راه های برون رفت از بحران روانی پس از کرونا

اتفاقی که هیچ فردی آن را تاکنون تجربه نکرده بود. در این خصوص حتی روانشناسان هم امروزه از یکدیگر مشورت می‌گیرند. هیچ کس بی‌نیاز از مشورت گرفتن در حل بحران‌های روانی ناشی از کرونا نیست. درمان‌های معروفی برای افسردگی وجود دارد. دارو درمانی و استفاده از روانپزشک، روش نوروفیدبک و نظایر آنها از روش‌های درمانی به شمار می‌روند که لازمه آنها حضور در کلینیک‌های روانشناسی است. راهکاری که تمرکز ما در این بحث روی آن قرار دارد، فعال‌سازی رفتاری نامیده می‌شود. این روش از انواع درمان‌هایی است که زیرمجموعه‌ رفتار درمانی به شمار می‌رود و معمولاً برای درمان‌های روانی ناشی از بروز بحران‌ها از این تکنیک استفاده می‌شود.

در بسیاری از مواقع وقتی به فرد افسرده پیشنهاد می‌شود که به محلی برای تفریح و استراحت برود، وی با بی‌حوصلگی پاسخ می‌دهد که رفتن به مکان‌های تفریحی از حوصله وی خارج است. ما معتقد هستیم که اگر منتظر باشیم که خلق مورد نظر ایجاد شود تا اتفاقی در جهت رفع افسردگی بیفتد، هیچ‌گاه به نتیجه نخواهیم رسید. باید رفتار را انجام دهیم تا خلق یا به اصطلاح مود فرد بالا بیاید ، هر چند که کار سختی باشد . افسردگی هم یک رفتار خلقی است؛ برای رفع افسردگی در درجه اول فرد باید خودش به خود کمک کند. برای این کار در اولین قدم باید لیستی طولانی از یکسری فعالیت‌هایی که فرد ترجیح می‌دهد، انجام دهد، تهیه شود. فعالیت‌هایی از جمله ورزش، شطرنج، فیلم دیدن و فعالیت‌هایی نظیر آنها مورد نظر ما هستند. البته اولویت با فعالیت‌های فیزیکال است. در قدم دوم باید ستون‌های عمودی تشکیل داده و در آن فاکتورهایی نظیر لذت بخشی، تقویت کنندگی و تسلط در آن گنجانده شود. با توجه به متغیرهای ایجاد شده هر کدام از رفتار‌هایی که برای فرد لذت‌بخش‌تر است و تسلط بیشتری روی آن دارد و در امر تقویت کنندگی در آن رتبه بالاتری به خود اختصاص می‌دهد را باید در اولویت قرار دهد. پس از امتیاز دادن، می‌توانیم فعالیت‌های روزانه خود را با کاری که بالاترین امتیاز را گرفته شروع کنیم.

قطعاً متغیرهایی که به لحاظ لذت‌بخشی نمره بالاتری را به دست آورده‌اند می‌توانند حالمان را بهتر کنند. این کار دقیقاً مانند بازی‌ دومینو است. اگر مهره اول را حرکت دهیم، اتوماتیک بقیه کار هم انجام می‌شود. نباید فراموش کنیم که خلق و خوی افراد به صورت اتوماتیک خوب نمی‌شود، بلکه این ما هستیم که می‌توانیم با برنامه‌ریزی درست برای فعالیت‌های روزانه، حال خود را بهتر کنیم. شاید فردی که مدتی طولانی در خانه مانده باشد، حس بدی نسبت به حضور سایر افراد خانواده در خانه داشته باشد. در این خصوص نیز باید احترام به یکدیگر را سرلوحه کارهای خود قرار دهید. اگر از بودن در کنار یکدیگر لذت نمی‌بریم، حداقل باید احترام یکدیگر را حفظ کنیم تا شرایط برای همه قابل تحمل شود. باید به یاد داشته باشیم که این بحران ، بحرانی است که در تمام دنیا پیش آمده پس ترجیحاً باید کاری کنیم که شرایط قابل تحمل شود. در وهله دوم هم به این بیندیشیم که چه فعالیت‌هایی ما را خوشحال می‌کند.

قطعاً بازی‌های دسته جمعی مانند راه انداختن تورنمنت شطرنج و دیگر بازی‌های جمعی و هیجانی می‌تواند در این روزها و حتی روزهای پس از آن در کاهش میزان افسردگی تأثیرات مثبت زیادی داشته باشد. در خصوص بالا بردن سطح نشاط افراد در محیط های کاری هم پدیده‌ای به نام حمایت وجود دارد. هر مدیری بسته به نیاز سازمانی خود می‌داند، چگونه می‌تواند کارمندانش را خوشحال کند، احساس تعلق داشتن به سازمانی که افراد در آن کار می‌کنند، می‌تواند یکی از عوامل مؤثر باشد . احساس امنیت شغلی یکی از احساس‌هایی است که سطح نشاط را در کل جامعه بالا می برد.

*روانشناس

منبع: ایران