پشت پرده انصراف 7 فیلم از فجر سی‌و‌نهم

تا پیش از برگزاری سی و نهمین جشنواره فیلم فجر حرف و حدیث های زیادی برای برگزار شدن یا نشدن این جشنواره به دلیل شرایط کرونایی حاکم بر جامعه بر زبان و قلم ها جاری بود تا اینکه عزم متولیان حوزه فرهنگ و هنر و سینما بر این مهم جزم شد که سی و نهمین جشنواره فیلم فجر با حداقل ترین حضورها هم که شده برگزار شود.
این تصمیم جرقه ای بود تا چراغ سینمای ایران خاموش نشود و چرخ های این هنر بچرخد اما علی رغم استقبال نسبتا خوبی که از سوی سینماگران وجود داشت در ادامه فیلم های زیادی از ادامه همراهی با فجر سی و نهم جا ماندند یا درجا زدند.

از ۱۱۰ فیلم متقاضی جشنواره سی ونهم ۶۲ فیلم انتخاب شد
درحالیکه روند ساخت بسیاری از فیلم ها به دلیلی شرایط کرونا به کندی پیش می رفت اما برگزاری سی و نهمین جشنواره فیلم فجر انگیزه ای شد تا فیلم ها خود را به جشنواره برسانند و تعداد ۱۱۰ فیلم به ابتدای راه جشنواره سی و نهم رسیدند. از آن تعداد ۶۲ فیلم انتخاب شدند اما همه ماجرا به همین جا ختم نمی شود.
جشنواره سی ‌و ‌نهم فیلم فجر متقاضی زیاد دارد، اما فیلم تازه کم دارد، فیلم‌هایی هم هستند که تولید شده‌اند، اما سازندگان آن‌ها دوست ندارند در جشنواره فجر حاضر شوند، در این شرایط برخی فیلم‌ها هستند که به هر نحوی تمایل دارند در فجر باشند، اما جشنواره به لحاظ محتوایی نمی‌تواند میزبان نسخه ممیزی نشده آن‌ها باشد، اینکه این فیلم‌ها تن به اصلاح خواهند داد یا نه، مسئله این روز‌های جشنواره است. ناگفته نماند یکی از الزامات حضور فیلم‌ها در جشنواره فیلم فجر اخذ پروانه نمایش است و فیلم‌ها باید تا پیش از اکران در جشنواره بتوانند پروانه نمایش را اخذ کنند.

انصرافی های جشنواره سی و نهم
در حالیکه کمتر از دو هفته تا اختتامیه جشنواره فیلم فجر باقی مانده است فیلم های «ترانه‌های پدری»، «روشنایی»، «لاک‌پشت و حلزون»، «بانک‌زده‌ها»، «بابا سیبیلو»، «کوسه» و «موافقت اصولی»، فیلم‌هایی هستند که تا این لحظه انصراف خود را از حضور در جشنواره فیلم فجر اعلام کرده‌اند، این در حالی است که مهلت ارسال نسخه نهایی فیلم ها به دبیرخانه پایان یافته است.

«موافقت اصولی»
کارگردان فیلم کمدی «موافقت اصولی» بعد از اینکه فیلمش پروانه نمایش می گیرد اعلام می کند که قصد ندارد هیچکدام از آثارش را برای حضور در جشنواره فجر آماده کند. «سید ضیا هاشمی»، کارگردان فیلم موافقت اصولی معتقد است هدفش از ساخت فیلم هایش مردم هستند و اینکه مردم لحظات خوبی در سینما داشته باشند.

«بابا سیبیلو»
فیلم «بابا سیبیلو» کمدی است که ساخته فرزند «ساموئل خاچیکیان» پدر سینمای وحشت سینمای ایران است. این فیلم نخستین فیلم سینمایی ادوین خاچیکیان (فرزند ساموئل خاچیکیان) محسوب می‌شود و در ژانر کودک و نوجوان ساخته شده است. احمد احمدی، تهیه‌کننده این فیلم سینمایی اعلام کرده که به علت حجم بالای ویژوال‌ها و جلوه‌های ویژه فیلم که با حساسیت زیادی اجرا می‌شود، نمی‌توانند نسخه نهایی آن را به جشنواره ملی فیلم فجر برسانند و از حضور در آن انصراف داده‌اند.

«بانک‌زده‌ها»
فیلم «بانک‌زده‌ها» به نویسندگی و کارگردانی جواد اردکانی، ابتدا برای حضور در جشنواره فجر سال ۹۹ ثبت‌نام کرد، اما سپس از حضور در این جشنواره انصراف داد و اعلام کرد: «بانک‌زده‌ها یک فیلم مردمی است و برای عوامل اجرایی جشنواره و زحماتی که در خصوص برگزاری آن کشیده‌اند، احترام قائل هستیم؛ اما با وجود تلاش عوامل، فیلم به جشنواره امسال نخواهد رسید و در این جشنواره نمایش داده نخواهد شد.»

«لاک‌پشت و حلزون»
فیلم سینمایی «لاک‌پشت و حلزون» به کارگردانی رضا حماسی و تهیه‌کنندگی مشترک شهرام گیل‌آبادی و هوشنگ نورالهی، تصویربرداری را دیرتر از زمان برنامه‌ریزی شده آغاز کرد و به دلیل آماده‌نشدن نسخه نهایی، از حضور در سی و نهمین جشنواره فجر انصراف دهند. البته دست‌اندرکاران این فیلم، تغییر در روند انتخاب و داوری این دوره از جشنواره فیلم فجر را دیگر دلیل انصراف از جشنواره اعلام کرده و برای همه سینماگرانی که در این رقابت ملی شرکت می‌کنند، آرزوی موفقیت کرده‌اند.

«پسر دلفینی»
انیمیشن سینمایی «پسر دلفینی» تنها پویانمایی است که در سی و نهمین جشنواره فیلم فجر شرکت کرد. مدتی قبل «محمد خیراندیش»، کارگردان این انیمیشن از عدم حضور سایر انیمیشن ها در سی و نهمین جشنواره فیلم فجر ابراز تاسف کرد. او درباره اهمیت دادن جشنواره به بخش مستقلی برای حضور فیلم های انیمیشن گفته بود: «کلا وقتی جایی خلا احساس می‌شود اگر کششی ایجاد شود و انیمیشن‌سازهای ما بدانند که آثارشان داوری می‌شود حتما سعی می‌کنند کارهای شان را برسانند. من فکر می‌کنم دو سه کار دیگر، حداقل به غیر از کار من در حال تمام شدن بود و می‌توانستند به جشنواره برسند و شاید این بی‌مهری باعث شده که خیلی‌ها شرکت نکنند و دغدغه رساندن کارشان را به جشنواره ندارند. این موضوع در سینماها هست و استودیوها شبانه ‌روزی کار می‌کنند تا کارهای‌ شان را به جشنواره برسانند و اگر انیمیشن هم بخش جداگانه‌ای داشت واقعا این اتفاق می‌افتاد و می‌توانست یک سرآغاز یا سرانجام تقویمی خوبی ایجاد شود که دوستان بدانند باید کارهای شان را برسانند.»
«پسر دلفینی» به کارگردانی محمد خیراندیش و تهیه‌کنندگی محمدامین همدانی که تازه‌ترین محصول سازمان هنری رسانه‌ای اوج محسوب می‌شود، اعلام کرده: با توجه به اینکه «پسر دلفینی» تنها انیمیشن حاضر در جشنواره سی و نهم فیلم فجر است و طبق آیین نامه جشنواره طبیعتاً در رقابت و مسابقه قرار نمی‌گیرد، با احترام به هیأت داوران و اعضای جشنواره از شرکت در این جشنواره انصراف می‌دهد.

«ترانه‌های پدری»
فیلم سینمایی «ترانه‌های پدری» به کارگردانی محمد بصیری که یک سال پیش تولید شده است، گویا همچنان برای نمایش آماده نیست. علی ژکان تهیه‌کننده فیلم درباره علت انصراف خود گفته است: «کارهای فنی این فیلم هنوز شروع نشده است. در زمان فراخوان جشنواره تصور ما بر این بود که شاید شرایط فراهم شد و فیلم به جشنواره رسید اما این اتفاق رخ نداد.»
فیلم سینمایی «روشنایی» کامشاد کوشان هم دیگر فیلمی است که به دلیل آماده‌نشدن از حضور در سی‌ونهمین جشنواره فیلم فجر انصراف داده است.

ناگفته نماند در این دوره از جشنواره فیلم‌هایی هم غایب هستند که عبارتند از: «قهرمان» اصغر فرهادی، «لامینور» داریوش مهرجویی، «شب، داخلی، دیوار» وحید جلیلوند، «جنایت بی دقت» شهرام مکری، «مجبوریم» رضا درمیشیان، «دشت خاموش» احمد بهرامی، «بندربند» منیژه حکمت، «اورکا» سحر مصیبی و «جوجه تیغی» مستانه مهاجر.

فیلم های کوتاه انصرافی از جشنواره سی و نهم
حضور فیلم‌های کوتاه در سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر با حواشی بسیاری همراه شده است. هرچند قوانین این دوره از جشنواره برای حضور این دسته از آثار همانند دوره سی و ششم و شامل پذیرش آثاری با مدت زمان ۱۵ دقیقه با شرط نامزدی به‌عنوان بهترین فیلم در جشنواره فیلم کوتاه تهران و جشن خانه سینما، بود، اما علی‌الظاهر این شرایط، مشکلات و حاشیه‌هایی را برای فیلم‌های کوتاه به همراه داشته است.

چندی پیش «مهدی بوستانی»، رییس هیات مدیره انجمن فیلم کوتاه ایران اعلام کرده بود که این انجمن در تلاش است با رایزنی با «ابراهیم داروغه‌زاده»، دبیر سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر، شرایط را تغییر داده و زمان فیلم‌ها را از ۱۵ دقیقه بیشتر کنند، تا آثار بیشتری بتوانند در این دوره از جشنواره فیلم فجر حضور داشته باشند، چرا که براساس شرایط اعلام شده از همان ابتدا مشخص بود که تنها ۴ فیلم امکان حضور در این جشنواره را دارند. به‌دنبال این اعلام ابراهیم داروغه‌زاده، دبیر سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر اعلام کرد که انجمن فیلم کوتاه ایران در فهرستی ۷ فیلم را به دبیرخانه معرفی کرده است ولی شرط ما و آن‌ها این شد که فیلمسازانی که فیلمشان بالای ۱۵ دقیقه است و فیلمشان در این فهرست حضور دارد، حتما نسخه ۱۵ دقیقه‌ای را به ما تحویل دهند تا امکان حضور در رقابت را داشته باشد.
دبیر سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر در این مصاحبه تاکید کرده بود که اگر این فیلمسازان نسخه ۱۵ یا زیر ۱۵ دقیقه‌ای را به دبیرخانه نرسانند، فیلمشان از رقابت حذف خواهد شد. براین اساس بود که فهرست فیلم‌های کوتاه راه‌یافته به جشنواره سی‌وهفتم به این شرح از سوی دبیر خانه جشنواره منتشر شد: «اس(s)» حامد اصلانی، «بچه خور» محمد کارت، «تشریح» سیاوش شهابی، «تو هنوز اینجایی» کتایون پرمر و محمد روحبخش، «دریای تلخ» فاطمه احمدی، «رورانس» سوگل رضوانی، «گسل» سهیل امیر شریفی.
اما داستان حضور فیلم‌های کوتاه در جشنواره فیلم فجر به اینجا ختم نشد و با انصراف اولین فیلم کوتاه از حضور در جشنواره فیلم فجر، مشخص شد که رایزنی انجمن فیلم کوتاه ایران با دبیر جشنواره فیلم فجر به نتیجه‌ای نرسید. ۱۶ دی ماه سیاوش شهابی کارگردان فیلم کوتاه «تشریح» خبر داد که زمان این فیلم، شرایطی را ندارد که بتوان برای حضور در جشنواره فیلم فجر، ۵ دقیقه از آن را کم کند و با همین استدلال از حضور در این دوره از جشنواره فیلم فجر انصراف داد. اما انصراف کارگردانان فیلم کوتاه از سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر به این یک فیلم محدود نشد و بعد از مدتی کتایون پرمر و محمد روح بخش کارگردانان فیلم کوتاه «تو هنوز اینجایی» به همراه حامد اصلانی کارگردان فیلم کوتاه «اس(s)» نیز با انتشار بیانیه‌ای از حضور در این دوره از جشنواره فیلم فجر انصراف دادند.
در متن این بیانیه که سایت فیدان(وبسایت تخصصی فیلم کوتاه) آن را منتشر کرده، آمده است:
«اینجانب حامد اصلانی کارگردان و بهنام سنایی تهیه‌کننده فیلم کوتاه «S» و کتایون پرمر و محمد روح‌بخش کارگردانان فیلم کوتاه «تو هنوز اینجایی» علی‌رغم فرصتی که در اختیار ما گذاشته شده برای حضور در بخش مسابقه فیلم کوتاه فجر، صرفا به دلایل فنی و شرایط زمانی امکان کوتاه کردن فیلم‌های خود را نداشتیم. از این رو انصراف خود را برای حضور در این جشنوراه اعلام می‌کنیم. سپاسگذاریم از صنف فیلم کوتاه، انجمن سینمای جوانان ایران و دبیر محترم جشنواره فجر که پیشنهاد حضور فیلم‌های «S» و «تو هنوز اینجایی» را در این جشنواره به ما دادند.»

یک فیلم کوتاه دیگر در نیمه راه ماندن و رفتن
با انصراف این سه فیلم و از میان چهار فیلم باقی مانده در لیست اعلام شده از سوی دبیرخانه سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر، تنها فیلم «بچه خور» به کارگردانی محمد کارت باقی مانده است که به دلیل زمان بیش از ۱۵ دقیقه، باید نسخه کوتاه شده خود را به دبیرخانه جشنواره ارائه کند.
در این میان فیلم‌های کوتاه «رورانس» به کارگردانی سوگل رضوانی، «دریای تلخ» به کارگردانی فاطمه احمدی و «گسل» به کارگردانی سهیل امیرشریفی ۳ فیلم کوتاهی هستند که بر اساس آیین نامه جشنواره واجد شرایط اصلی حضور در بخش مسابقه فیلم کوتاه جشنواره فجر هستند.