نگاهی به تاریخ سینمای ایران؛ میرزاابراهیم خان عکاسباشی

روایت است که صنیع‌السلطنه(پدر ابراهیم خان)، بدون اجازهٔ ناصرالدین شاه با معیرالممالک به اروپا سفر کرد و شاه بر هر دو غضب کرد. معیرالممالک بازگشت؛ اما صنیع‌ السلطنه حدود ۱۰ سال در اروپا ماند و پسرش میرزا ابراهیم‌خان از ۱۴سالگی در پاریس به تحصیل عکاسی گراورسازی و عکاسی روی چینی پرداخت.
زمانی که ناصرالدین شاه به پدرش اجازه بازگشت به ایران را داد او نیز همراه پدر به وطن بازگشت و به دستور شاه در خدمت مظفرالدین میرزا که ولیعهد بود و در تبریز به سر می برد، درآمد و پس از کشته شدن ناصرالدین شاه ، میرزا ابراهیم‌خان عکاسباشی به همراه مظفرالدین شاه به تهران آمد.
مظفرالدین شاه در آبان ماه ۱۲۷۷ ، به میرزا ابراهیم‌خان، لقب عکاسباشی را داد و خواهر همسرش، زیور السلطان طلعت السلطنه را نیز به ازدواج او درآورد.
میرزا ابراهیم‌خان عکاسباشی، نخستین فیلمبردار سینمای ایران، در سال ۱۲۹۴ و در سن ۴۱ سالگی، در قهوه خانه‌ای در چابکسرقزوین دچار سکته قلبی شد و درگذشت.

دوربین میرزا ابراهیم خان

دوربینی که میرزا ابراهیم خان با آن در دربار فیلمبرداری می‌کرد ، دوربین مدل « گومون » بود.
میرزا ابراهیم خان، سال ۱۲۷۹ در سفر نخست مظفرالدین شاه به فرانسه همراه او بود و دستور تهیه دوربین را دریافت کرد و از طریق پدرش که در پاریس به سر می‌برد ، دوربین را تهیه کرد و پخش فیلم را در اوستاند بلژیک در مراسم جشن گل ها فیلمبرداری کرد و سپس همراه با شاه به ایران بازگشت.
فیلم‌های ابراهیم خان عکاسباشی
تصاویر بعدی او از ورود و خرج افراد به قصر است و طولانی‌ترین پلان فیلم او نیز مربوط به نمایش «بقال بازی» در حضور شاه است.
برخی از تصاویر گرفته شده توسط ابراهیم خان عکاسباشی، در اوایل دهه ۶۰ (۱۳۶۲)، در یکی از کاخ گلستان پیدا شد که با همت کامران شیردل و زنده یاد اکبرعالمی، این تصاویر تاریخی که بر اثر گذشت زمان به شدت آسیب دیده بودند، در کشور فرانسه ترمیم و احیا شدند.
شروع نمایش فیلم از همان روزهای نخست بازگشت مظفرالدین شاه، در دربار و برای بزرگان و اشراف زاده‌ها آغاز شد.