آزادی‌های فضای مجازی، هشداری برای گرایش به رفتارهای پُرخطر نوجوانان

به گزارش اداره اطلاع رسانی و روابط عمومی اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان، رییس اداره امور تربیتی، مشاوره و مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان با تاکید بر اهمیت فضای مجازی به عنوان یک متغیر مهم و کلیدی در آسیب‌های پساکرونایی، گفت: در این شرایط رفتارهای مدیریتی والدین در راستای خودمراقبتی فرزندان در فضای مجازی اهمیت بسیار زیادی دارد.

مریم ژاله، با اشاره به اینکه با شیوع ویروس کرونا و همه گیری بیماری کووید، دستگاه تعلیم و تربیت متحمل یک کوچ رسانه ای شد، گفت: این کوچ اجباری درحالی بود که هیچ آماده سازی و فرهنگ سازی از پیش انجام نشده بود و همین موضوع، دغدغه ها و نگرانی های بسیاری برای مربیان، خانواده ها و دانش آموزان به وجود آورد.

وی با بیان اینکه در شرایط فعلی به خاطر تداوم آموزش ها در فضای مجازی و استفاده حداکثری دانش آموزان از این فضا نیازمند یکسری آموزش ها برای کاهش آسیب فضای مجازی هستیم، گفت: یکی از مهم ترین سرفصل ها، آموزش خودمراقبتی در فضای مجازی است.

رییس اداره امور تربیتی، مشاوره و مراقبت در برابر آسیب های اجتماعی اداره کل آموزش و پرورش استان با تاکید بر اهمیت فضای مجازی به عنوان یک متغیر مهم و کلیدی در آسیب های پساکرونایی، افزود: تا پیش از بحران کرونا ارتباط و فشار همسالان در مدارس به طور مستقیم می توانست زمینه ساز گرایش به رفتارهای پر خطر باشد، درحالی که در شرایط فعلی تاثیر همسالان را به صورت غیرمستقیم و با واسطه فضای مجازی می بینیم.

وی از تاثیر همسالان به صورت غیرمستقیم و با واسطه فضای مجازی به عنوان زنگ خطر یاد کرد و گفت: در فضای مجازی نوجوان ما با تمام گروه های سنی ارتباط برقرار می کند و این عدم تناسب در ویژگی های سنی، رشدی و شناختی می تواند منجر به گرایش نوجوان به سمت انحرافات اجتماعی شود.

ژاله در شرایط فعلی که دانش آموزان در مدرسه حضور پیدا نمی کنند و مدرسه وارد خانه ها شده، نقش والدین را به عنوان مدیران مدارس مجازی بسیار پر رنگ تر از گذشته برشمرد و تصریح کرد: هم اکنون والدین مسئولیت بیشتری در آموزش فرزندان به عهده دارند. قبل از کرونا که دانش آموز در مدرسه حضور داشت، معلمان و مشاوران هوشیار بودند و رفتارهای دانش آموز را رصد می کردند و به اطلاع والدین می رساندند، اما در شرایط فعلی والدین باید هوشیار باشند و رفتارهای نوجوان خود را رصد و مراقبت کنند.

وی خاطرنشان کرد: در این شرایط عدم آگاهی، آموزش و مهارت های لازم والدین می تواند نوجوان را با چالش های زیادی روبرو کند، این درحالی است که به خاطر قرنطینه و محدودیت های اجتماعی و سبک زندگی، نگرانی از آسیب های نوجوانان بیشتر شده و نظارت بیش از پیش والدین را می طلبد.

این کارشناس تعلیم و تربیت، به آسیب های جسمی و روحی فضای مجازی، به عنوان مهمترین آسیب های دانش آموزان در این دوران اشاره و تصریح کرد: خشکی چشم، دردهای چشمی، اختلال در چرخه خواب، آسیب ستون فقرات و مهره های گردن از شایع ترین آسیب های جسمی استفاده از فضای مجازی در میان دانش آموزان است. براین اساس والدین باید در کنار آموزش، به سلامت جسمی دانش آموزان و تحرک کافی آنها نیز توجه داشته باشند.

وی همچنین در خصوص آسیب های روحی و روانی فضای مجازی برای دانش آموزان گفت: افسردگی، افت تحصیلی و اعتیاد اینترنتی شایع ترین آسیب های روحی روانی فضای مجازی است که در این میان اعتیاد اینترنتی به عنوان یک موضوع مهم در عصر ارتباطات شناخته شده که به دلیل استفاده بیش از حد و ایجاد وابستگی شدید به فضای مجازی اتفاق می افتد. از مهم ترین نشانه های افرادی که دارای اعتیاد اینترنتی هستند می توان به صرف وقت زیاد در فضای مجازی، گوشه گیری و کاهش ارتباطات و تعاملات اشاره کرد.

ژاله یکی دیگر از زمینه های گرایش نوجوانان به سمت انحرافات اجتماعی در این دوران را اختلافات خانوادگی برشمرد و توضیح داد: این ایام به دلیل مسائل اجتماعی و اقتصادی، تغییر سبک زندگی ناشی از بحران کرونا، محدودیت های رفت و آمد و ... اختلافات خانوادگی هم متاسفانه بیشتر شده است، چنانچه این اختلافات به شکل صحیح مدیریت نشود قطعا تاثیرات منفی بر فرزندان گذاشته و ممکن است منجر به گرایش آنها به سمت انحرافات اجتماعی شود.

رییس اداره امور تربیتی، مشاوره و مراقبت در برابر آسیب های اجتماعی اداره کل آموزش و پرورش استان با تاکید بر اهمیت خودمراقبتی در فضای مجازی در این دوران، اظهار کرد: خودمراقبتی مجموعه ای از اعمال و رفتارها برای کاهش آسیب ها است. براین اساس و با هدف پیشگیری های اولیه در نظر داریم با ارائه اطلاعات و آگاهی ها و مهارت های لازم، روش صحیح استفاده از فضای مجازی را به دانش آموزان، والدین و کارکنان آموزش و پرورش آموزش دهیم.

وی تاکید کرد: ارتقای سواد رسانه ای والدین، آموزش والدین در رابطه با استفاده از اینترنت، خدمات اینترنتی، بازی های اینترنتی و ... در این دوران ضروری است، چراکه تا زمانی که سواد رسانه ای والدین قوی نباشد نمی توانند مدیریت لازم را بر رفتار فرزندانشان در فضای مجازی داشته باشند.

ژاله در خصوص رفتارهای مدیریتی والدین در راستای خود مراقبتی فرزندان در فضای مجازی نیز توضیح داد: بهتر است والدین در جمع های خانوادگی با فرزندان خود صحبت کنند و فرض را بر این نگذارند که او همه چیز را می داند. درباره کلاهبرداری های اینترنتی، رعایت اخلاق در فضای مجازی، قرار ندادن اطلاعات شخصی در اختیار افراد ناشناس و موارد مشابه با آن ها گفت و گو کنند.

وی با بیان اینکه بهتر است کامپیوتر یا ابزار دیجیتالی که نوجوان از آن استفاده می کند در فضای عمومی خانواده باشد تا نظارت والدین بیشتر باشد، گفت: وضع قوانین برای استفاده از اینترنت یکی از رفتارهای مراقبتی است، به طوری که حتما باید در خانه قوانینی برای کودکان و نوجوانان وضع شود تا در زمان های خاصی بتوانند از اینترنت و ابزارهای دیجیتال استفاده کنند.

این کارشناس آموزش و پرورش استان اصفهان افزود: همراهی با کودک و نوجوان در آموزش های آنلاین علاوه بر ایجاد امنیت روانی برای دانش آموز می تواند زمینه نظارت بهتر و غیرمستقیم والدین بر روند آموزش و پیگیری وضعیت دانش آموز را نیز فراهم کند.

وی با تاکید بر اهمیت برقراری ارتباط موثر با کودک و نوجوان، تصریح کرد: سبک فرزند پروری والدین بسیار اثرگذار و کلیدی است. این سبک نباید سختگیرانه و مستبدانه باشد؛ زیرا فرزند را به سمت مخفی کاری سوق می دهد، به همین دلیل باید یک ارتباط موثر میان والدین و فرزندان برقرار شود.

رئیس اداره امور تربیتی، مشاوره و مراقبت در برابر آسیب های اجتماعی اداره کل آموزش و پرورش استان با بیان اینکه سبک مقتدرانه که گویای ارتباط صمیمی همراه با قاطعیت و جدیت است برای والدین مناسب است و گفت: در این صورت اگر خطری فرزند را در فضای مجازی تهدید کرد والدین می توانند اولین مرجع برای مدیریت چالش باشند.