مطالعه مختصر در زندگی شیخ بهایی

به گزارش نمناک، شیخ بهایی، حکیم، فقیه، عارف، منجم، ریاضیدان، شاعر، ادیب، مورخ و دانشمند نامدار قرن دهم و یازدهم هجری است که تبحر زیادی در دانش‌های فلسفه، منطق، هیئت و ریاضیات داشت و کتب زیادی(۹۵ کتاب و رساله) از او در علوم مختلف مانند سیاست، حدیث، ریاضی، اخلاق، نجوم، عرفان، فقه، مهندسی و هنر و فیزیک به یادگار مانده است.

بهاءالدین به همراه پدر خود در کودکی به ایران آمد و وقتی به قزوین که آن زمان مرکز دانشمندان بزرگ ایرانی بود، رسیدند، در آنجا ساکن شد. شیخ بهایی در قزوین فارسی آموخته و به مدت سی سال در آن شهر پرورش یافته و به شاگردی پدر و دیگر دانشمندان مشغول شد. پدر بهاءالدین زمانی که او ۱۷ ساله بود، به توصیه شیخ علی منشار از سوی شاه طهماسب به شیخ الاسلامی اصفهان منصوب شد.

او همواره درباره عدل و انصاف سخن می‌گفت و مانند صالحان عمل و به خلق خدا خدمت می‌کرد و همواره با مردم بود. او روح بلند و رفیعی داشت و همواره در طلب علم آموزی بود.

باتوجه به تعلق شیخ بهایی و خانواده‌اش به شیعیان جبل عامل و تالیف‌های بسیار او در فقه و معارف شیعی، شیعه بودن او غیر قابل تردید است. شیخ بهایی قصیده معروف در مدح امام زمان(عج) و صلوات مشهوری برای ۱۴ معصوم دارد.

ساخت و معماری مسجد امام اصفهان و مهندسی حصار نجف را به شیخ بهائی نسبت می‌دهند. ساعت آفتاب یا صفحه آفتابی و یا ساعت ظلی در مغرب مسجد امام در اصفهان را نیز شیخ بهائی ساخته است. همچنین طراحی یکی از بزرگترین کاریزهای ایران، کاریز نجف آباد اصفهان را به بهائی نسبت می‌دهند.

تقسیم آب زاینده‌رود به محلات اصفهان و روستاهای مجاور رودخانه از نمونه کارهای شیخ بهائی است.تعیین سمت قبله مسجد امام به مقیاس چهل درجه انحراف غربی از نقطه جنوب نیز از کارهای شیخ بهائی بود که به یک قرن و نیم اختلاف نظر پایان داد.

ساختمان گلخن گرمابه شیخ بهائی یکی دیگر از کارهای شگفت بهائی است که مردم اصفهان عقیده دارند که گلخن آن گرمابه را بهائی چنان ساخته که با شمعی گرم می‌شد و در زیر پاتیل گلخن فضای تهی تعبیه کرده و شمعی افروخته در میان آن گذاشته و آن فضا را بسته بود و شمع تا مدتهای مدید همچنان می سوخت و آب حمام بدان وسیله گرم می‌شد. طراحی منار جنبان اصفهان را نیز به شیخ بهایی نسبت می‌رهند.

شیخ بهایی برابر با تاریخ شوال ۱۰۳۰ یا ۱۰۳۱ هجری قمری در اصفهان درگذشت و بنابر وصیت خودش پیکر او را به مشهد برده و جنب موزه آستان قدس در جوار مرقد مطهر حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام دفن کردند.

خانه شیخ بهایی یک اثر تاریخی در یک محور تاریخی با معماری باشکوه ایرانی، بنایی متعلق به دوران صفویه در محدوده خیابان دردشت است که به دلیل تاریخی بودن و قرار گرفتن در یک محور تاریخی به عنوان یک اثر فرهنگی تاریخی در شهر اصفهان در فهرست آثار ملی ثبت شده است و در سال ۱۳۵۷ ش در فهرست آثار ملی به ثبت رسید و در سال ۱۳۷۸ از سوی سازمان میراث فرهنگی به عنوان زیباترین خانه تاریخی آسیا و اقیانوسیه معرفی شد.