بررسی تأثیر کرونا بر ۱۲ هزار دانشجو

به گزارش دانشگاه علامه طباطبایی، این دانشگاه با حدود ۱۷ هزار دانشجو در مقاطع کارشناسی، ارشد و دکتری و با حدود ۵۵۰ عضو هیئت علمی و بیش از هزار عضو مدعو از بزرگ‌ترین دانشگاه‌های کشور است که گستره دانشجویی آن، کل استان‌های کشور را در بر می‌گیرد.

با آغاز بحران کرونا در کشور و تعطیلی فرآیند آموزش حضوری و رویکرد نظام آموزش عالی کشور به سیستم مجازی، در دانشگاه علامه طباطبایی از آغاز با تشکیل جلسات منظم در دانشگاه و هم‌اندیشی مسئولان، مدیران و استادان دانشگاه، رویکرد آموزش مجازی در دستور کار قرار گرفت.

با شروع شیوع بیماری همه‌گیر و مهلک کووید-۱۹ و یا همان کرونا و به تعطیلی کشیده شدن و نیمه تعطیل شدن بسیاری از فعالیت‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، دانشگاه نیز با تعطیلی خوابگاه‌ها و ورود به شیوه آموزش مجازی به فعالیت‌های خود ادامه داد.

در این فاصله با توجه به دل‌مشغولی مسئولان دانشگاه از وضعیت دانشجویان، طرح نظرسنجی از تمامی دانشجویان و خانواده‌های آنان در قالب یک طرح پیمایشی (Survey) در دستور کار معاونت دانشجویی دانشگاه قرار گرفت و با مشورت با حوزه‌های تخصصی در معاونت و انجام پیش آزمون این امر به انجام رسید که با استقبال بالا و گسترده خانواده‌های دانشجویان و خود آن‌ها مواجهه شد.

بر این اساس، هدف پژوهش انجام شده، بررسی تاثیر بیماری کرونا بر دانشجویان شاغل به تحصیل دانشگاه علامه طباطبایی بوده است. روش پژوهش، ترکیبی از روش کمی و کیفی بود و همه دانشجویان مورد پرسش و سوال قرار گرفتند.

ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش، مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با استفاده از چک‌لیست مصاحبه اولیه بوده است.

گفتنی است، به دلیل حساسیت بالا و دل‌نگرانی از وضعیت دانشجویان از تکنیک تمام‌شماری به جای نمونه‌گیری استفاده شده است که از بین ۱۶ هزار دانشجو حدود ۴ هزار دانشجو یا در دسترس نبودند یا تمایل به پاسخ دادن نداشتند و در نهایت ۱۲ هزار نفر از دانشجویان مورد بررسی دقیق قرار گرفتند.

نتایج نشان داد که ۹۵ نفر از دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی به بیماری کرونا مبتلا شده‌اند. میزان امیدواری و خوشحالی دانشجویان سالم به میزان ۱۵ درصد و میزان نگرانی دانشجویان مبتلا به کرونا ۱۱ درصد بوده است.

در مولفه روابط خانوادگی دانشجویان مبتلا به کرونا ۷۱ درصد بیان کرده‌اند که روابط خانوادگی آن‌ها تحت تاثیر بیماری کرونا تغییر کرده است. در مولفه روابط دوستانه ۶۸ درصد از دانشجویان به صورت مجازی با دوستان خود در ارتباط بوده‌اند و ۱ درصد از دانشجویان پاسخ‌دهنده ارتباط خود را با دوستان خود در این دوران قطع کرده بودند.

بر اساس نتایج این پژوهش، در مولفه درآمد خانوادگی، بیشتر دانشجویان اظهار کرده‌اند که درآمد خانوادگی آن‌ها تغییری نکرده است. در مولفه سلامت جسم و روان، دانشجویان دختر دارای وضعیت بهتری بودند و میزان آگاهی آن‌ها نیز به حوزه کرونا، علائم و… نسبت به پسران بیشتر بود.

در مولفه آموزش مجازی دانشجویان «قطع و وصل شدن اینترنت و صدا، کیفیت یادگیری را پایین آورده است»، «از کلاس‌های مجازی راضی هستم» و «سرعت اینترنت، اصلی‌ترین مشکل آموزش مجازی است» را در اولویت قرار داده‌اند.

همچنین مشخص شده است که از نظر جنسیت، دختران و از نظر مقطع تحصیلی دانشجویان کارشناسی ارشد بیشترین مبتلایان به کرونا بوده‌اند.

در نتیجه‌گیری این پژوهش آمده است که میزان نگرانی دانشجویان مبتلا و سالم در رابطه با مسائل درسی به یک میزان است و نشان می‌دهد که کرونا در زندگی تحصیلی و نگرانی‌های ناشی از درس و دانشگاه تاثیر داشته است، اما این تاثیر به علت بیماری نبوده است.

در رابطه با تاثیر بیماری کرونا در وضعیت کلی دانشجویان به نظر می‌رسد که کرونا بر متغیرهای روانشناختی و حالات روحی دانشجویان تاثیر داشته است تا جایی که میزان امیدواری و خوشحالی دانشجویان سالم به میزان ۱۵ درصد و میزان نگرانی دانشجویان مبتلا به کرونا ۱۱ درصد بیشتر بوده است و این اعداد نشانگر این امر هستند که کرونا باعث تشویش و نگرانی در تمامی افراد شده است، اما این تشویق و نگرانی در دانشجویان مبتلا به کرونا بیشتر بوده است.

تحلیل‌ها و موارد مورد بررسی مشکلات و تنگناهایی بودند که دانشجویان با آن‌ها در این دوران کرونا دست و پنجه نرم می‌کردند و تمامی موارد کامل و جامع ارائه شده است تا مسئولان دانشگاه با کمک این اطلاعات به دست آمده از این پژوهش اقدام به رفع مشکلات آموزش مجازی کنند.

دانشجویان دکتری و ارشد کلاس‌های بسیار کمتری نسبت به دانشجویان کارشناسی دارند پس بدیهی است که آمار کلاس نداشتن یا در کلاس شرکت نکردن در دانشجویان کارشناسی بسیار کمتر از بقیه موارد باشد.

همچنین این عامل باعث ایجاد اختلاف معنی‌دار در بخش مشکلات و میزان رضایت یا نارضایتی دانشجویان از کلاس‌های مجازی شده است. تحلیلی که می‌توان از میزان نارضایتی کمتر و انگیزه بیشتر برای حضور در کلاس مجازی دانشجویان دکتری و ارشد مخصوصاً داشته باشیم، این است چون دانشجویان ارشد و دکتری بیشتر شاغل و یا بعضاً با پایان‌نامه درگیر هستند، با وجود کلاس مجازی وقت بیشتری را برای انجام کارهای شخصی خود دارند.

اما این مورد در دانشجویان کارشناسی با توجه به سن پایین‌تر کمتر دیده می‌شود. بنابراین مسئولان دانشگاه‌ها و وزرات علوم با توجه به فراگیری این بیماری برای سال تحصیلی آینده باید هرچه سریعتر نسبت به برنامه‌ریزی و تهیه برنامه‌ای مدون به تفکیک مقاطع تحصیلی، رشته‌ها و دانشکده‌های مختلف اقدام کنند تا کمترین میزان افت تحصیلی و کیفیت آن را شاهد باشیم.