غلامحسین مظفری*
آغوش گشاده کیش به طرح‌های آینده‌نگر
«شهرهای آینده»، کلید واژه‌ای است که این روزها میان صاحبنظران، مدیران ارشد و برنامه‌ریزان اجرایی بیش از گذشته شنیده می‌شود.
اما این موضوع تا چه حد مهم بوده و ناظر به چه ویژگی‌هایی است؟ شهرهای آینده چه تفاوتی با شهرهای کنونی دارند و انسان در آنها از چه ظرفیت‌ها و قابلیت‌هایی برخوردار خواهد بود؟
در این رابطه گفته می‌شود که اگر قرن بیستم، قرن کشورها بود، قرن بیست و یکم، قرن شهرهاست. شهر آینده، مضمونی است که با شهرهوشمند قرابت داشته و بدون ایجاد الزامات هوشمندسازی، دست‌یافتنی، نخواهد بود. از این‌رو در سال‌های اخیر، مسابقه‌ای میان کشورها برای ایجاد شهرهای توسعه‌یافته، پایدار و در عین حال کاربردی در گرفته است که نمونه آن در کشورهایی چون امریکا، چین، ژاپن، کره جنوبی، سنگاپور، امارات متحده عربی و چند کشور دیگر دیده می‌شود.
واقعیت آن است که بسیاری از شهرهای کنونی در سراسر جهان، به دلیل مواجهه با موضوع رشد جمعیت، جابه‌جایی جمعیت ومهاجرت، تولید و مصرف انبوه کالا، با رشد نامتقارن روبه‌رو شده‌اند و این وضعیت، عوارض زیادی را دامن زده است؛ گرمایش زمین، تخریب محیط زیست، اتکا به منابع تجدید‌ناپذیر انرژی، آلودگی هوا و آب و خاک، ترافیک، ضعف در ارائه خدمات و شکل‌گیری پدیده حاشیه‌نشینی و رشد فقر از جمله عارضه‌هایی است که باید برای آنها به سرعت تدابیری اندیشید. بنابراین چاره‌ای جز طراحی رویکردهای نو برای دستیابی به شهرهای عاری از بحران‌های عدیده نیست. این موضوع تحت عنوان پارادایم شیفت یا جابه‌جایی پارادایم‌ها، بیش از گذشته در کانون توجهات و مباحث قرار گرفته است.
جمعی از نخبگان دنیا براین اعتقادند که برای تحقق فردایی بهتر، توجه به عنصر دانایی به‌عنوان ثروت پایان‌ناپذیر، اولویت دادن به بهره‌گیری از استعدادها، ذهن‌های خلاق و مبتکر و نیز استفاده روشمند و هم افزا از ظرفیت‌های علمی و پژوهشی، اجرای طرح‌های متنوع زیربنایی و روبنایی و البته فرهنگ‌سازی همگانی برای کاربرد بهینه آنها، نقشه راه پیاده‌سازی شهرهای هوشمند در تمام دنیاست. از همین رو امریکا در دستینی فلوریدا، چین در شنزن، کره جنوبی در سانگدو، امارات در شهر دوبی و مصدر ابوظبی و همچنین ژاپن و سنگاپور در مناطقی از کشورهایشان در حال تحقق شهرهای پاک وهوشمند هستند و در این رابطه برخی از پیشرفت‌ها را رسانه‌ای و برخی را در خفا به پیش می‌برند.
ایران عزیز ما نیز به هزارو یک دلیل می‌تواند و باید در شمار پیشگامان ایجاد شهرهای آینده با لحاظ ویژگی‌ها و مختصات فرهنگی و هویتی خویش باشد تا در دهه‌های آینده، به جای تأثیرپذیری در شمار تأثیرگذاران قرار گیرد. این اتفاق به مدد تیزبینی موجود و رشد علمی غیر قابل انکار در کشور آغاز شده و نگارش این سطور در تأکید برای تسریع این روند و همگرایی همه عناصر تأثیرگذار در این زیست بوم صورت گرفته است.
حالا این سؤال پیش می‌آید که از کجا باید آغاز کرد؟ کدام منطقه بیش از سایر مناطق برای پیشگامی این ابرپروژه، استعداد دارد؟ نقطه عزیمت و خاستگاه پیش رو کجاست؟ پرسش‌هایی از این دست برای آن است تا این خبر خوش به گوش مردم خوبمان برسد که کیش، نقطه اجماع ملی برای تحقق صورت‌بندی شهر ایرانی در دهه‌های پیش رو است.
عزم راسخ، وحدت مدیریتی، بخش خصوصی توانمند، وفورسخاوتمندانه انرژی‌های پاک و تجدید پذیر نظیر خورشید و دریا، موقعیت سوق‌الجیشی، محیط زیست کمیاب و در نهایت ایجاد تمام زیرساخت‌های مورد نیاز به همراه تعبیه شبکه‌های فیبر نوری برای فعال شدن شبکه نسل پنجم موسوم به ۵G که شرط پایه‌ای برای تحقق شهرهای هوشمند است، کیش را بیش از بقیه مناطق کشور، آینده‌گرا ومستعد اجرای طرح‌های بلندپروازانه کرده است.
شهرهای دیجیتال بیش از شهرهای بزرگ کنونی، دوستدار محیط زیست هستند. در پیوند با این موضوع لازم به اشاره است که درحال حاضر بیشترین میزان استفاده از دوچرخه به نسبت جمعیت در کشور به کیش تعلق دارد و این جزیره، علاوه بر دارا بودن بزرگترین رینگ دوچرخه سواری خاورمیانه، عابردوست‌ترین نقطه ایران است. هم‌آمیزی فناوری‌های نو نظیر هوش مصنوعی واینترنت اشیاء در بستر شبکه نسل جدید موسوم به فایوجی، می‌توانند هزاران دستاورد تازه را به ارمغان آورند که یکی از آنها حمل‌ونقل هوشمند است.
مایه خرسندی است که بگویم این رهیافت نو با انعقاد تفاهمنامه‌ای که با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، وزارت ارتباطات، ستاد فناوری‌های فضایی و حمل‌ونقل هوشمند و سازمان منطقه آزاد کیش به امضا رسید، برای نخستین بار در کیش به کار گرفته خواهد شد.
جالب است بدانید نتیجه تحقیقی که به تازگی در دانشگاه هاروارد در رابطه با عوامل مؤثر بر خروج از فقر انجام شد، نشان داد که زمان صرف شده برای جابه‌جایی بیش ازهر عامل دیگر نظیر نرخ جرم و جنایت یا دسترسی به مدارس خوب بر خارج شدن افراد از فقر مؤثر است. این تحقیق می‌گوید، درجاهایی که پیاده‌روی یا استفاده از حمل‌ونقل عمومی، سریع‌ترین راه‌ها محسوب می‌شوند، هیچ شهروندی به‌دلیل نداشتن خودرو، احساس فقیر بودن نخواهد کرد.
کیش بیش از همیشه و همه جا برای نوآوری و کارآفرینی، شأن و قدر قائل است و ایجاد مرکز بزرگ نوآوری برای حمایت از دانش بنیان‌ها یکی از این اقدامات است که برکات خود را در سال‌های بعد نشان خواهد داد. در ادامه این روند، طرح راه‌اندازی شهرک فناوری‌های نو برای سایر شتاب‌دهنده‌ها و شرکت‌های فناور و کارآفرین، تعامل با تمامی دانشگاه‌های مادر و مطرح کشور برای حضور متفاوت در کیش، طراحی شکل‌گیری دانشگاهی بین‌المللی با مشارکت دانشگاه معتبر خارجی و دانشگاه‌های داخلی، استقرار صنایع خلاق یا صنایع نرم و اقدامات دانش پایه دیگر در دستور کار است تا هاب علمی، نوگرایی و نوآفرینی منطقه در این خطه طلایی شمال آب‌های خلیج همیشه فارس شکل گیرد و به محلی برای زیست سعادتمندانه انسان‌ها و سکویی برای صادرات خدمات کالا و محصولات دانش بنیان تبدیل گردد.
ادبیات ما هم پشتیبان و الهام‌بخش همیشه ما در این مسیر است. آنچنان که سهراب عزیز اینگونه آرزو داشت: قایقی خواهم ساخت / خواهم انداخت به آب / پشت دریاها شهری است / که در آن پنجره‌ها رو به تجلی باز است.
*رئیس هیأت مدیره و مدیرعامل سازمان منطقه آزاد کیش
منبع: ایران
ارسال دیدگاه