درگیری دانش‌آموزان با آسیب های اجتماعی و سلامت روان رو به افزایش است

نامگذاری روز ۱۰ اکتبر به عنوان روز جهانی بهداشت روان توسط سازمان بهداشت جهانی نشان از اهمیت والای این بحث در مجامع جهانی دارد.
در گذشته این موضوع چندان مورد توجه قرار نمی‌گرفت اما طی سالهای اخیر با توجه به افزایش مشکلاتی از قبیل اعتیاد، آسیب های فضای مجازی و سایر مشکلات اجتماعی در بین جوامع بشری بحث سلامت روان مورد توجه مجامع بین المللی قرار گرفته است.

قشر دانش آموز همواره از اقشار آسیب‌پذیر در برابر آسیب‌های اجتماعی بوده است. مدرسه با گروه های سنی ای که به عنوان گروه های حساس شناخته می شوند سر و کار دارند، علاوه بر اینکه سنین دبستان، راهنمایی و دبیرستان به عنوان سنینی شناخته می شوند که پایه ریزی شخصیت افراد در بزرگسالی در این سنین روی می دهد، مسئله قابل توجه این است که این دسته از گروه های سنی بیشتر اوقات خود را در مدرسه می گذرانند و روشن است که فضای این موقعیت ها تأثیرات مهمی بر سلامت افراد در بزرگسالی دارد.
امروزه دانش آموزان به عنوان سرمایه های اصلی در کشور های پیشرفته جهان شناخته می شوند و برطرف سازی مشکلات و نیازهای دانش آموزان اعم از نیازهای روحی و جسمی جزو سیاست های کلان کشورهای پیشرفته است.
تصویب سند مدرسه سلامت روان دانش آموز در نهمین دوره مجلس دانش آموزی کشور، نشان دهنده اهمیت بحث سلامت روان برای دانش آموزان است، چرا که نمایندگان مجلس دانش آموزی از دردها و مشکلات این قشر آگاهند و این دردها را با گوشت و پوست و استخوان خود حس کرده اند و نتیجه این خواسته به حق نمایندگان، منجر به ارجاع این سند با دستور مستقیم شخص مقام عالی وزارت به شورای عالی آموزش و پرورش شد.
در طی سالهای اخیر تصمیماتی در ایران به جهت کاهش آسیب‌های اجتماعی در بین دانش‌آموزان گرفته شده است اما با بررسی و تحلیل آمار به سادگی متوجه خواهیم شد که این تصمیمات مثمر ثمر نبوده است و روند درگیری دانش‌آموزان با آسیب های اجتماعی و به ویژه به بحث سلامت روان رو به افزایش است.
اما امروزه با توجه به وضعیت گسترش شیوع بیماری کرونا در کشورهای جهان بحث سلامت روان در دوران کرونا و بعد از آن مطرح است. با توجه به اوضاع فعلی پیش بینی وضعیت قشر دانش آموز در دوران پسا کرونا کار چندان سختی نخواهد بود. مسلماً مشکلات جسمی و روحی ناشی از این ویروس، اثرات مخربی بر روی مردم و به ویژه دانش‌آموزان خواهد گذاشت.
دانش‌آموزان در دوران پساکرونا دچار مشکلاتی چون انباشته شدن دروس و اضطراب و استرس ناشی از آن خواهند شد. همچنین روحیه دانش‌آموزانی که اعضای خانواده خود را به دلیل ابتلا به این ویروس از دست دادند رو به تضعیف رفته و فشار روانی زیادی بر آنها حاکم خواهد شد. چنین دانش آموزانی دیگر آن روحیه و آن شور و شعف قبلی برای ادامه تحصیل را نخواهند داشت.
از طرف دیگر دانش‌آموزانی که جزو اقشاری هستند که در دوران کرونا آسیب اقتصادی دیده‌اند و شرایط سخت اقتصادی فعلی، زندگی را برایشان سخت کرده دست به اقدامات خطرناکی همچون خودکشی و اعتیاد خواهند زد و اگر تدبیر و چاره‌ای برای آنان اندیشه نشود، فجایع بزرگی در انتظار جامعه دانش آموزی است.

اما راه چاره چیست؟ راهی که بتواند درصد قابل توجهی از مشکلات را کاهش دهد و یا حتی درصد آنها را به صفر برساند.
شاید بر همگان آشکار باشد که اساس و بنیان وزارت آموزش و پرورش بر آموزش استوار است و آموزش ماهیت این قشر و این وزارتخانه است؛ اما آموزش فقط فیزیک هندسه و تاریخ نیست.امروزه آموزش مسائل اجتماعی در مدارس از نیازهای ضروری است که متاسفانه در مدارس و در عرصه تعلیم مورد توجه قرار نگرفته است.
در این زمینه بحث حضور مشاوران به عنوان یکی از اقشار تاثیرگذار در مدارس و آگاه کردن این مشاوران با مشکلات روز از جمله بحث سلامت روان و آسیب های فضای مجازی است و این بحث از مباحثی است که می‌تواند به مقدار قابل توجهی از آسیب‌های روانی در دوران پسا کرونا بکاهد.
مشاور نقطه مرکزی در تامین بهداشت روانی مدرسه به شمار می‌رود، مشاور با شناسایی عوامل مخل بهداشت روانی و عوامل ارتقا دهنده بهداشت روانی سعی در ایجاد فضایی سالم در مدرسه دارد؛ چرا که علاوه بر نقش الگودهی، مشاوره می‌تواند الگویی برای معلمان دیگر باشد و با شناسایی دانش آموزان مشکل‌دار و کمک به رفع مشکل آنها و شناخت سایر عوامل و با استفاده از امکانات موجود به ارتقای سطح بهداشت روانی مدرسه بپردازد.
افزایش ساعت های کاری و در کنار آن افزایش سطح کیفی دانش مشاوران و برگزاری منظم جلسات مشاوره ای با همه دانش آموزان و دید آسیب شناسانه مشاوران در مدارس از نکاتی است که با توجه به نیاز دانش آموزان در دوران پسا کرونا ، نیازمند برنامه ای دقیق و کاربردی در راستای اهداف عالی وزارت آموزش و پرورش است.

*خبرنگار پانا