تشریح اقدامات قرارگاه عملیاتی کرونا در یک سال اخیر

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دولت، مشروح گفت وگوی رحمانی فضلی را در ادامه می خوانید؛

- امسال سال سختی به لحاظ کاری داشتید که به شما و همکارانتان به ویژه خسته نباشید می گویم و سال آینده هم به لحاظ افزایش ماموریتها (انتخابات) برای وزارت کشور سخت تر هم خواهد بود. ارزیابی شما از سال ۹۹ چیست؟

سال ۹۹ سال بسیار خاصی برای کشور و بویژه برای وزارت کشور بود. سال ۹۸ مجموعه ای از شرایطی بود که شروعش با سیل و ادامه اش با ساخت و سازهای سیل و فشارهای تحریمی که از ۹۷ شروع شده بود با بیرون شدن آمریکا از برجام، فشارهای اقتصادی آن در سال ۹۸ تشدید شد و در ادامه با حوادث آبان ماه مواجه شدیم. در ادامه سال ۹۸ ، انتخابات مجلس را داشتیم که یک فضای سیاسی و اجتماعی قوی ایجاد می کند که بعضا نقدها و گفت وگوها زیاد می شود. با این فضا برآوردی که از سال ۹۹ داشتیم با تهدیدها و تحریمهایی که آمریکا علیه ایران داشت و چون سال ۹۹، سال انتخابات آمریکا بود و ترامپ می خواست امتیازی از ایران بگیرد و یا اقدامی در ایران انجام دهد تا به دنیا نشان دهد که فشار، تحریم ها و تهدیدهایش اثر کرده است. به هرحال سال ۹۷ اعلام کرده بودند که مردم ایران، چهلمین سال انقلاب را نخواهند دید، یعنی همه فشارها به سال ۹۹ منتقل می شد. می خواستند در سال ۹۹ حتما اتفاقی در کشور رخ دهد که با توجه به فضایی که در سال ۹۸ بود، ما هم واقعا دغدغه داشتیم. موضوع دیگری که در اسفند ماه رخ داد و نگرانی ها را بیشتر کرد، شیوع ویروس کرونا بود. ما شرایط تحریمی و تهدیدی، سیل و آثارش را داشتیم، شرایط آبان را گذرانده بودیم، انتخابات را داشتیم و کرونا هم به آنها اضافه شد. یعنی سال ۹۹، مجموعه ای از فضاهایی در کشور داشتیم که می توانست زمینه ساز افزایش نارضایتی بسیار شدید و فشرده در افکارعمومی و مسائل اجتماعی باشد.
به هرحال مردم در سال ۹۹ با سختی های بسیار زیادی مواجه بودند. در وزارت کشور هر سال، سال پیش رو را برآورد می کنیم و متناسب با برآوردها، همه دستگاههای مرتبط به ما کمک می کنند، در سال ۹۹، موضوع امنیت کنترل شد، سپس بحث بیماری بود که برای وزارت کشور به عنوان دستگاهی که جایگاه هماهنگ کنندگی برای آن کارکرد بالایی دارد، مهم بود. در بحث اقتصادی نیز در جریان شیوع کرونا، یک میلیون نفر شغل خود را از دست دادند، تقاضا و خرید و فروش در بازار کم شد و همه این ها سال ۹۹ را برای ما سخت کرد.
در حوزه سیاسی با توجه به مقاومت و استقامت مردم و فشاری که به افکار عمومی آمریکا وارد شد، از جهت که ترامپ نتوانست برگ برنده ای به دست بیاورد، تأثیری در تعاملات سیاسی داخلی آنها داشت. شکست ترامپ به هرحال برای مردم ما، دفع یک شر و خوشحال کننده بود، چراکه فردی که ضوابط، قوانین و مقررات بین المللی را رعایت نمی کرد و غیرقابل پیش بینی بود و به تعهداتش عمل نمی کرد، کنار رفت.
در حوزه کرونا، با وضعیتی که در همه دنیا وجود داشت، همه کشورها با کمبود ماسک، ونتیلاتور و تجهیزات و امکانات و تخت بیمارستانی مواجه شدند، ما نیز با این مشکلات مواجه بودیم ولی بحمدا... توانستیم شرایط را مدیریت کنیم.
در حوزه تولید و رشد اقتصادی، توانستیم از سال ۹۹ با رشد مناسب به صورت نسبی، نسبت به سال قبل عبور کنیم. همچنین در حوزه های تجارت مانند شاخصهای واردات و صادرات وضعیت مناسبی داشتیم.
مردم نیز این سبک زندگی را تحمل کردند و اکنون به اینجا رسیده ایم که برای سال ۱۴۰۰ آماده می شویم که انتخابات بزرگی در کشور داریم که همه اینها را الطاف الهی، هدایت های مقام معظم رهبری و تاکیدات و پیگیری ها و برنامه ریزی ها و تلاش های بسیار زیاد رئیس جمهور و دولت محترم می دانیم ولی به هرحال این مردم هستند که همه مشکلات را تحمل می کنند و مقاومت می کنند و به همه ما روحیه می دهند. ما نیز امیدواریم که لایق این مردم باشیم و نیازهای آنها را برآورده و فضای مناسبی برای زیست از لحاظ امنیتی و سیاسی ایجاد کنیم.

- چهار محور را برای وزارت کشور تعریف کردید، امنیت، معیشت و تولید، سلامت و انتخابات. از محور سلامت و موضوع کرونا شروع کنیم که به عنوان فرمانده قرارگاه عملیاتی کرونا آخرین وضعیت کشور چگونه است؟

امروز در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا، گزارشی از سوی وزارت بهداشت ارائه شد. از آبان ماه که با پیک سوم مواجه بودیم، در آن زمان مقام معظم رهبری یک فضای جدیدی در مقابله با کرونا ایجاد کردند و یک جمع بندی از زمان طی شده از اسفند تا آبان را ارائه کردند که به خوبی ضعف ها را شناسایی کرده بودند که از آن جا دستور تشکیل قرارگاه را دادند. از آن زمان وظیفه قرارگاه این است که بتواند هماهنگی های لازم و پشتیبانی را از کارکنان و جهادگران حوزه سلامت داشته باشد و برای مردم اطمینان خاطر ایجاد کند.
روزی که این قرارگاه تشکیل شد، روزانه ۴۸۰ فوتی در کشور داشتیم که به شدت وضعیت نگران کننده ای بود. لازم است که یک نکته دیگر عرض کنم که آقای رئیس جمهوری به صورت هفتگی رسماً دو جلسه برای کرونا از ابتدا تا الان گذاشته است. ستاد ملی کرونا تا کنون ۶۰ جلسه بیش از ۴۸۰ مصوبه داشته است و ما به عنوان مسئول پیگیری در قرارگاه، اعلام می کنیم که ۹۹ درصد مصوبات اجرایی شده است و یک درصد باقیمانده نیز در حال اجرا است که پیگیری می کنیم.
این هماهنگی ها ایجاد شد و همه دستگاهها کمک کردند. لازم است از همه تشکر کنم که در رأس آن وزارت بهداشت و کارکنان عزیز آن وزارتخانه است. سپس نیروی انتظامی، بسیج، هلال احمر، وزارت راه و شهرسازی، وزارت کشور، استانداری ها و فرمانداری ها، صدا و سیما و وزارت ارشاد همه به میدان آمدند و ساختار جدیدی با مسئولیت وزارت کشور طراحی شد که همه باید حول محور آن ایفای نقش می کردند.
روال تصمیم گیری در ستاد این گونه است که هر پیشنهاد از هرکجا می آید در حوزه کمیته امنیتی، اجتماعی و انتظامی ستاد کرونا در وزارت کشور، با حضور نمایندگان همه دستگاه ها بررسی می شود و بعد از تصمیم گیری با کار کارشناسی، به کمیته ای با مسئولیت رئیس جمهوری و با حضور روسای کمیته های مختلف ارائه می شود. کمیته های مختلفی داریم، اقتصادی، اجتماعی، اطلاع رسانی و... که نظرات در آن جمع دوباره مطرح می شود که اگر نهایی شود در ستاد مطرح و مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.
تقریبا از آذر ماه روند نزولی فوتی ها و بستری ها را داشتیم. در این مدت اتفاقاتی افتاد، تأمین تجهیزات، منابع و نیروی انسانی، تولید ماسک، اکسیژن و ونتیلاتور، تجهیز بیمارستانها و اضافه کردن تخت ها در دستور کار قرار گرفت به گونه ای که الان به شرایطی رسیده ایم که ماسک صادر می کنیم، همچنین آمادگی صادرات ونتیلاتور را هم داریم. یکی از مشکلات ما بحث اکسیژن بود که اکنون اکسیژن، اکسیژن ساز و سیلندرهای اکسیژن در اختیار بیمارستانها قرار دارد که باید از بخش تولید تشکر کنیم. در زمانی که مشکل و کمبود در این حوزه داشتیم هم وزارت صمت و هم وزارت نفت مسئولیت پیگیری این حوزه را برعهده گرفتند و همه به ما کمک کردند. عزیزان ما در وزارت بهداشت دیگر نگرانی حمایت و پشتیبانی و عقبه کار را نداشته باشند.
ما در سطح وسیعی ممنوعیت را اعمال کردیم، عید سال قبل جاده ها بسته شد، مغازه ها و کاسبها تعطیل کردند و همه همکاری کردند که ما از آذر با روند نزولی مواجه بودیم که همان روند با یک ثبات نسبی ادامه دارد. از روزانه به طور متوسط بیش از ۴۸۰ فوتی در کشور، اکنون به طور متوسط به ۶۰ تا ۷۰ فوتی رسیدیم تا این حادثه جدیدی که از یک ماه پیش در خوزستان شروع شد. البته امروز گزارش دادند که چهار شهر استان خوزستان از وضعیت قرمز خارج شده است و بستری ها و تعداد مبتلایان رو به کاهش است.
البته یکی از علت هایی که آمار بیماری ها زیاد شده، افزایش تست ها است. ما اوایل تست پی سی آر کم داشتیم و جواب تست ۲۴ تا ۴۸ ساعت آماه می شد. سپس رپید تست هم در داخل کشور تولید شد. اکنون روزانه صرفاً در خوزستان روزانه ۲۱ هزار نفر تست گرفته می شود که معمولا تعداد شناسایی ها زیاد می شود.
در کل بیش از ۱۰۰ هزار نفر در روز تست کرونا گرفته می شود. اصول کار این است که باید ۲ تا ۳ درصدی که بیمار می شوند را از بقیه شناسایی، جدا، قرنطینه و درمان کنیم.
حوزه دیگری که پیگیری شد، بحث واکسن بود که در داخل بحث تولید واکسن شروع شد. واکسنی که از سوی بنیاد برکت با همکاری وزارت بهداشت در حال پیگیری است و قول دادند که تا اواخر خرداد به صورت انبوه وارد بازار کنند. رازی و پاستور هم همینطور که از اردیبهشت به بعد حجم قابل قبولی از تولید واکسن خواهیم داشت.
بعلاوه با پیگیری وزارت بهداشت و رئیس جمهوری منتظر تولید داخل نماندیم و برای گروههای پر خطر و افراد با سن بالا که بیماری زمینه ای دارند، واردات واکسن را انجام دادیم. ۴ونیم میلیون هم واکسن از طریق کواکس خریداری شده است. براساس قول دکتر نمکی تا عید می توانیم برای گروه های پر خطر به طور نسبی و تا حد قابل قبولی تزریق واکسن داشته باشیم.

- اگر واکسیناسیون انجام شود، تعداد مرگ و میر کاهش می یابد؟

طبق برآوردها،۶۰ تا ۶۴ درصد فوتی های کرونا، در سنین بالای ۶۵ سال هستند که اگر آنها واکسینه شوند، فوتی ها به همین درصد کاهش پیدا می کند. به هرحال در همه شرایط این خود مردم هستند که با رعایت پروتکل ها موجب کاهش بیماری می شوند.
همه در تلاش هستیم. بنده در وزارت کشور هفته ای شش جلسه درباره کرونا دارم. جلسه قرارگاه، جلسه کمیته امنیتی، جلسه با وزارت بهداشت، جلسه با استانداران، یک جلسه هم با رئیس جمهوری و روسای کمیته ها و یک جلسه هم جلسه اصلی ستاد است. همه واقعا در حال تلاش هستند.

- در مجموع با توجه به شرایطی که داشتیم شرایط خوبی داریم اما برای نوروز پیش رو مردم دچار سردرگمی شده اند به دلیل اظهارات ضد و نقیض مسئولین. یک طرف وزیر بهداشت گفته که سفر نروند، شما می گویید سفر به شهرهای قرمز و نارنجی ممنوع است، مسئول دیگری می گوید سفر نرفتن بهتر از سفر رفتن است و...، آخرین تصمیم در این حوزه چیست؟

اظهار نظرهای مطرح شده متفاوت نیست. همه یک واحد کل را تشکیل می دهند. آن چه در ستاد ملی تصویب شده، این است که به جز شهرهای قرمز و نارنجی بقیه شهرها مسافرت آزاد است اما با رعایت شدید پروتکل های بهداشتی. مثلا مسافرخانه ها، هواپیما، قطار، مراکز زیارتی سیاحتی و رستوران ها همه باید با شرایط سخت تر رعایت شود . اما شهرهایی که قرمز و نارنجی هستند، نباید به هیچ وجه مسافرت داشته باشند. اگر دکتر نمکی می گوید من مخالف هستم به این دلیل نیست که مخالف سیاستهای ستاد است، خودشان عضو ستاد و مسئول تشخیص مصداق هستند. منظور ایشان این است که من به عنوان یک متخصص، مسئول سلامتی مردم هستم، درست است که در فضای متناسب با دستورالعمل جامع مدیریت هوشمند امکان سفر وجود دارد اما حفظ سلامت مردم اولویت دارد. ولی توصیه این است که سفر نرویم و این اظهارات به معنای مخالفت با سیاست ها نیست. توصیه ها به معنی مخالفت نیست. رئیس جمهوری هم گفته که فضا از نظر دستورالعمل ها برای انجام سفر آماده است اما به هرحال در سفر طبیعی است که برخوردها زیاد است و احتمال این که شیوع بیماری بیشتر شود، زیاد است.
در نشست امروز ستاد ملی کرونا مقرر شد که اسامی شهرهای قرمز و نارنجی را اعلام کنند و همه کسانی که می خواهند به مسافرت بروند، بر این اساس برنامه ریزی کنند.

- به طور مثال اگر در استانهای شمالی یک شهر قرمز اعلام شود، سفر به بقیه شهرها می تواند انجام شود؟ یا امکان عبور از شهرهای قرمز وجود دارد؟

بله، این موارد در طرح هوشمند محدودیت ها لحاظ شده است. قبلا در مازندران می گفتند که وضعیت مازندران قرمز است و کل استان قرنطینه می شد که مدیریت این مشکل از نظر رعایت پروتکل های بهداشتی و گرفتن تست کار دشواری بود اما در طرح هوشمند، مبنا را از استان، شهر و شهرستان قرار دادیم و در شهرها هم مبنا را محلات گذاشتیم که طرح شهید سلیمانی هم همین است. در داخل شهرها توزیع جغرافیایی محلات به گونه ای است که برخی مناطق شیوع کرونا زیاد است که باید اولویت را به آن مکانها بدهیم.

- دستورالعمل مشخصی برای رعایت پروتکلهای بهداشتی در سفرها وجود دارد؟

در شهرهای قرمزی که در مسیر هستند، مردم می توانند با رعایت پروتکلهای بهداشتی عبور کنند، همچنین کمربندی شهرها آزاد است. می توانند از شهر عبور کنند اما ترجیحاً نباید در شهر توقف کنند. برای همه دستگاه ها دستوراالعمل مفصل است. نباید نگران مردم باشیم، به این معنا که نیازی نیست همه موضوعات را دنبال کنیم و اعمال قانون کنیم تا مردم رعایت کنند، مردم بیش از ۹۰ درصد رعایت می کنند، چون جان خودشان و عزیزانشان است. فقط کافی است که ما اطلاع رسانی و راهنمایی درست کنیم. ان شاءالله با مشکلی مواجه نخواهیم شد. باز هم تأکید می کنم که مردم اگر می توانند و نیازی به سفر ندارند، به سفر نروند؛ اما واقعا ۱۴ ماه است که مردم فشارهای روحی زیادی را تحمل کردند و همه چیز محدود شده است. در حوزه های اجتماعی مساجد، حسینیه ها، سینماها، عزاداری ها و عروسی ها، تجمع ها محدود و ممنوع شده اند. محرم درست است که عزاداری است ولی در متن خود یک آرامش، میثاق و پیمان مقاومت و استقامت، صبر و همدردی است، با هم دیدار می کنند، همکاری می کنند، کمکهای مومنانه شکل می گیرد که یک نشاط اجتماعی مبتنی بر آموزه های دینی است. باید قبول کنیم که روی مردم فشار اجتماعی و روانی زیادی است.
ما در شورای اجتماعی کشور آثار اجتماعی کرونا را به عنوان دستور کار قرار دادیم. از اساتید و صاحب نظران دستگاههای اجرایی دعوت و بررسی مفصلی کردیم که به این نتیجه رسیدیم که این کرونا اثرات زیادی دارد که باید این اثرات را اکنون و در پساکرونا ببینیم وگرنه جامعه دچار مشکل خواهد بود.
به هرحال مردم را به رعایت همه پروتکل های بهداشتی تشویق می کنیم و شرایطشان را درک می کنیم و خودشان باید نقطه تعادلی در این بین بیابند.

- امکان سفر در نوروز با خودروی شخصی وجود دارد؟ نیازی به اخذ مجوز است؟

بله، سفر با وسیله شخصی امکان پذیر است. وزارت گردشگری گفته است که سفرها چند نوع است، یک نوع سفر با تور انجام می شود که در صفر تا صد این سفرها باید پروتکلها رعایت شود و وزارت گردشگری موظف است بر آن ها نظارت کند. سفرهای نوع دوم سفرهای شخصی است ولی در سایت وزارت گردشگری ثبت نام می کنند و اعلام می کنند که کجا می روند و چگونه که با همین روش تحت پوشش نظارت و راهنمایی های وزارت گردشگری قرار می گیرند. نوع سوم، سفر خود را ثبت نمی کنند و خودشان می روند در مقصد هم خانه و زندگی دارند اما در روش سوم احتمال این که مشکل برایشان ایجاد شود، زیاد است و باید رعایت کنند که اتفاقی برای آنها نیفتد.

- در خصوص شهرهایی که مسافر پذیر هستند، محدودیت های بیشتری اعمال می شود؟

ما تقسیم بندی براساس مسافرپذیر بودن یا شلوغ بودن نداریم بلکه تقسیم بندی شهرها براساس رنگ بندی ها است. آبی و زرد از نظر مسافرت تفاوتی ندارد و آزاد است اما هرجا قرمز و نارنجی باشد شامل محدودیتها و ممنوعیت ها قرار می گیرد.

- درباره فروشگاه و نمایشگاههای بهاره، خریدهای نوروزی و چهارشنبه آخر سال توضیح دهید، آیا برگزار می شوند؟

باید از اصناف تشکر ویژه ای کنیم. گاهی انقدر کلمه تشکر گفته می شود که معنا و ارزش واقعی خود را از دست می دهد و بنده به عنوان فرمانده قرارگاه نمی دانم باید چگونه از اصناف و اتحادیه ها تشکر کنم چون بیشترین فشار اقتصادی را تحمل کردند و بیشترین همکاری را با ما داشتند. بسیاری از اصناف در یکی دو ماه منتهی به نوروز یا برخی از ماههای خاص سال فروش و معاملات دارند. اکنون دو سال است که دچار مشکل هستند ولی امسال که گفتیم نمایشگاه ها ممنوع است، قبول کردند. خودشان جشنواره فروش ایجاد کردند و خودشان مسئول ناظر شدند. مأموریت اعلام و ابلاغ دستور العمل و نظارت را بر عهده گرفتند. همکاری بسیار خوبی شکل گرفت. یکی از نگرانی های ما دست فروش ها بودند. شهرداری و نیروی انتظامی و اصناف و اتحادیه ها را مأمور کردیم که طرحهایی برای دست فروشان تدوین کردند و برای دست فروش ها دستورالعملی در نظر گرفتند که حداقل ۶۰ درصد آن اجرا شده است که بسیار کمک کننده بود. گرچه خواسته ما رعایت ۱۰۰درصدی پروتکلها است ولی ما هم باید آنها را درک کنیم .
ستاد ملی مبارزه با کرونا اختیارات خوبی به قرارگاه در زمینه برخورد قضایی، پلمب و جریمه داده است ولی ما تلاشمان این است که اگر جریمه ای می شود و یا مکانی پلمب می شود، بنا براین است که اخطاری باشد و از طرف دیگر حقی است که ۹۵ درصد رعایت می کنند و آن ۵ درصد که رعایت نمی کنند، حق ۹۵ درصد را پایمال کنند. امیدواریم که چنین شرایطی پیش نیاید اما مجبوریم برای اعمال قانون اقداماتی انجام دهیم.

- از وضعیت رعایت پروتکلها در کشور رضایت دارید؟

بله واقعا به صورت نسبی رضایت داریم. البته همه مواردی که اعلام می کنم به صورت نسبی است. بحثی داشتیم در خصوص آثار اجتماعی کرونا که برخی دوستان در جلسه راجع به اجتماعی شدن یا روح جمعی در ایران نقد داشتند. انگار ایرانی روح جمعی ندارد یا کم توجه می کند. نباید بی انصافی کنیم هماهنگی هایی که مردم داشتند، کمک های مومنانه مردم بی سابقه بود. در حوزه اجتماعی، در وزارت کشور جریان عظیمی به راه افتاده است، ما سازماندهی و تعریف می کنیم اما خود مردم انگیزه و روحیه دارند و کار را در دست می گیرند. در مراسمات ملی و مذهبی مانند محرم که باید محدودیت ها اعمال می شد، ما از روشهای قهرآمیز برای اجرای پروتکل ها استفاده نکردیم و علیرغم اینکه برخی پیشنهاداتی مبنی بر استفاده از روشهای فهرآمیز داشتند، از این روشها استفاده نشد، ما حتی یک واحد تولیدی را هم نبستیم. پیشنهاد این بود که همه کارخانجات بسته شوند اما اگر بسته می شدند، در این شرایط تحریمی نمی توانستیم کاری کنیم. اغلب منابع ارزی کشور از کارخانجات فولاد و پتروشیمی و مشابه اینها است. باید از مردم عزیز خصوصا صاحبان تولید تشکر کنیم. ما کمترین فوتی ها و بستری ها را در واحدهای تولیدی داریم. این روحیه جمعی است.
رعایت محرم و رمضان یا کمک های مومنانه و... همه روحیه جمعی است. روحیه جمعی هم در تاریخ ایرانی به عنوان سنت دیرینه و هم در اسلام به عنوان آموزه مذهبی وجود دارد که ممزوج شدن این دو جلوه های زیبایی از تعاون و همکاری ایجاد کرده است. باید قدردان مردم باشیم که واقعا الگوهای مناسبی هستند. شاید ظرف غذای کمک مومنانه ارزش ریالی چندانی نداشته باشد اما همین حس همدردی آن، نشان از روحیه مردم است. مردم در بحران هایی چون سیل، زلزله و کرونا کمک کردند و هیچ کلمه ای برای بیان ارزش این کمک ها و قدردانی از مردم نداریم.

- دکتر نمکی در بحث شیوع ویروس جهش یافته کرونا مباحثی درخصوص تاثیر بسته بودن مرزها و اعمال محدودیتها داشتند، آیا هماهنگی در این زمینه انجام شده است؟

هر کدام از ما وظایفی داریم. دکتر نمکی و همکارانشان از کادر درمان، بهداشت و پرستاری و حتی کادر خدماتی وظایف خطیر و مهم تر از همه ما دارند و از همه بیشتر زیر فشار هستند. شما وقتی می خواهید بدانید زلزله چه هست، اینکه بشنوید یا از تلویزیون ببینید یا از نزدیک ببینید متفاوت است اما معنی واقعی آن را باید از کسی که زیر آوار هست، بپرسید. دکتر نمکی هم مانند کسانی هستند که زیر آوارند، اگر دلسوزانه فریاد می زند، حق دارند. باید درک کرد و نباید ناراحت شد. هم لبخند و هم اخمش هر دو طبیبانه است. بله وقتی مسئله مرز مطرح بود، ایشان با نگرانی و دغدغه زیادی مطرح می کرد، ما هم دستور دادیم که همه مرزها در اسرع وقت بسته شود و بسته شد. کار ساده ای نیست که بگوییم مرز بسته شود. بیش از هزار کیلومتر مرز وجود دارد و ده ها گذرگاه رسمی و معبر مرزی داریم که پروتکل های خاص خود را دارند ولی در کوتاه ترین زمان نه تنها بسته شد بلکه با کمک وزارت بهداشت شرایط تست و قرنطینه را گذاشتیم که حداکثر ظرف دو هفته نتیجه داد. دو مرز رسمی خوزستان، مرزهای ایلام، کردستان و کرمانشاه بسته شد که اکنون اطمینان نسبی از شرایط داریم. بالاخره برخی از ایرانیان در عراق بودند و باید برمی گشتند. خیلی شرایط سختی بود اما الان هماهنگی انجام شده و شرایط پایدار است.

- استحضار دارید که رهبر انقلاب در روز درختکاری به مشکلات معیشتی مردم اشاره کردند. فرمودند که همه مشکلات راه حل دارند و بارها تذکر داده شده است؛ شما به عنوان رئیس ستاد اطلاع رسانی و تبلیغات اقتصادی کشور دلیل مشکلات و گرانی ها را چه می دانید؟

از جایگاه وزارت کشور عرض می کنم. چراکه تولید در حوزه کاری بنده نیست، هرچند که ما در حوزه استان ها در تولید نقش داریم. علت مسئله کمبود است. اگر کمبود نبود که نمی گفتند که به نان نظارت کنید تا کم نشود یا مردم در صف نمی ایستادند. همین که کالاهایی با کمبود یا افزایش قیمت مواجه می شود، تمایل به خریدن برای اطمینان از داشتن آن ایجاد می شود.
کمبودها دلایلش معلوم است. ما ظرفیت اسمی و رسمی تولید مرغ و تخم مرغ به اندازه کافی داریم و واقعاً ظرفیت صادرات نیز داریم ولی یک مقطعی با کمبود مواجه می شویم به این دلیل است که تولید کم شده است که ریشه آن هم به دلیل نبود یا به موقع نرسیدن نهاده هایی چون کنجاله، ذرت، یا تاخیر در جوجه ریزی و... به هرحال اشکالی در سیستم بوده است. وقتی کمبود هست، با تقاضاهایی موجه می شویم که رو به افزایش است. عده ای هم می آیند انبار یا به گونه ای احتکار می کنند. در این جا بحث نظارت مطرح می شود که باید به گونه ای عمل شود که این مواد یا کالاها کم شده ولی با عدالت به همگان برسد. اما اظهارات غیرکارشناسی یا ایجاد انتظار تورمی به دلیل برخی صحبتها، کار را حل نمی کند، تولید و توزیع متولی دارد که باید از قبل پیش بینی کنند. اما اگر پیش بینی نشده یعنی در این مرحله ضعف وجود دارد. رئیس جمهوری چندین بار در دولت به دستگاه های متولی تذکر داده است. چندین جلسه آقای جهانگیری در این زمینه جلسه گذاشته اند. الان امیدواریم با مجموعه اقدامات دستگاه مربوطه بتوان مشکلات را حل کرد.
وزارت کشور به خاطر جایگاه استانداری ها و فرمانداری ها نقش پیگیری و هماهنگ کننده دارد. آن ها از اول، بنده، از دی ماه تمام مکاتبات هست. با استانداران و فرمانداران صحبت کردیم. وضعیت تولید و اطمینان از عدم کمبود را پیگیری کرده ایم. اخیرا یک تصمیم بسیار خوبی که دولت گرفت که چهارشنبه جلسه آن با استانداران مناطق مرزی برگزار شد و همان روز ابلاغ کردیم، به این معنا که از ظرفیت بزرگی که در بازارچه های مرزی و مناطق مرزی و گمرکها و کشورهای همجوار داریم، استفاده شود. مقرر شد که با سهولت بیشتری بدون تاکید به ثبت منبع ارزی، بتوانیم از بازارچه های مرزی از کشورهای مجاور، کالاهای اساسی و ضروری مردم را وارد کنیم. برای همه کسانی که توان واردات کالا دارند، تسهیلاتی برای واردات ایجاد شده است.
واقعا ظرفیت بالایی داریم، سال گذشته انقدر تولید مرغ زیاد بود که دولت مجبور بود اینها را بخرد و انبار کند که تولید کننده به خاطر کاهش قیمت ضرر نکند. اما برخی از کالاها منشا خارجی دارند، مانند روغن که وارداتی است که واردات آن تابع بحث ارز و تحریم ها است. دولت به اندازه لازم تأمین اعتبار ارز کرده ولی فقط ارز نیست، محدودیتهای ناشی از تحریم و مشکلات دیگری وجود دارد. همه این ها قابل پیش بینی است که مردم نباید به سختی بیفتند. الان هر شب سریال مرغ و تخم مرغ از تلویزیون پخش می شود اما تصاویری پخش می شود که مردم در صف می ایستند واقعا ناراحت کننده است.

- درخصوص زلزله سی سخت، درباره بحث کانکس ها گلایه هایی بود، چه اقداماتی در خصوص بازسازی مناطق زلزله زده شده است؟

وقتی زلزله میاد، زمستان، شب، تاریکی، ترس و نگرانی و خرابی انتظار داریم مردم در چه حالی باشند؟ مردم ناراحت، مضطرب و غمناک هستند. وظیفه ما چیست؟ این که در کوتاه ترین زمان خود را به آنجا برسانیم و ضمن دلداری به مردم و بگوییم که در کنار شما هستیم، باید به سرعت امکانات را تامین کنیم.
درخصوص سی سخت، شب زنگ زدند که زلزله آمده است. بلافاصله بعد از اطلاع آقای نجار، با استاندار صحبت کردیم و ایشان نیم ساعت بعد در سی سخت بود و جلسه بحران در آنجا تشکیل شد. هر امکانی که داشتند به آن جا سرازیر کردند. آقای رئیسی هم که آنجا رفته بود، خیلی تعریف می کردند که مسئولان زود و به موقع رسیدند. مردم هم بلافاصله شروع به خدمات رسانی و کمک کردند.
روز چهارشنبه همه خسارت ها را برآورد و اولین جلسه دولت ارائه و تصویب شد که یک رقم قابل توجهی به عنوان تنخواه دادند که دچار مشکل نشویم.
تجربه نشان داده است که کانکس راه حل نیست. اگر شرایط مهیا باشد که به همه کانکس بدهیم، به آن اندازه کانکس در کشور نداریم، ساختن یا انتقال کانکس ها هم یک ماه طول می کشد. ضمن اینکه کانکس راه چاره نیست چرا در هوای سرد امکان زندگی در کانکس نیست. به همین دلیل گفتیم به هر خانواده ۲۰ میلیون تومان دهیم تا خانه ای اجاره کنند و ساکن شوند. البته آنجا چون شهر کوچکی است، مردم با هم اقوام هستند، نگذاشتند مردم بیرون بمانند. البته همان شب دو اردوگاه مستقر کردیم. مردم به اردوگاه ها نرفتند چراکه زندگی در آنجا در زمستان سخت است. آنچه وظیفه است انجام شده است.
ولی دیدم تلویزیون مصاحبه هایی پخش می کرد که هوا سرد است و مردم می لرزند. بله هوا سرد است اما گفتیم که هیچ محدودیتی در پتو نباشد و هرکسی خواست به جای یک پتو، چند پتو بدهند، هیچ مشکلی هم در تدارکات و امکانات نداشتیم. اما همانطور که در سیل ۹۸ قول دادیم که همه خانه های سیل زده را می سازیم و تمام خانه ها ساخته شد، یا خانه های زلزله زده در کرمانشاه با بهترین استاندارد ساخته شده است، این خانه ها را هم می سازیم.
درخصوص سیل ۹۸ بگویم که تمام خسارت های کشاورزی را در استان های سیل زده دادیم. در جایی رفتم سیل نبود آبگرفتگی بود و مردم هم فرصت داشتند که وسایل خانه را خالی کنند ولی به آنها هم وسایل خانه دادیم. بعد از استان به ما گفتند که ما اعلام کرده بودیم که قبل از سیل خانه را خالی کنند و گفتند که به آن ها وسیله خانه ندهیم ولی بنده گفتم این کار را نکنید، این ها برای دولت و نظام عددی نیست که بپرسند وسیله های آن خراب شده یا نه، به همه مردم وسیله بدهید. حتی در خیلی استان ها به دلیل حجم بالای کمکهای مردمی، وسایل خانه اضافی آمد.
انقدر خانه های خوبی ساخته شده که برخی از روستایی که سیل نیامده بود می گفتند می رویم دعا کنیم و نماز سیل بخوانیم تا خانه های خرابه ما را هم سیل ببرد و دولت برایمان خانه بسازد، یا برخی به شوخی می گفتند که این بار مسیر سیل را عوض می کنیم تا سیل خانه ما را هم ببرد.
خداروشکر که در این زلزله کسی آسیب ندید و فوتی نداشتیم. خسارتها را می توان جبران کرد اما اگر کسی فوت نکند خسارت جبران ناپذیری به خانواده آن فرد وارد می شود.

- کمتر از سه ماه دیگر انتخابات مهمی پیش رو داریم. انتخابات مهمترین برنامه وزارت کشور در سال آینده است، درخصوص برنامه ها و تمهیدات وزارت کشور برای انتخابات سال آینده توضیح دهید؟

انتخابات از برکت های الهی و نعمت های الهی و منت خدا بر مردم ایران است. انتخابات یعنی استقلال، هویت، اراده مردم و تجلی این اراده در حوزه حاکمیت، انتخابات یعنی نظارت و مشارکت مردم. وقتی تاریخ می خوانید، می بینید که در طول تاریخ واژه ای به نام ملت نداریم. زمانی که مشروطه بود و مظفرالدین شاه حکم مجلس را امضا می کرد، به جای کلمه ملت، رعیت را استفاده کرده است. الحمدلله به برکت جمهوری اسلامی انتخابات یک مسئله ملی است.
در این هشت سال که بنده در خدمت مردم در وزارت کشور بودم، ما چند تا انتخابات برگزار کردیم. سال آینده نیز انتخابات ریاست جمهوری، انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستاها را داریم، همچنین در ۴استان، انتخابات خبرگان و در شش حوزه انتخابات مجلس را داریم که یکی از آنها تهران است اما به هرحال وزارت کشور و شورای نگهبان باید تمام فرایند، مراحل و اقدامات لازم برای آن ۳۰ نفر نماینده تهران انجام دهد تا بتوان انتخابات یک نفر باقیمانده را برگزار کنیم.
همچنین باید ۴ انتخابات را با ۴ قانون برگزار کنیم. ما قانون تجمیع انتخابات را نوشتیم و از تجربیات دولتهای قبل استفاده کردیم و به مجلس ارائه کردیم که در مجلس ماند. در این مجلس خیلی خواهش کردیم ولی برگرداندند. حتی خودشان یک طرحی نوشتند که به نتیجه نرسید.
اکنون چهار انتخابات با چهار قانون داریم. تمامی مقدمات را انجام داده ایم. در انتخابات شوراها مجلس ناظر است. در انتخابات ریاست جمهوری و مجلس، شورای نگهبان ناظر است و در انتخابات خبرگان همه کارها دست شورای نگهبان است و وزارت کشور فقط مجری کار است. به هرحال آمادگی کامل داریم.
ثبت نام انتخابات شوراهای شهر از ۲۰ اسفند ماه شروع شد. ۱۶ فروردین ثبت نام شورای روستاها است. ۸ فروردین میان دوره ای مجلس، ۱۳ فروردین ثبت نام انتخابات خبرگان و ۲۱ اردیبهشت هم ثبت نام انتخابات ریاست جمهوری انجام می شود.
تعرفه ها آماده شده، آموزشها داده شده، هیاتها انتخاب شده اند، هماهنگی های لازم با شورای نگهبان انجام گرفته است. مسیر خوبی است و هماهنگی ها با مجلس شورای اسلامی نیز انجام شده است و ما کاملا آمادگی داریم که انتخابات خوبی برگزارشود.

اما دغدغه ای دارم که مقام معظم رهبری نیز تأکید کردند که اگر می خواهید مسائل کشور درست شود، واقعا باید مشارکت بالا باشد. در انتخابات مجلس شورای اسلامی، به هردلیلی مشارکت ۴۲ درصد بود. این درحالی است که آن زمان کرونا تازه شیوع پیدا کرده بود و فقط در یک استان دو نفر فوتی داشتیم.
الان یک سال از شیوع کرونا گذشته و محدودیتها شدید شده است، مدارس و دانشگاه ها بسته هستند. مساجد فعالیت بسیار کمی دارند. باید بدانیم شرایط به گونه است که وقتی که رهبری می فرمایند مشارکت باید بالا باشد؛ همه ما باید مقتضیات، بستر و زمینه این مشارکت را فراهم کنیم. وزارت کشور و صداوسیما و... براساس مسئولیتها و وظایف و شورای نگهبان برای افزایش زمینه های رقابت باید زمینه ها و فضای مشارکت را ایجاد کنند.
الان که ۲۴ اسفند است، هنوز آرایش نیروهای سیاسی در حوزه انتخابات ریاست جمهوری مشخص نشده است. هنوز نمی دانیم که چه کسی می خواهد ثبت نام کند. تبلیغات رسمی نیست و رفت و آمد ها و سفرها انشاءالله خیر است و اگر عکس و پوستر نزنند و علنی و رسمی نباشد از نظر ما مشکلی ندارد البته اشکالها را باید شورای نگهبان متذکر شود.
به هرحال تا عید فکر نمی کنم که اتفاق خاصی در این آرایشهای انتخاباتی رخ دهد. در عید ۱۵ روز فضای تعطیلات است و رسانه ها هم خلوت هستند و بعضا چاپ نمی شوند. از ۲۵ فروردین ماه رمضان و فضای معنوی و روحانی است تا ۲۵ اردیبهشت فعالیت سیاسی تحت تأثیر ماه رمضان است . از ۲۱ اردیبهشت ثبت نام انتخابات ریاست جمهوری است. از هفتم خرداد هم تا ۲۰ روز زمان تبلیغات است. بنابراین زمان خاصی در اختیار نداریم و باید همه تلاش کنیم. احزاب باید به صحنه بیایند و مسئولیت بپذیرند. احزاب حداقل در مقابل طرفدارانشان متعهد هستند.
امیدواریم انتخابات خوبی داشته باشیم. البته آنچه که به وزارت کشور برمی گردد برگزاری انتخابات سالم، در فضای امن و قانونی است که با لطف خداوند اقدامات لازم را انجام داده ایم و برای مشارکت هم آنچه از دست ما برآید انجام می دهیم.

- رئیس ستاد انتخابات کشور اعلام کرد که برای هر صندوق هزار رای در نظر گرفته شده است و صندوقها پرتراکم نخواهد بود، پس اگر استقبال مردم از صندوقی بیشتر باشد، شرایط چگونه خواهد بود؟

این کار به خاطر شرایط کرونا انجام شد تا از تراکم جمعیت جلوگیری کنیم. قرار شد ۸ تا ۱۰ هزار شعبه اخذ را به خصوص در مناطقی که تراکم بود، افزایش دهیم. تجربه ای در انتخابات ریاست جمهوری و شوراها داشتیم که مردم در ساعات پایانی مراجعه می کردند و تا یک نصفه شب هم رای می دادند که خلاف قانون بود. به هرحال قانون است که تا ساعت ۲۴ شب رای گیری انجام شود. اینکه هر صندوق فقط هزار رای به این معنی نیست که در آن شعبه فقط هزار نفر اجازه ورود دارند، متوسط رای هزار تا است مثلاً اگر هزار و ۵۰۰ تا هم باشد مشکلی ندارد، رای اخذ و شمارش می شود.
همچنین تا کنون یک مورد هم کمبود تعرفه اخذ رای نداشتیم، این بارهم مشکلی پیش نخواهد آمد.

- اعلام شده است که انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا به صورت کاملا الکترونیکی برگزار خواهد شد، شمارش آرا هم الکترونیکی خواهد بود؟

۲۵ فرایند در انتخابات داریم که ۲۴ فرایند به صورت الکترونیکی در تمامی انتخابات اجرا می شود. مهمترین آن تشخیص هویت است که از هر نوع تخلفی در رای دادن با استعلام از ثبت احوال جلوگیری می شود و مثلا افراد زیر ۱۸ سال مشخص می شوند، رای دادن با شناسنامه تقلبی، شناسنامه افراد فوت شده و چند بار رای دادن دیگر امکان ندارد.
اما این بار در انتخابات شوراها، مرحله اخذ و شمارش آرا نیز الکترونیکی شده است. البته این کار در همه شعب امکان پذیر نیست چراکه امکانات کافی و آمادگی لازم مهیا نشد و نتوانستیم به هردلیلی هماهنگی ها را انجام دهیم. به اندازه ای که بتوانیم در ۷-۸ مرکز استانها، اخذ و شمارش آرا الکترونیکی شود، این کار را انجام دادیم که این کار اطمینانی به شورای نگهبان خواهد داد که امکان پذیر است.

- با توجه شرایط کرونایی، آیا نامزدهای انتخاباتی مانند گذشته میتینگ و تجمع انتخاباتی خواهند داشت؟

چند دغدغه برای برگزاری انتخابات در شرایط کرونا داشتیم که یکی از آنها ثبت نام بود. به همین دلیل ثبت نام در انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا را الکترونیکی کردیم. البته حضوری هم می توانند انجام دهند که در روند ثبت نام هیچ تراکمی نیست و به خوبی انجام می شود.
در انتخابات ریاست جمهوری هم تلاش بر این است که ثبت نام غیرحضوری باشد. البته قانون اعلام کرده است که باید حضوری باشد که کار را سخت می کند.
دغدغه دوم، اخذ رای است که شعبه ها را زیاد کردیم و احتمال اینکه بتوانیم زمان اخذ رای را اضافه کنیم، وجود دارد که بعد از عید در ستاد کرونا مطرح و بررسی خواهد شد.
دغدغه سوم، بحث تجمعات است و بسیار مهم است چراکه شور انتخابات در تجمعات است. جوانها جمع شوند و کاندیداها ایده های خود را مطرح کنند. فضای پرنشاط سیاسی خوبی است که متاسفانه با ادامه شرایط کرونایی مجبور هستیم محدود کنیم.
تلاش زیادی کردیم تا واکسیناسیون زودتر انجام شود ولی به هرحال باید پروتکلها رعایت شود. جان و زندگی مردم اولی است پس احتمالا محدودیتهایی در تجمعات داشته باشیم. البته پروتکلهای انتخابات را ننوشته ایم و درحال تدوین هستیم تا به ستاد کرونا ببریم و تصویب کنیم.