کارنامه اوپک پلاس

عامل دیگری که سبب افت قیمت‌ها شده ابهام‌ها درباره میزان پایبندی اوپک‌پلاس به برنامه کاهش عرضه است. این یک عامل بسیار مهم فشار بر قیمت‌هاست. زیرا برنامه یاد شده در بالا بردن قیمت‌ها بسیار موثر بوده است. اگر نشانه‌هایی از کاهش پایبندی نمایان شود، شرایط بازار نفت دشوار خواهد شد. افزایش تولید نفت اوپک‌پلاس در ماه گذشته نیز در افت قیمت‌ها موثر بوده است. برخی منابع اعلام کرده‌اند احتمالا عراق تقاضا خواهد کرد فرصت برای جبران عدم پایبندی به سهمیه تولید، دو ماه دیگر تمدید شود و یک نکته بسیار مهم این است که سخنان وزیر انرژی روسیه درباره ضرورت افزایش تولید نفت اوپک‌پلاس سبب شده نگرانی‌هایی درباره تداوم همکاری‌های این کشور با اوپک در حوزه برنامه کاهش عرضه پدید‌ آید. از آنجا که این برنامه یکی از ستون‌های اصلی متوازن شدن بازار و رشد قیمت‌ها بوده، اگر روسیه و عربستان اقداماتی انجام دهند که برنامه یاد شده تضعیف شود قیمت‌ها به‌شدت کاهش خواهد یافت. از پیش رشد قیمت‌ها کند شده بود و احتمال بر هم خوردن توافق کاهش تولید سبب افت قیمت‌ها شد.

ضعف اقتصاد جهان یکی از عوامل مهم پایین باقی ماندن قیمت نفت در ماه‌های اخیر بوده است. پس از آغاز همه‌گیری کرونا، دولت‌ها برای جلوگیری از شیوع این ویروس، اقتصادها را تعطیل کردند. با آنکه مدتی است فعالیت‌های اقتصادی از سرگرفته شده، اما برخی شاخص‌های اقتصادی از جمله وضعیت بازار کار مطلوب نیست. گزارش اخیر وزارت کار آمریکا نشان داد ماه گذشته میلادی نرخ بیکاری در این کشور به ۴/ ۸ درصد کاهش یافته است. در ماه ژوئیه یعنی ماه قبل از آن این رقم ۴/ ۱۰ درصد بود. با آنکه نرخ بیکاری کاهش یافته، اما هنوز میلیون‌ها نفر از کسانی که اوایل دوره همه‌گیری کرونا شغل خود را از دست داده بودند به سر کار بازنگشته‌اند و تحلیلگران معتقدند از این پس کاهش نرخ بیکاری کندتر خواهد شد و یک عامل دیگر را نیز باید به این عوامل منفی افزود و آن، اقدام عربستان در دادن تخفیف ۴/ ۱ دلاری به مشتریان آسیایی است که نشان‌دهنده ضعف تقاضاست.

وضعیت اقتصاد چین به‌عنوان بزرگ‌ترین وارد‌کننده نفت در جهان بر بازار نفت اثرات بزرگ دارد. در چند ماه اخیر بهبود شرایط اقتصادی این کشور یک عامل رشد قیمت‌ها بوده است. گزارش‌ها نشان می‌دهد شاخص فعالیت‌های تولیدی در چین در ماه جاری نسبت به ماه گذشته در سطوح بالاتری قرار گرفته و می‌توان گفت وضعیت این بخش به سطوح قبل از بحران کرونا بازگشته است اما کاهش واردات نفت این کشور در ماه جاری و برای ماه آینده نسبت به دو ماه پیش یک عامل مهم فشار بر قیمت‌ها بود. در واقع افزایش اخیر در واردات، از نیاز این کشور به نفت کاسته است. ماه قبل چین روزانه ۲/ ۱۱ میلیون بشکه نفت وارد کرد. افزایش ذخیره فرآورده‌های نفتی در چین بر تقاضا اثر منفی گذاشته است، طوری که پالایشگاه‌های چین به‌دنبال خریداران خارجی برای محصولات خود هستند و یک عامل دیگر که بر پیچیدگی شرایط افزوده است درگیری‌های مرزی بین چین و هند است که بر صادرات فرآورده‌های نفتی چین اثر منفی گذاشته است.

وضعیت عرضه نفت از سوی اعضای اوپک‌پلاس یک عامل بسیار مهم است که بر قیمت‌ها اثر می‌گذارد. گزارش‌ها نشان می‌دهد چهار تولیدکننده عضو این ائتلاف هفته قبل پیشنهاد خود برای کاهش بیش از پیش عرضه را ارائه کردند. گزارش اولیه از انرژی اینتلیجنس نشان می‌دهد ماه گذشته میلادی میزان پایبندی ۱۰ عضو اوپک به برنامه کاهش عرضه ۱۰۶ درصد بوده است. از جمله میزان پایبندی عراق ۱۴۱ درصد بود. این کشور ماه قبل روزانه ۴۶/ ۳ میلیون بشکه نفت تولید کرد درحالی‌که ماه قبل از آن ۷۶/ ۳ میلیون بشکه در روز نفت تولید می‌کرد. از سوی دیگر میزان پایبندی نیجریه ماه قبل ۱۳۰ درصد بوده است یعنی این کشور ماه گذشته روزانه ۳۹۵/ ۱ میلیون بشکه نفت تولید کرده است. رقم مربوط به ماه ژوئیه بالاتر بود. عراق خواستار تمدید دوماهه مدت اجرای وعده جبران عدم پایبندی خود در گذشته شده است.

اگر چه این اعداد امیدبخش هستند، اما تاثیر آنها بر بازار بزرگ نبوده است. امارات ماه قبل تحویل نفت به مشتری‌های آسیایی را ۳۰ درصد کاهش داد با این حال میزان پایبندی این کشور به برنامه کاهش تولید به ۸۲ درصد کاهش یافت زیرا امارات مجبور است برای تامین برق مورد نیاز خود،به میزان کافی گاز همراه نفت تولید کند. انتظار می‌رود ماه جاری میزان کاهش تولید نفت از سوی اوپک‌پلاس ۱۵/ ۱ میلیون بشکه در روز بیشتر از حدی باشد که بر سر آن توافق شده و اگر چنین شود میزان کاهش تولید این ائتلاف به ۸۵/ ۸ میلیون بشکه خواهد رسید درحالی‌که بر سر رقم ۷/ ۷ میلیون بشکه توافق شده بود.

با این حال اگر تقاضا ضعیف باقی بماند، احتمالا اوپک‌پلاس مجبور می‌شود بار دیگر کاهش عرضه را به ۷/ ۹ میلیون بشکه در روز برساند. این هفته روز پنج‌شنبه نشست پنل نظارتی اوپک‌پلاس برای بررسی وضعیت بازار نفت و میزان پایبندی به برنامه کاهش عرضه برگزار خواهد شد. از قبل حصول توافق بین کشورهای عضو ائتلاف اوپک‌پلاس یک عامل حمایت از قیمت‌ها بوده، زیرا این توافق نشان داده آنها می‌توانند برای حمایت از قیمت‌ها به‌طور یکپارچه برنامه‌ای را به اجرا بگذارند. تغییرات ذخیره نفت آمریکا یک عامل مهم دیگر است که بر قیمت‌ها اثر می‌گذارد. دو هفته پیش این ذخیره افزایش یافت و به بالاتر از ۵۰۰ میلیون بشکه رسید. ذخیره بنزین نیز افزایش یافته و این به معنای افت مصرف است.

فعالان بازار نفت درباره کاهش تقاضا تحت تاثیر تداوم ضعف در اقتصاد جهان بسیار نگران هستند. افزایش موارد جدید ابتلا به ویروس کرونا در برخی کشورهای اروپایی، هند و آمریکا می‌تواند از تقاضا برای نفت بکاهد. مدت‌ها طول خواهد کشید تا همه‌گیری به شکل پایدار مهار شود.

منبع:‌ دنیای اقتصاد