بیم و امید خانواده‌ها از بازگشایی مدارس در سایه کرونا

در حالی قدم به قدم به آغاز بازگشایی مجدد مدارس نزدیک می‌شویم که ویروس کرونا همچنان می‌تازد و شرایط بسیاری از مناطق کشور در پی شیوع بیماری کرونا بحرانی است. اخبار مرگ و میر، آمار مبتلایان، نشر اخباری مبنی بر تغییر رفتار ویروس کرونا و رفتارهای ناشناخته و دائم در تغییر ویروس کرونا همگی دست به دست هم داد تا امروز زندگی عموم مردم جامعه دستخوش تغییراتی باشد و غالب افراد حتی برای حضور در جامعه دچار ترس و نگرانی شوند.

ترس از حضور در اجتماع امروز برای خانواده‌هایی که باید فرزندان خود را راهی مدارس کنند دوچندان شده است و این روزها با نگرانی، اخبار مربوط به بازگشایی مجدد مدارس را دنبال می‌کنند.

خبرهایی مبنی بر بازگشایی مدارس باعث ترس و نگرانی جدی خانواده‌ها شده است، اغلب والدین نگران بازگشایی مدارس و حضور فرزندان خود در مدارس هستند و این نگرانی به حدی است که عرصه فضای مجازی به عرصه ابراز نگرانی والدین تبدیل شده و حتی برخی خواستار تعطیلی مجدد مدارس در سال تحصیلی پیش رو هستند.

نحوه بازگشایی مدارس در مناطق آبی و زرد

محسن حاجی میرزایی درباره نحوه بازگشایی مدارس گفته است: در ستاد ملی کرونا ۳ تصمیم مهم درباره آموزش و پرورش گرفته شده است؛ در تصمیم اول بنا شد کادر اداری و اجرایی در تمام مدارس کشور به جز مناطق قرمز از ابتدای بهمن ماه در مدرسه حضور داشته باشند چرا که حلقه ارتباط و اتصال ما با معلمان و دانش‌آموزان هستند بنابراین برای کنترل اوضاع باید در مدرسه باشند.

وی درباره تصمیم دوم گفت:‌ تصمیم دوم این است که در پایه‌های اول و دوم ابتدایی که امکان آموزش از طریق فضای مجازی به نحو مناسب مهیا نیست و به آموزش حضوری دانش‌آموزان نیاز است در شهرهای زرد و آبی تمام مدارس ابتدایی در پایه‌های اول و دوم باز هستند؛ در مدارسی که تعداد دانش‌آموزان در کلاس‌های درس بیش از ۱۰ نفر است دانش‌آموزان با مدیریت شورای مدرسه در روزهای هفته توزیع می‌شوند تا همه از آموزش حضوری بهره‌مند شوند.

وزیر آموزش و پرورش درباره تصمیم سوم بیان کرد: مقرر شد در مدارسی که تعداد دانش‌آموزان کمتر از ۵۰ نفر است در تمام مقاطع تحصیلی و تمام پایه‌ها کلاس‌های درس حضوری باشد با توجه به اینکه تعداد دانش‌آموزان کم است امکان رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی وجود دارد.

حاجی میرزایی عنوان کرد: برای رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی، جمعیت دانش‌آموزان در کلاس‌های درس باید ۱۰ نفر باشد و مجاز نیستند تعداد بیشتری را به کلاس‌های درس بیاورند، مدارس تا اول بهمن فرصت دارند برنامه‌ریزی لازم را انجام داده و خانواده‌ها را آگاه کنند که فرزندشان در چه روزی باید در مدرسه حاضر باشد.

جزئیات بازگشایی مدارس از ابتدای بهمن ماه

در راستای ارتقای کیفیت آموزشی، از سوی وزیر آموزش و پرورش، دستورالعمل بازگشایی مدارس با رعایت پروتکل‌های بهداشتی از ابتدای بهمن ماه به استان‌ها ارسال شده است.

در اجرای مصوبات پنجاه و دومین جلسه ستاد ملی مدیریت کرونا، درخصوص آموزش حضوری پایه‌های اول و دوم ابتدایی، دروس کارگاهی هنرستان‌ها و مدارس دارای جمعیت کمتر از ۵۰ دانش‌آموز، از سوی محسن حاجی میرزایی، وزیر آموزش و پرورش دستورالعمل بازگشایی کلاس‌ها و مدارس مذکور از اول بهمن ماه سال جاری در ۶ بند و بارعایت پروتکل‌های بهداشتی به شرح زیر، به ادارات کل استان ارسال شد.

در بندهای این دستورالعمل آمده است:

۱- آموزش حضوری شامل دانش آموزان پایه های اول و دوم ابتدایی در مناطق دارای وضعیت زرد و آبی براساس اعلام وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دانش آموزان مدارس ابتدایی و متوسطه دارای جمعیت کمتر از ۵۰ نفر (براساس آمار ثبت نامی در سناد) در وضعیت آبی وهنرجویان هنرستان های فنی وحرفه ای و کاردانش در خوشه دروس شایستگی های فنی و استاندارد آموزش مهارت و کارآموزی و کارورزی در وضعیت زرد و آبی می شود. ( تعداد دانش آموزان در کلاس های حضوری، حداکثر ۱۰ نفر است).

۲- مدیر مدرسه موظف است نسبت به تشکیل شورای مدرسه اقدام کند و براساس مصوبات شورای مدرسه و انجام اقدامات لازم، زمینه حضور دانش آموزان را در مدرسه فراهم آورد. ترتیبات اجرایی، اعم از ابلاغ به مدیران مدارس، تشکیل شورای مدرسه و برنامه ریزی نحوه حضور دانش آموزان در مدرسه و نحوه گروه بندی، نحوه اجرای دستورالعمل های بهداشتی و اطلاع رسانی مناسب و به موقع به خانواده ها باید تا قبل از پایان دی ماه انجام شده باشد. به گونه ای که کلیه دانش آموزان مشمول و خانواده های آنان باید از میزان، زمان، نحوه حضور و دستورالعمل های بهداشتی مربوط آگاه باشند.

۳- رعایت کامل دستورالعمل های بهداشتی ابلاغی و دستورالعمل بهداشتی مدارس شبانه روزی در آموزش حضوری الزامی است. مسئولیت مدیریت و نظارت براجرای دستورالعمل بهداشتی برعهده مدیر و کادراداری و اجرایی مدرسه است.

۴- با برگزاری جلسات هماهنگی و به خصوص اطلاع رسانی به گروه های مرجع در استان و شهرستان ها و رسانه های جمعی و اصحاب رسانه زمینه حضور دانش آموزان و معلمان در مدارس و کاهش نگرانی ها و دغدغه های خانواده ها فراهم شود.

۵- حضور کادر اداری و اجرایی مدارس در مناطق نارنجی، زرد و آبی براساس بخشنامه سازمان اداری و استخدامی کشور مانند سایر کارکنان دولت انجام می گیرد.

۶-مسئولیت کادر اجرایی و اداری مدارس، برنامه ریزی در ارائه خدمات با کیفیت، آموزش به کلیه دانش آموزان از بستر شاد، تلویزیون یا بسته آموزشی، به ویژه در پایه ها و دروسی که به صورت غیرحضوری انجام می شود، همچنین نظارت بر کار معلمان و دانش آموزان، پاسخ گویی به دغدغه خانواده ها و انجام تمهیدات برگزاری مناسبی برای آزمون هاست. مسئولیت حسن اجرای این شیوه نامه برعهده مدیر کل آموزش و پرورش استان است.

شروط بازگشایی مدارس

اما طی هفته گذشته محسن حاجی میرزایی در اولین برنامه زنده «گفتگو با شما» که به طور زنده از شبکه شاد از استان قم پخش شد اظهار کرد: مطالعات بین المللی اثبات کرده اگر زیرساخت‌های فنی، نرم افزاری و سخت افزاری برای آموزش غیرحضوری کامل باشد، اگر دانش‌آموزان به ابزارهای لازم مجهز باشند، اگر معلمان توانایی کامل را برای آموزش در فضای مجازی داشته باشند، اگر دانش‌آموزان توانایی لازم برای فراگیری آموزش‌ها را از مسیر مجازی داشته باشند، اگر خانواده‌ها هم انگیزه و هم توانایی برای کمک به تحصیل فرزندانشان را داشته باشند، آموزش با ۵۰ درصد کیفیت قابل دستیابی است.

وزیر آموزش و پرورش ادامه داد: مطالعات نشان می‌دهد تاثیر تعیین کننده ای بین بارزگشایی و شیوع بیماری وجود ندارد اما مطالعات این را نیز می‌گوید که دور بودن دانش‌آموز از مدرسه با تبعات متعددی روبروست مدرسه تنها کارکرد آموزشی ندارد بلکه مدرسه کارکرد تربیتی، پرورشی، اجتماعی و روانی دارد.

وی اضافه کرد: اصل بر این است که مدرسه باز باشد البته با رعایت پروتکل و دستورالعمل‌های بهداشتی. هرزمان که متخصصان به این نتیجه برسند که در مناطقی بازگشایی مدارس با تبعات روبرو است ما تبعیت می‌کنیم اما اکنون ستاد کرونا تصمیم گرفته است که آموزش‌ها حضوری باشد اما با الزاماتی.

وزیر آموزش و پرورش به شروط بازگشایی مدارس اشاره کرد و گفت: مدارس باید در تمام مناطق به جز مناطق قرمز باز باشند و کادر اداری و اجرایی در مدرسه حضور داشته باشند اگر به دنبال مدرسه محوری هستیم زمانش اکنون است. دانش‌آموزان پایه اول و دوم ابتدایی باید به مدرسه بروند و حداکثر باید ۱۰ نفر در کلاس باشند. سلامت دانش‌آموزان برای ما بسیار اهمیت دارد ما با این کار سلامت و آموزش را قابل اهمیت می‌دانیم.

واکنش آموزش و پرورش به نگرانی والدین از بازگشایی مدارس

محمد محسن بیگی مدیرکل دفتر سلامت و امور تندرستی وزارت آموزش و پرورش درباره نگرانی والدین برای برگزاری کلاس‌های حضوری پایه‌های اول و دوم ابتدایی اظهار کرد: نگرانی اصلی خانواده‌ها بیشتر در پایه اول و دوم ابتدایی در حوزه آموزش ناپذیری فرزندان در بستر مجازی بوده است. در واقع اغلب نگران بودند که‌ عدم حضور آن‌ها در مدرسه به آموزش فرزندشان لطمه وارد کرده است. با توجه به این دغدغه‌ها، این پیشنهادات به ستاد ملی مقابله با کرونا رفته و در ستاد اعلام شد که با شرایط موجود و با رعایت پروتکل‌های سختگیرانه می‌توانیم به صورت محدود بازگشایی مدارس را انجام دهیم.

مدیرکل دفتر سلامت و امور تندرستی وزارت آموزش و پرورش بیان کرد: یک مقدار از این نگرانی که کودکان علائم کرونا ندارند و یا شاید در حلقه انتقال کرونا قرار بگیرند می‌تواند درست باشد، اما از آنجا که تعداد دانش‌آموزان محدود شده عملاً مدیریت آن‌ها نسبت به سال گذشته راحت‌تر است. زمانی که قرار باشد دانش‌آموزان در یک کلاس ۱۰ نفره باشند مدیریت کردن این ۱۰ نفر با آموزش‌های متعددی که در این مدت به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم دیده‌اند، نگرانی را کمتر می‌کند. در عین حال هم خانواده‌ها و هم همکاران ما در مدارس باید مراقبت و حساسیت بیشتری در امور بهداشتی داشته باشند.

اما در این راستا برخی والدین بر این باورند برای حفظ سلامت چند میلیون دانش‌آموز بهتر است کلاس‌های درس به صورت غیر حضوری برگزار شود.

آناهیتا حسینی مادر دانش‌آموز در این باره می‌گوید: «در شرایط کرونا که نمی‌توانیم فرزندانمان را به باشگاه، پارک و تفریح ببریم مدرسه می‌تواند به فرزندان روحیه دهد اما باید تمام پروتکل‌های بهداشتی رعایت شود حتی لازم است به مادران آموزش داده شود تا در جلوی درب مدارس تجمع نکنند. لازم است حتی جلوی درب ورودی سالن مدرسه نیز موکت یا ابرهایی که آب زیادی جذب نمی‌کنند، تعبیه شود که به الکل یا کلر رقیق آغشته شده باشد و کف کفش‌های دانش‌آموزان ضدعفونی شود تا آلودگی را وارد محیط نکنند. همچنین باید برای ورودی هر کلاس درس یک دستگاه ضدعفونی نصب شود تا دانش‌آموزان هنگام ورود به کلاس درس آلودگی را با خود وارد نکنند. کلاس‌های درس نیز باید از تهویه مناسب برخوردار شوند.»

فاطمه رضاعلی مادر دانش‌آموز نیز ادامه می‌دهد: «به نظرم تا وقتی که وضعیت شیوع کرونا مشخص نیست مدارس را باید یکسال تعطیل کنند. با آموزش‌های آنلاین نیز یادگیری دانش‌آموزان بالا نیست اما بهتر از حضور آنان در مدارس است، برای آموزش حضوری نگرانی‌های زیادی وجود دارد؛ با وجود اینکه برای مدرسه پسرم در جلوی درب از الکل و محلول ضدعفونی استفاده می‌شود اما همچنان نگران هستیم.»

مریم غفاری مادر دانش‌آموز می‌گوید: «من حتی فرزندم را برای آشنایی با معلم به مدرسه نمی‌برم، چون با وجود ویروس کرونا حضور در مدرسه برای فرزندم خطر دارد و به ریسک آن نیز نمی‌ارزد بنابراین خودم به فرزندم آموزش می‌دهم و آموزش را از بستر مجازی و تلویزیون نیز دنبال می‌کنم.»

سارا اکبری مادر دانش‌آموز ادامه می‌دهد: «به نظرم با رعایت پروتکل‌های بهداشتی حضور دانش‌آموزان در مدارس ایرادای ندارد زیرا اگر فرزندم به مدرسه نرود، درس خواندن یادش می‌رود و آن را جدی نمی‌گیرد. من به فرزندم تاکید کردم ماسک را برندارد اما باید مدرسه نیز از تب سنج و محلول ضدعفونی استفاده کند، اگر محیط ضدعفونی شده باشد بنده ایرادی برای آموزش حضوری نمی‌بینم.»»

به هر حال یکی از مهمترین مطالبات خانواده‌ها از وزارت آموزش و پرورش، برقراری محیط امن و ضدعفونی شدن مدارس است باید وزارت آموزش و پرورش نسبت به ضدعفونی مدارس، رعایت پروتکل‌های بهداشتی نظارت و حساسیت زیادی نشان دهد زیرا سلامت دانش‌آموزان در اولویت است.

آموزش حضوری دروس عملی هنرستانی‌ها از ابتدای بهمن در شهرهای آبی و زرد

سیدمصطفی آذرکیش مدیرکل دفتر آموزش‌های فنی و حرفه ای و کاردانش نیز در گفت‌وگو با پانا درباره نحوه آموزش حضوری دروس عملی هنرستانی‌ها گفت: «در مصوبه ۹۷۷ شورای عالی آموزش و پرورش آورده شده است که آموزش و ارزشیابی دروس شایستگی فنی شاخه فنی و حرفه ای و استاندارد آموزش مهارت شاخه کاردانش و کارآموزی و کارورزی به صورت تراکمی و حضوری انجام شود.»

وی درباره وجود نگرانی‌هایی مبنی بر اینکه تکلیف دروس عملی و کارگاهی هنرستان‌ها در شرایط کرونا چطور می‌شود، افزود: «بر اساس پیشنهادی که داده شده و ستاد ملی مبارزه با کرونا آن را تصویب کرده است در شرایط زرد و آبی باید دروس کارگاهی هنرستان‌ها به صورت حضوری برگزار ‌شود که بر این مبنا ما دروس کارگاهی را که شایستگی فنی شاخه فنی و حرفه ای و استاندارد آموزش مهارت شاخه کاردانش بود را با رعایت پروتکل‌های بهداشتی با اقتضائات موجود و امکانات هنرستان‌ها انجام می‌دهیم.»

مدیرکل دفتر آموزش‌های فنی و حرفه ای و کاردانش وزارت آموزش و پرورش با تاکید براینکه در آموزش و پرورش سلامت دانش‌آموزان، هنرجویان، معلمان و کادر اداری مهم است بیان کرد: «در کنار این موضوع ارائه با کیفیت دروس کارگاهی نیز ماهیت آموزش هنرستان‌های ماست و باید انجام شود؛ با توجه به اینکه ما در زمینه صنعت، خدمات، کشاورزی و هنر هنرجو داریم این را رصد کردیم که هنرستان‌های زمین‌های کشاورزی در مزارع و باغات می‌توانند در فضای باز با رعایت پروتکل‌های بهداشتی آموزش را داشته باشند.»

آذرکیش اضافه کرد در هنرستان‌های صنعت نیز آموزش در سوله و فضاهای باز ارائه می‌شود اما در تعدادی از هنرستان‌ها که به صورت کارگاهی هستند هنرجویان را گروه بندی می‌کنیم و با رعایت پروتکل‌های بهداشتی آموزش را ارائه خواهیم کرد؛ مطمئناً هنرستان‌ها باید عقب‌ماندگی خود از آموزش کارگاهی و عملی را در این بازه زمانی دوماهه تا قبل از سال ۱۴۰۰ جبران کنند.»

مدیرکل دفتر آموزش‌های فنی و حرفه ای و کاردانش وزارت آموزش و پرورش بر ارائه آموزش با کیفیت، مستمر و تدریجی تاکید کرد و گفت: «بر اساس نتایج و نیازمندی‌های انجام شده می‌دانیم بازگشایی مدارس در این زمان برای دروس کارگاهی کمک می‌کند تا آموزش با کیفیت را ارائه کنیم؛ در شیوه نامه بازگشایی مدارس که از سوی وزارت بهداشت ابلاغ شده است با توجه به نظارت شورای مدرسه و زیر نظر مدیر، هنرآموزان آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانی خود را ماکل خواهند کرد.»

آذرکیش درباره نوع ارزشیابی دروس کارگاهی نیز عنوان کرد: «در دروس پودمانی، آموزش و ارزشیابی در هم تنیده است وبرای دروس دیگر نیز نگرانی وجود ندارد اما هر زمان که ستاد ملی کرونا اصل را مجدد بر آموزش غیرحضوری در هنرستان‌ها کند شرایط تغییر خواهد کرد.»

روند بازگشایی مدارس برای پایه‌های اول و دوم ابتدایی

همچنین رضوان حکیم‌زاده درباره روند بازگشایی مدارس و آغاز آموزش حضوری برای پایه‌های اول و دوم ابتدایی عنوان کرده است: بر اساس تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا بنا شده است تا دانش‌آموزان پایه‌های اول و دوم ابتدایی و دانش‌آموزان هنرستانی شاخه کاردانش و فنی و حرفه‌ای در مناطق زرد و آبی، برای دروس عملی شایستگی‌های حرفه‌ای با جمعیت کمتر از ۵٠ نفر آموزش را به طور حضوری ببینند.

وی با بیان اینکه در تمام مناطق زرد یا آبی روند آموزش حضوری مدارس ادامه دارد، افزود: دستورالعمل ابلاغی از سوی وزیر آموزش و پرورش تحت عنوان شرایط بازگشایی مدارس به استان‌ها، مناطق و مدیران ابلاغ شده که بر اجرای دقیق و کامل شیوه نامه‌های بهداشتی تاکید دارد.

آموزش‌های مجازی در ابتدایی نمی‌تواند منبع خوبی برای یادگیری دانش‌آموزان باشد

حکیم‌زاده اظهار امیدواری کرد شرایط رو به بهبود باشد تا بتوان برای سایر پایه‌های تحصیلی هم آموزش حضوری را برگزار کرد. وی در ادامه گفت: آموزش‌های مجازی در دوره ابتدایی نمی‌تواند منبع خوبی برای یادگیری دانش‌آموزان باشد و آموزش حضوری در در روز‌هایی محدود نیز در این راستا کمک کننده است.

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش به روال حضور دانش‌آموزان در مدارس اشاره و عنوان کرد: در هیچ شرایطی نباید بیش از ۱۰ نفر دانش‌آموز در کلاس‌های درس حضور پیدا کنند همچنین شورای مدرسه در مورد زمان حضور در هفته، زمان برگزاری کلاس و ساعات ورود و خروج تصمیم گیری خواهد کرد.

وی با بیان اینکه حضور یک ساعت در هفته دانش‌آموزان ابتدایی در روند یادگیری آن‌ها تاثیرگذار خواهد بود اظهار امیدواری کرد شرایط به گونه‌ای پیش رود که بتوانیم زمان آموزش را بیشتر کنیم و آموزش حضوری را به سایر مقاطع تحصیلی نیز تعمیم دهیم.

استفاده از ماسک در کلاس درس الزامی است

حکیم‌زاده درباره شیوه نامه بهداشتی در نظر گرفته شده درجهت آموزش حضوری بیان کرد: رعایت نکات بهداشتی از سوی مدرسه و دانش‌آموزان باید رعایت شود و استفاده از ماسک در کلاس درس الزامی است.

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش درباره الزام یا اختیار حضور دانش‌آموزان از اول بهمن ماه عنوان کرد: این موضوع در اختیار شورای مدرسه است، اما با توجه به اشتیاقی که از خانواده‌ها دیدیم احتمال می‌دهیم با این موضوع موافق باشند. توصیه می‌کنیم خانواده‌ها درباره سرویس مدارس همراهی لازم را داشته باشند.

حضور دانش‌آموزان در مدارس اجباری نیست

علیرضا رئیسی سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا نیز روز گذشته با بیان اینکه درباره مدارس هم سوالات زیادی طی هفته گذشته مطرح شده است اظهار کرد: به عنوان سخنگوی ستاد ملی اعلام می‌کنم که مدارس به هیچ وجه به صورت اجباری برگزار نخواهد شد. برای پایه‌های اول و دوم در مناطق آبی و زرد به صورت اختیاری خانواده‌ها می‌توانند دانش‌آموزان را به مدرسه بفرستند و به ویژه مدارسی که تعداد دانش‌آموزان کم است. کلاس کمتر از ۱۰ نفر و مدرسه با جمعیت کمتر از ۵۰ نفر هم جز شاخص‌هایی بود که اعلام شد. برنامه ریزی خود آموزش و پروش حداکثر ۲ روز در هفته و یکی ۲ ساعت در هر روز است که آن هم اصلا اجباری نیست اما حضور کادر مدرسه، مدیریت و کارکنان در مدرسه به عهده خود آموزش و پرورش است و خودشان تصمیم می‌گیرند که به چه صورت خواهد بود.

نکته قابل توجه این است که وزیر آموزش و پرورش و مسئولان این وزارتخانه هم بارها و بارها اعلام کردند که سلامت دانش‌آموزان در اولویت تصمیم‌گیری آنهاست؛ آنان تاکید دارند اصل بر حضور دانش‌آموزان در سال تحصیلی جدید است و ۲ اولویت بسیار مهم یعنی سلامت دانش‌آموزان و تداوم آموزش حائز اهمیت است. البته اگر تجربیات در دنیا را هم بررسی ‌کنیم، می‌بینیم که آنان نیز به دنبال باز شدن مدارس خود هستند چراکه هیچ آموزشی جایگزین آموزش حضوری نخواهد بود.

اما از والدین می‌خواهیم به مدارس سر بزنند و از رعایت استانداردها مطمئن شوند و مدرسه ای که رعایت پروتکل را ندارد به خبرگزاری پانا که به عنوان رابط بین دانش‌آموزان، خانواده‌ها و مسئولان وزارت آموزش و پرورش است، اطلاع دهند. ما امیدواریم خانواده‌ها همراهی خوبی را در این زمینه داشته باشند تا بتوانیم با تداوم آموزش، فرزندان خوب و شایسته ای تقدیم نظام جمهوری اسلامی کنیم.