تحریم عامل اصلی ماندگاری کالا در گمرکات است

مهدی میراشرفی در بیست و سومین نشست هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران، اظهار داشت: از ابتدای سال ۱۴۰۰ تا ۲۵ اردیبهشت ماه، واردات کشور ۴.۵ میلیون تن کالا به ارزش ۵.۶ میلیارد دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل به لحاظ ارزشی ۲۸ درصد رشد داشته است. در مدت یاد شده صادرات کشور ۱۵.۵ میلیون تن بوده که برابر با واردات شده و ارزش آن ۵.۶ میلیارد دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۴۶ درصد رشد داشته است.

رئیس کل گمرک ایران افزود: در حال حاضر مجموعاً ۹ میلیون و ۲۰۰ هزار تن کالای غیرکانتینری در گمرکات وجود دارد که از این مقدار ۴ و نیم میلیون تن کالای اساسی است و در کالاهای در حال تخلیه ۴۵۰ هزار تن و در لنگرگاه نیز ۸۳۱ هزار تن کالا وجود دارد.

وی اظهار داشت: قبل از تحریم‌ها از زمانی که کالا به کشور وارد می‌شد تا زمانی که مستعد اظهار بود میانگین ۲۰ روز طول می‌کشید اما تحریم‌ها میانگین ماندگاری کالا در گمرکات را به مدت ۵۰ روز افزایش داده است. براساس برآورد، در دنیا هر یک روز توقف کالا در زنجیره عرضه قبل و بعد از گمرک یک درصد به قیمت تمام شده کالا اضافه می‌کند.

رئیس کل گمرک ایران بیان داشت: در حال حاضر بیش از ۸۰ درصد کالاهای وارد شده به کشور مواد اولیه و ماشین الات واسطه‌ای تولید است.

میراشرفی اظهار داشت: بعد از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۳ کشورها در گمرک دستگاه‌های ایکس ری مستقر کردند تا دیتاهای کالا به مقصد ارسال شود و لذا براساس امکانات ایجاد شده دیتای محموله قبل و در حین حمل به مقصد می‌رسد و در حال حاضر ۹۰ درصد کالاهایی که به کشورهای پیشرفته صادر می‌شود دیگر در مرزها متوقف نمی‌شوند و مرزها محل عبور هستند و کمتر از ۱۰ درصد کالاها مورد ارزیابی و مسائل مقرراتی قرار می‌گیرد، لذا این موضوع در تسهیل تجارت بسیار مؤثر است.

وی افزود: بر اساس برآورد GDP کل دنیا در سال ۲۰۲۱ که توسط صندوق بین المللی پول تعیین شده است ۹۳ هزار میلیارد دلار خواهد بود که براین اساس GDP کشورهایی مانند آمریکا ۲۲ هزار میلیارد دلار، چین ۱۶ هزار میلیارد دلار و ژاپن ۵.۳ هزار میلیارد و عربستان ۸۰۰ میلیارد دلار، ترکیه ۷۹۴ میلیارد و ایران با ۹۸۲ میلیارد دلار مقام ۲۲ GDP کل دنیا را خواهد داشت.

رئیس کل گمرک ایران بیان داشت: از این میزان GDP کل دنیا در سال ۲۰۱۹ به میزان ۲۵ هزار میلیارد دلار صادرات دنیا بوده است و لذا اگر همین میزان واردات انجام شده باشد حجم تجارت در دنیا در این سال به میزان ۵۰ هزار میلیارد دلار بوده است.

میراشرفی با بیان اینکه قرن بیست و یکم قرن آسیا است، گفت: اولین بندر بزرگ دنیا در آسیا است و کشور چین از مجموع ۲۵ هزار میلیارد دلار صادرات دنیا در سال ۲۰۱۹ مقام اول را با ۲۶۵۰ میلیارد دلار صادرات و آمریکا با ۲۵۳۰ مقام دوم را دارد و عربستان با ۲۸۵ میلیارد دلار مقام ۲۵ صادرات و عراق با ۸۹ میلیارد دلار رتبه ۴۲ را در این سال در زمینه تجارت دارد.

وی بیان داشت: لذا با توجه به موقعیت خدادادی ایران اگر تسهیل تجارت را داشته باشیم به عنوان یک هاب در منطقه می‌توانیم عمل کنیم.

رئیس کل گمرک جمهوری اسلامی ایران با بیان اینکه رسوی و ماندگاری کالا در گمرکات یک معلول است بیان داشت: در رأس عواملی که باعث رسوب کالا در گمرکات می‌شود باید به موضوع تحریم‌ها اشاره کرد. سایر موارد رسوب کالا در گمرکات کشور به تحریم مرتبط نیست و ناشی از مسائل داخلی است.

رئیس کل گمرک ایران بیان داشت: در دنیا در حال حاضر در مرزها بحثی به عنوان مدیریت هماهنگ مرزی و همچنین مدیریت یکپارچه مرزی و همچنین تک ایستگاه شدن فرآیند واردات و صادرات وجود دارد که متأسفانه در کشور ما در این باب چندان از این مسائل استفاده نمی‌شود.

وی در ادامه به عوامل داخلی رسوب کالا در گمرکات اشاره کرد و گفت: تعدد قوانین و مقررات یکی از این عوامل است و در دنیا که قدمت ۲۵۰ سال قدمت قانونگذاری دارد ۳ هزار مورد قانونی دارند در کشور ما با سابقه ۱۰۰ ساله قانونگذاری ۱۱ هزار مورد قانونی وجود دارد و در بحث تجارت بیش از هزار مورد قانونی داریم.

میراشرفی اظهار داشت: حتی ۲۲۰ هزار بخشنامه و دستورالعمل وجود دارد این در حالی است که سازمان شفاف سازی بین المللی به جهت ارتقا سلامت و کاهش فساد اولین توصیه اش کاهش قوانین و مقررات است.

سال گذشته هر دو روز یک بخشنامه دست و پاگیر صادرات به گمرک ابلاغ شده است

وی افزود: بر اساس برآورد انجام شده در گمرک در سال گذشته هر دو روز یک بخشنامه در بخش صادرات به گمرک ابلاغ شده است و لذا ۱۵۰ بخشنامه متضاد، متناقض و کند کننده برای صادرات ابلاغ شده و در سال جاری نیز ۱۱ بخشنامه در بحث صادرات ابلاغ شده و لذا این نیز یکی از عوامل کندی در امر تجارت است. البته در بحث واردات شرایط ابلاغ بخشنامه‌ها بدتر است.

میراشرفی بیان داشت: عامل سوم داخلی برای رسوب کالا در گمرکات بحث تعدد سازمان‌ها است و شاید ایران یکی از کشورهایی است که بیشترین سازمان در تجارت کشور اعمال مقررات دارند و شاید بیش از ۲۵ سازمان مرتبط با تجارت هستند.

وی بیان داشت: عامل چهارم داخلی برای رسوب کالا اطاله صدور مجوزها است و ممکن است صدور برخی مجوزها چند ماه طول بکشد و در کشور ما گاهی ۴ مرجع واحد برای صدور برخی از مجوزها با مرجع‌های مختلف ورود می‌کند.

رئیس کل گمرک ایران اظهار داشت: در کشوری که ۲۵ سازمان برای تجارت کشور تصمیم گیر هستند غیر از عامل تحریم‌ها اگر فقط یکی از این سازمان‌ها با سایر سازمان‌ها هماهنگ نباشد می‌تواند به تجارت کشور لطمه بزند.

میراشرفی در مورد هزینه تحریم‌ها اظهار داشت: بر اساس برآورد بین ۱۰ تا ۲۰ درصد ارزش کالاهای وارداتی و صادراتی هزینه تحریم است مثلاً اگر سال گذشته میزان تجارت کشور ۷۰ میلیارد دلار بوده حداقل ۷ میلیارد و حداکثر ۱۴ میلیارد دلار در بحث مربوط به تجارت به صورت مستقیم هزینه تحریم‌ها بوده است.