محمود آموزگار*
نمایشگاه کتاب مجازی؛ تجربه‌ای نو
تا چندی دیگر شاهد بــرپـــایی نخســـتین نمایشگاه مجازی کتاب تهران خواهیم بود، آن‌هم در شــــرایطی کــه محدودیت‌ها و شرایط برآمده از شیوع پاندمی کرونا مشکلات متعددی پیش روی اهـــالی نشـــر، بویژه ناشران و کتابفروشان و البته سایر مشاغل وابسته به این بخش از فرهنگمان گذاشته است. فارغ از برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب جنوب کرمان که بیشتر شکل آزمایشی داشت، این نخستین کسب تجربه جدی‌مان در زمینه نمایشگاه کتاب مجازی به شمار می‌آید.
نکته‌ای که نباید در شرایط فعلی و شیوع بیماری همه‌گیر کرونا فراموش کرد، ضرورت‌هایی است که بیش از پیش متوجه آنها شدیم، از جمله انتقال بخشی از فعالیت‌های فرهنگی به فضای مجازی و بهره‌مندی هرچه بیشتر از شبکه‌های اجتماعی و تکنولوژی‌های نوین ارتباطی است. در شرایطی که امکان رفت‌وآمد مردم به مراکز و حتی فروشگاه‌های فرهنگی به حداقل رسیده یکی از اتفاقات مهم جلب‌توجه بیشتر ناشران و کتابفروشان به فروش کتاب از طریق دنیای دیجیتال است؛ فروشی که هم شکل‌های الکترونیکی کتاب از جمله کتاب‌های صوتی و ebookها را شامل می‌شود و هم نسخه فیزیکی آثار و ارسال آنها از طریق اداره پست یا حتی پیک‌های موتوری مرسوم. البته این مسأله‌ای نیست که تنها خاص کشور خودمان باشد و به‌نوعی همه جهان را شامل می‌شود. اگر نگاهی به فعالیت ناشران و کتابفروشان طی ماه‌های اخیر داشته باشید، آنهایی موفق‌تر عمل کرده‌اند که آشنایی بیشتری با تکنولوژی‌های ارتباطی از جمله فضای مجازی داشته‌اند.
این عده حتی توانسته‌اند با بهره‌گیری از تجربه قبلی و اطلاعات لازم، وضعیت فروش‌شان را ارتقا ببخشند، در این بین آنها که همچنان فعالیت خود را به‌طور کامل بر شیوه‌های سنتی متمرکز کرده بودند نه‌تنها از وضعیت فعلی بهره‌ای نصیب‌شان نشد بلکه با ضرر مالی قابل‌توجهی هم روبه‌رو شدند. در این بین برگزاری نمایشگاه کتاب مجازی می‌تواند فرصتی برای کسب تجربه در راستای بهره‌مندی از فضای مجازی در زمینه فروش کتاب باشد. اما نکته‌ای که نباید فراموش کنیم این است که در نخستین تجربه ممکن است با نقاط ضعف مختلفی روبه‌رو شویم. البته این‌هم اتفاق ناگزیری است، بنابراین باید قدری صبوری کنیم تا طی برپایی نخستین دوره، تجربه‌ای برای دوره‌های بعد نصیب‌مان شود. به گمانم تلنگری که شیوع کرونا در راستای جلب توجه‌مان به بهره‌مندی هر چه بیشتر از فضای مجازی به نشرمان زد به‌نوعی حتی بعد از کنترل کامل کرونا هم ادامه خواهد یافت. بنابراین به احتمال بسیار طی سال‌های بعد هم باید منتظر برگزاری دوره‌های دیگر نمایشگاه مجازی در کنار شکل فیزیکی نمایشگاه کتاب تهران باشیم؛ پس چه در جایگاه ناشر و چه به عنوان خریدار کتاب در صورت مواجهه با مشکلات احتمالی کمی صبر به خرج بدهیم تا اندوخته‌ای برای دوره‌های بعد کسب کنیم.
*نویسنده، ناشر و رئیس پیشین اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران
منبع: ایران
ارسال دیدگاه