از سند عقد ملک الشعرای بهار تا قالیچه اسطرلاب

به گزارش ایسنا، در آخرین جلسه شورای ملی ثبت آثار تاریخی و فرهنگی منقول که ۶۵ اثر تاریخی منقول را از استان های لرستان، آذربایجان غربی، گیلان، تهران، سمنان و مرکزی به فهرست آثار ملی کشور اضافه کرده است، آثاری مانند دست نوشته های ملاصدرا و شمایل حضرت رسول (ص) از اموال موجود در آستان شاهچراغ شیراز، صندوق و در چوبی امامزادگان زید بن علی، قاسم و زید از اموال وقفی استان لرستان، سنگ تعمیر بنای امامزاده عون ماسوله، صندوق چوبی بقعه سلیمان داراب رشت در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده اند.

پرهام جانفشان - مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی تهران - درباره آثار ثبتی استان تهران اعلام کرد: درجلسه شورای ملی ثبت آثار تاریخی و ‌فرهنگی منقول، ۲۴ اثر از استان تهران شامل ۱۶ اثر از موزه ملی فرش ایران و ۸ اثر از مجموعه باغ نگارستان در فهرست میراث‌منقول ثبت ملی شد.

او با بیان این که آثار ثبت شده از موزه ملی فرش ایران ۱۶ فرش ممتاز و نفیس شامل فرش، قالی، گلیم و نمد از دوره‌های صفوی و قاجار است، ادامه داد: از مجموع هشت اثر ثبت شده از باغ نگارستان ۶ سند و دو تابلو نقاشی در فهرست میراث‌منقول ثبت‌ملی شد که چهار سند از شش سند ثبت شده متعلق به ملک‌الشعرای بهار است که توسط خانواده ایشان به دانشگاه‌تهران و باغ‌نگارستان اهدا شده است.‌

وی با اشاره به این که از مجموع ۸ اثر ثبت شده از باغ نگارستان ۶ سند و دو تابلو نقاشی در فهرست میراث‌منقول ثبت‌ملی شد، اظهار کرد: چهار سند از شش سند ثبت شده متعلق به ملک‌الشعرای بهار است که توسط خانواده این شاعر به دانشگاه‌تهران و باغ‌نگارستان اهدا شده است.‌

قالیچه اسطرلاب یا «منطقه البروج» باقی مانده از سده ۱۳ قمری، یکی از زیباترین بافته های اصفهان است که طرح آن از نادرترین طرح ها به شمار می رود. طرح این قالیچه لچک ترنج و ترنج مرکزی به شکل دایره است و نمادها و اسامی ماه ها و سال های مختلف روی آن به سه زبان فارسی و ترکی و عربی بافته شده است. نمادها نشات گرفته از تقویم نصرانی قدیم است.

سرترنجِ بالا، با صورت زنی نمادی از خورشید را نشان می دهد و سرترنجِ پایین نشانگر ماه است و در چهار گوشه قالیچه چهار نماد از چهار سیاره منظومه شمسی (مشتری، عطارد، زهره و مریخ) قرار دارند در متن قالیچه چند ابرچینی یا اسلیمی ماری دیده می شود. در دو گوشه بالای قالیچه دو کتیبه با مضمون کارخانه قالیبافی و محمد تقی بانکی که دومی به صورت معکوس بافته شده است. حاشیه اصلی به رنگ لاکی است و کتیبه هایی با نقش بازوبندی روی ان ها بافته شده است این حاشیه بین شش حاشیه فرعی باریکتر قرار گرفته است.

فرش «کلگی» نیز یکی دیگر از آثار موزه فرش ایران است که در این شورا در فهرست آثار منقول کشور ثبت شده است که محل بافت آن اصفهان - هرات ذکر شده است. این فرش در دوره صفوی و در اواخر قرن دهم قمری بافته شده است.

سند عقد ملک الشعرای بهار و سند انتصاب وی در وزارت فرهنگ از جمله اسناد سند شده در فهرست آثار ملی منقول کشور متعلق به ملک الشعرای بهار هستند که در باغ موزه نگارستان نگهداری می شوند.