجتماعی باشند، اظهار کرد: اجرای اقدامات و تمهیدات در نقاط مختلف شهر به طور یکسان برای کودکان، موضوع قابل توجه دیگری است تا کودکان در تمام شهر بتوانند از امکانات ایجاد شده بهره‌مند شود

سید احمد حسینی‌نیا ،معاون شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان گفت : امروز توسعه پایدار شهری به یکی از مهم‌ترین چالش‌ها در زمینه شهرسازی تبدیل شده است.
وی افزود: این نوع از توسعه به تغییر تراکم و کاربری اراضی شهری جهت رفع نیازهای اصلی و اساسی شهروندان در زمینه مسکن، حمل و نقل و… کمک می‌کند به گونه‌ای که شهر از نظر زیست پذیری محیط قابل سکونت برای زندگی، از نظر اقتصادی قابل دوام و از نظر اجتماعی دارای برابری باشد.
معاون شهرسازی و معماری شهردار اصفهان با بیان این که یکی از عواملی که موجب عینیت بخشیدن به فعالیت‌ها می‌شود، ضوابط و مقررات شهرسازی است، ادامه داد: این ضوابط و مقررات در خصوص نحوه کارآمدی به منظور تحقق اهداف و آرمان‌های توسعه پایدار تضمین کننده خواهد بود، اما از آنجایی که این ضوابط و مقررات به دلیل شرایط نامطلوب در تدوین تصویب، عدم هدفمندی مطلوب محتوای این ضوابط و انطباق نداشتن با ویژگی‌های شهر به خصوص شهر دوستدار کودک تدوین می‌شوند، عملاً نمی‌توان به توسعه پایدار شهری دست یافت.
وی تصریح کرد: مجموعه تصمیمات و کنترل‌ها در همه بخش‌ها و ارگان‌ها شکل شهر دوستدار کودک را می‌سازد و حلقه مفقوده این بخش موازی کاری و همکاری و هماهنگی نداشتن دستگاه‌های بین بخشی است.
حسینی‌نیا با بیان این که تدوین و تصویب ضوابط قابل اجرا و محکم، کمک شایانی به ادامه مسیر تحقق شهرهای دوستدار کودک می‌کند، اظهار کرد: شهر دوستدار کودک ناگزیر شهری حق مدار است و هر آنچه از بافت شهری، ساختارها و مقررات موجود در یک شهر مبتنی بر استانداردهای دوستدار کودک دیده می‌شود، در تلاش برای تحقق حقوق کودکان همچون حق بازی، حق شادی، امنیت، سلامت و آموزش، ساخت فرهنگسراها و حمایت از مراکز آموزشی ناظر بر حق آموزش است.

وی ادامه داد: نظارت بر مقررات ساختمانی و استانداردسازی معابر و تأسیسات شهری جهت حفظ امنیت و سلامت کودکان و بزرگسالان است و کاربرد رنگ و نقش‌های جذاب در فضاسازی شهری کوششی برای تحقق شادی و نشاط کودکان و خانواده‌ها است.
معاون شهرسازی و معماری شهردار اصفهان با تاکید بر این که شهرداری اصفهان باور دارد شهر بستر تحقق حقوق بشر است و حقوق کودک نیز به عنوان بخش لاینفکی از حقوق بشر از مهمترین رئوس راهبردی برای برنامه‌ریزی و اقدامات شهری است، خاطرشان کرد: رویکردهای سنتی و متداول ناظر برای اداره شهر و خدمات شهری باید با استانداردهای شهر دوستدار کودک هماهنگ شود، همچنین اقدامات راهبردی نوین و منحصر به فردی اتخاذ شود که نه فقط اصفهان در ایران بلکه ایران در سطح برجسته‌ترین کشورهای دوستدار کودک جهان قرار گیرد.
او در ادامه گفت: در ابلاغیه سال ۹۷ در دفترچه اصول ویژگی‌ها و ضوابط راهبردی که برای شهرداری‌ها تهیه شده، در دفتر برنامه‌ریزی و مدیریت توسعه شهری سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور با وجود اشاره به رده سنی در ماده ۲، اصول طراحی فضای شهری و نحوه تعیین سیاست مراتب در نحوه تعیین سلسله مراتب و شعاع عملکردی فضاهای بازی تمام گروه‌های سنی در نظر گرفته نشده است.

حسینی‌نیا ادامه داد: در اجرای بندهای ۶ و ۱۲ ماده ۵۵ قانون شهرداری‌ها مبنی بر تأسیس و احداث ساختمان‌های مورد نیاز برای فضاهای بازی کودکان و کمک مالی به راه‌اندازی و مدیریت آنها و مصوبه شورای عالی استان‌ها در مورد طرح شهر دوستدار کودک مصوب ۱۸ آذر ماه ۸۹ تکلیف شهرداری‌های سراسر کشور برای مناسب سازی و ایمن‌سازی فضاهای عمومی، ایجاد راه‌های ایمن به مدرسه، الزام استفاده از صندلی کودک در وسایل حمل و نقل عمومی و ایجاد مراکز مخصوص رفاهی ویژه کودکان شیرخوار، توسعه خانه‌های بازی، حمایت از کودکان اقشار محروم، شناسایی منابع و امکانات حمایتی مردمی از کودکان کاملاً مشخص شده است، اما متأسفانه نبود اراده جمعی در ارگان‌های مربوطه و سلیقه‌ای عمل کردن در برخی حوزه‌ها باعث شده آنطور که باید بستر انجام فعالیت‌ها فراهم نشود.

وی تصریح کرد: کشور ایران طبق قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران، به کنوانسیون حقوق کودک مصوبه یکم اسفندماه سال ۷۲ مجلس شورای اسلامی ملحق شده است که طبق این کنوانسیون کشورهای عضو، حق کودک را برای شرکت کامل در حیات فرهنگی هنری محترم شمرده و فرصت‌های مناسب را جهت شرکت در فعالیت‌های فرهنگی هنری خلاق ایجاد خواهند کرد بنابراین طبق این الحاقیه باید قوانین، استانداردها و ضوابط خاص ویژه کودکان معلول در طراحی‌های فضاهای بازی، سرویس‌های بهداشتی و غیره به صورت لازم‌الاجرا وضع شود البته نبود الزام در این قوانین باعث بی‌توجهی به آن در مدیریت شهری می‌شود.

معاون شهرسازی و معماری شهردار اصفهان تاکید کرد: نبود الزامات اجرایی در طراحی فضاهای بازی برای نوجوانان همچنین نبود شفافیت و ابلاغ شرح وظایف مابقی ارگان‌ها و سازمان‌های متولی در هر استان و نوع همکاری و هماهنگی آنها با شهرداری به عنوان متولی امر، یکی دیگر از نقاط ضعف دستورالعمل‌های شهر دوستدار کودک است.

وی گفت: انجام مطالعات پژوهشی و ارزیابی بر تأثیر روند مثبت اجرای پروژه‌های دوستدار کودک احساس می‌شود که باید به صورت شفاف در دستورالعمل شهرهای دوستدار کودک گنجانده شود؛ این مطالعات قبل از انجام هر پروژه عمرانی، حین انجام و بعد از انجام و انطباق آن با مؤلفه‌های حقوق کودک بسیار تأثیرگذار خواهد بود.

حسینی‌نیا اظهار کرد: در تمام اسناد بالادستی بحث مشارکت کودکان از گام‌های رو به جلو برای شهرهای دوستدار کودک است که امیدواریم ضوابط و الزامات اجرایی آن به زودی ابلاغ و در دسترس همه شهرها قرار گیرد.

وی با بیان این که در اصفهان شورای مشورتی کودکان با فرآیند کاملاً عادلانه تشکیل شده است، افزود: استفاده از رنگ و نور در شهر دوستدار کودک یکی دیگر از اقدامات اجرایی است که به خوبی به آن پرداخته شده است.

خبرنگار :رهافتوح