«سینما» کافه و رستوران نیست

موج چهارم کرونا هم در حال گذشتن است و ستاد ملی کرونا تصمیم به بازگشایی سالن‌های سینما و تئاتر گرفته است اما همچنان بسیاری از اهالی سینما و تئاتر از حال بد سینمای ایران می‌گویند. «سجاد نوروزی» مدیر سینما آزادی در گفت‌وگو با پانا از چرایی باز نشدن سینما آزادی و سینماهای دیگر بعد از اعلام وزارت ارشاد برای بازگشایی سینما سخن گفت. از چرایی کمرنگ شدن فعالیت تبلیغی تهیه‌کنندگان برای اطلاع‌رسانی اکران فیلم‌هایشان و از چرایی ریزش مخاطب سینما حتی در شرایط ماقبل کرونا و چراهای دیگری که در ادامه می‌خوانید:

ماهیت هنری سینما تحت تأثیر اقتصاد آن قرارگرفته است
«سجاد نوروزی» مدیر سینما آزادی به باز نشدن سینما آزادی بعد از اعلام ستادملی کرونا؛ مبنی بر بازگشایی سالن‌های سینما و تئاتر اشاره‌ کرده و درباره چرایی این اتفاق گفت: «درگذشته اقدام خوبی صورت گرفت و سینما از گروه شغلی سه به گروه شغلی دو آمد. این اتفاق بسیار خوبی بود که انجام شد اما مشکل اینجاست که در کشور ما متأسفانه همه‌ چیز مخصوصاً در حوزه فرهنگ با یک نگاه روبنایی و فرم گرایانه دیده می‌شود. تحلیل‌های ما هم در همان حد فرم می‌ماند.»
نوروزی افزود: «سینما یک صنعت-هنر است. یعنی هم ماهیت هنری دارد و هم ماهیت اقتصادی دارد. ماهیت اقتصادی‌اش نشات گرفته از ماهیت هنری اوست و نمی‌توان ماهیت هنری سینما را حذف کنیم و انتظار داشته باشیم ماهیت اقتصادی به کار خودش ادامه دهد. اتفاقی که در پاندمی کرونا رخ‌داده، این است که ماهیت هنری سینماها تحت تأثیر اقتصاد قرارگرفته است . در این شرایط بالاخره نهادهای صنفی و حاکمیتی باید نقش خودش را در این وضعیت مشخص کند. اینکه ما یک روز اعلام کنیم سینما باز است و یک روز اعلام کنیم بسته است و مجدد اعلام کنیم باز شد، معنی ندارد. در این شرایط خاص واقعاً باز و بسته بودن سینما که موضوعیت ندارد. بلکه این محتواست که در سینما به این فضا و مکان جان می‌دهد. اکنون ما چه محتوایی در سینما داریم که ارائه کنیم؟»
چرا باوجود بسته بودن سینماها تولید در سینمای ایران متوقف نشد
مدیر سینما آزادی با اشاره به اینکه در این شرایط کرونا سینماگران به سمت شبکه‌ نمایش خانگی کوچ کرده‌اند، افزود: «تولیدات سینمایی ایران آن‌ هم در شرایط کرونا از عجایب کشور ماست. اگر همه جای دنیا را نگاه کنید به‌موازات بسته بودن سینماها و سالن‌ها، قاعدتاً تولید هم کمرنگ می‌شود اما چرا در کشور ما کمرنگ نشد؟ چون سود در تولید است و نه اکران. تنها متضرر این وضعیت اخیر پاندمی، سالن‌های سینما و تئاتر و اهالی موسیقی بودند. درواقع سالن‌های سینما و کارکنانشان بیکار شده‌اند وگرنه همه دارند کار می‌کنند.»
در سینماها با مشتری مواجه نیستیم بلکه مخاطب هنری داریم
مدیر سینما آزادی با اشاره به تفاوت جنس مخاطب سینما و کافه‌ها گفت: «اگر واقعاً قرار است سیاست‌گذاری که برای سالن‌های سینما و تئاتر انجام شود همان سیاست‌گذاری‌هایی باشد که برای کافه و رستوران انجام می‌شود، واقعاً دیگر حرف زدن ما محلی از اعراب ندارد. ما با مشتری مواجه نیستیم که بگوییم امروز دکان ما باز و فردا بسته است. ما با مخاطب هنر مواجه هستیم. این مخاطب می‌خواهد یک هزینه‌ای بدهد و اوقات فراغتی را در تئاتر یا سینما بگذارند. نیامده بستنی بخرد یا در کافه قهوه‌ای بخورد که بگوییم امروز باز هستیم بیایید قهوه و چایتان را بخورید و بروید.»
وزارت ارشاد متولی هنر سینماست نه روابط عمومی ستاد کرونا
«سجاد نوروزی»، مدیر سینما آزادی با اشاره به نقش حاکمیتی وزارت ارشاد گفت: «یک سیاست واحد و نقش حاکمیتی برجسته باید ایفا شود تا تکلیف سینماها مشخص شود. اینکه صرفاً نقش ارشاد این باشد که نقش روابط عمومی ستاد کرونا را ایفا کند و بگوید شما امروز باز هستید و فردا بسته‌اید، معنی ندارد چون این‌ها را هم اعلام نکنند ما خودمان از ستاد ملی کرونا می‌شنویم. آنچه اهمیت دارند نقش حاکمیتی ارشاد به‌عنوان متولی هنر سینماست که باید به نقش مهمش عمل کند.»
وی درباره ادعای برخی تهیه‌کنندگان برای گرفتن خسارت از وزارت ارشاد عنوان کرد: «ارشاد وعده‌ای داده بود که هنوز هم برای فروردین و اردیبهشت محقق نشده است و آن مبنی بر این بود که یک گارانتی حداقلی برای فیلم‌های اکران شده در نظر گرفته شده است.»
هیچ تهیه‌کننده‌ای برای تبلیغ اکران نوروزی‌اش تبلیغ نکرد
نوروزی با اشاره به اینکه تعداد محدودی تهیه‌کننده برای فیلم اکران شده‌شان در نوروز اقدام به تبلیغ کردند، درباره چرایی این موضوع گفت: «در بین تهیه‌کنندگانی که اکران نوروزی داشتند، کدامیک حاضر شدند راجع به اکران نشدن فیلمشان صحبت کنند؟ به‌جز آقای «فرح‌بخش» کسی صحبتی نکرد. دلیل این امر هم واضح است . فارغ از محتوای فیلم، فرحبخش دست در جیبش کرده و فیلم ساخته است. وی از معدود تهیه‌کنندگان واقعی سینمای ایران است. چرا دوستان دیگر صحبت نکردند و نگفتند فیلمشان در حال اکران است. صدا و سیما اکنون سینما را تحریم کرده، چرا آقایان خودشان را تحریم می کنند؟ »
برخی تهیه‌کنندگان سینما سودشان را از تولید می‌برند و نه اکران
مدیر سینما آزادی با ابراز نارضایتی از اکران‌ها، عنوان کرد: «در واقع به‌جز فیلم‌های «خورشید» و «تک‌خال» و «شنای پروانه» کدامیک از تهیه‌کنندگان حرکتی برای اکران فیلمشان انجام داده‌اند؟ فیلم خورشید که شرایط خاصی داشت و از جانب صدا و سیما و ارشاد به آن جفا شد و شنای پروانه هم که آن بلاها سرش آمد و هیچ حمایتی از آن نشد، درباره مابقی فیلم‌ها تبلیغات آن‌چنانی وجود نداشت. چرا؟ چون آقایان سودشان را در تولید برده‌اند و حالا می‌آیند در حالت پاندمی کرونا یک فیلمی می‌اندازند گوشه سالن‌ها و برایشان فرقی نمی‌کند چه اتفاقی رخ دهد.»
سجاد نوروزی با اشاره به اینکه متضرر اصلی تعطیلی سینماها، سالن داران سینما بوده‌اند، عنوان کرد: «به‌جز تعداد معدود تهیه‌کننده ماکسی را به معنای واقعی تهیه‌کننده نداریم . همه از ارگان‌ها پول می‌گیرند یا بالاخره سرمایه‌گذاری را پیدا می‌کنند. کسی دست در جیبش نمی‌کند چون اکران برایش مهم نیست، آن‌هم در این شرایط پاندمی.»
وی افزود: «الان ما معضل دوجانبه‌ای راداریم، یکی اینکه مشکل ساختاری داریم و آقایان سودشان فقط در تولید است و نه اکران؛ دوم اینکه ارشاد و نهادهای صنفی نقش اساسی خودشان را ایفا نمی‌کنند. شما خانه سینما و انجمن سینماداران را در کجای این معادلات اخیر می‌بینید؟ اینکه دیگر ایراد حکومت نیست. شرایط خاصی است که در سینمای ما وجود دارد. »
اکران نوروزی سوخت، فکری به حال اکران‌ عید فطر کنید
مدیر سینما آزادی با اشاره به اینکه وضعیت اکران‌های عید فطر معلق است، اظهار کرد: «ما نزدیک عید فطر هستیم و اکران نوروز به پایان خودش رسیده است. الان باید اعلام کنند و مشخص کنند که ما برای عید فطر اکران داریم یا نه چون اکران نوروزی که نابود شد و تمام شد. آیا در این شرایط تهیه‌کننده‌ای هست که حاضر باشد فیلمش اکران شود و آیا گارانتی وجود دارد؟»
مردم به سینما باز نمی‌گردند
مدیر سینما آزادی درباره شرایط بعد از کرونا و احتمال بازگشت مخاطب به سینما گفت: «مردم با این وضعیت این سینما بازنمی‌گردند. ما این مخاطب را نابود کردیم. واقعاً بازگرداندن مخاطب سخت است.»
وی افزود: «سینمای ایران بعد از کرونا اگر قرار باشد به حالت عادی خودش برگردد حداقل باید سالی ۲۰ فیلم «بیگ پُروداکشن» کمدی یا غیر کمدی داشته باشد و دیگر با فیلم «لوباجِت» و فیلم‌های آپارتمانی نمی‌توان مردم را به سینما بازگرداند. در بین این حجم فیلم‌های اکران نشده تعداد ۷ یا ۸ فیلم وجود دارد که مردم مشتاق تماشایش بعد از اکران باشند.»
ذائقه مخاطب تغییر کرده است
سجاد نوروزی با اشاره به اینکه روند تولید در سینمای ایران باید تغییر کند، عنوان کرد: «دیگر بعدازاین دوران نمی‌توان مطابق روش‌های نخ نمای قبلی کار کرد. مخاطبی که الان در شبکه خانگی فیلم و سریال‌های داخلی و خارجی با آن سطح کیفیت می‌بیند نمی‌آید وقت بگذارد و بیاید سینما تا فیلم آپارتمانی تماشا کند و حاصل تخیلات فردی را ببیند که سودش را در تولید برده است.»
ریزش مخاطب سینما قبل از کرونا شروع شده بود
مدیر سینما آزادی با اشاره به اینکه ریزش مخاطب سینما مربوط به شرایط کرونا نیست، افزود: «ریزش مخاطب سینما قبل از کرونا شروع شده بود و کرونا آن را تشدید کرد. شما اگر آمار مخاطبین سال ۹۸ را ببینید نسبت به سال قبلش اُفت دارد و روند نزولی مخاطب سینما از قبل از کرونا آغاز شده بود. نتیجه منطقی این شرایط این است که ما بعد از کرونا قطعاً در انتخاب فیلم‌ها سخت‌گیرتر هستیم و دیگر نمی‌توانیم هر فیلمی را نمایش دهیم.»