تاکید بر کنترل تورم همزمان با اصلاحات و حذف صفرها از پول ملی

پیش‌بینی می‌شود تا حذف ۴ صفر مسیر مبادلات اقتصادی را تسهیل ‌کند اما آنچه موافقان و منتقدان حذف صفر‌ها بر آن تاکید دارند آن است که باید در کنار حذف صفر از پول ملی یا پیش از اقدام به آن، برخی سازوکارهای دیگر برای بهبود وضعیت اقتصادی کشور در دستور کار قرار گیرد.

به عقیده آنان حذف صفر از پول ملی به تنهایی نمی‌تواند تاثیر چندانی را در اقتصاد کشور داشته باشد، اما اگر برنامه‌های دیگری در کنار حذف صفر از پول ملی در دستور کار قرار گیرد می‌توان نسبت به آثار مثبت آن در کشور امیدوار بود.

اکنون ۷ میلیارد قطعه اسکناس در کشور موجود است که با تبدیل ریال به تومان این رقم به ۳ میلیارد قطعه کاهش می‌یابد.آنطور که رییس کل بانک مرکزی توضیح داده تبدیل واحد پول ملی اثری بر تورم نخواهد داشت اما در ساده‌سازی محاسبات و همچنین کاهش هزینه چاپ و امحاء اسکناس تاثیرگذار است و موجب بازگشت مسکوکات به چرخه تبادل پول در کشور می‌شود. طبق آنچه که همتی اعلام کرده سکه‌های ۲ تومانی به جای اسکناس ۲۰ هزار ریالی به مرور زمان وارد صحنه پولی و بانکی کشور خواهد شد، ضمن اینکه سکه ۵ تومانی هم به جای اسکناس ۵۰ هزار ریالی عملیاتی خواهد شد.

عباس آرگون، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران در گفت‌وگو با خبرنگار پانا درباره حذف چهار صفر از پول ملی اظهار کرد:‌ « واقعیت این است که حذف صفر و اصلاح نظام پولی یک ضرورت است اما جزو اولویت‌های نخست نیست.»

وی افزود: « حذف چهار صفر اصلاحات ظاهری پول است و اگرچه اولویت دار است اما اولویت نخست نیست. گام اصلی و اساسی‌تر این است که فکری برای کنترل تورم و رشد نقدینگی شود. اشتغال در کشور باید بهبود یابد و راههایی که می‌تواند رشد اقتصادی کشور را به دنبال داشته باشد در دستور کار قرار گیرد.»

آرگون تصریح کرد:‌ « انجام اصلاحات اساسی و اولویت دار موجب می‌شود تا بدون اصلاح ظاهری نظام پولی هم بتوان نتایج مثبت اصلاحات را مشاهده کرد. اگر تورم کنترل نشود، نمی‌توان به حذف صفرها از پول ملی امید بست.»

کاهش هزینه چاپ پول با حذف صفرها از پول ملی

وی افزود: « حذف صفرها نکات مثبت و منفی متعدد دارد. هزینه‌های چاپ پول کاهش پیدا می‌کند و محاسبات نیز سهل‌تر می‌شود و بار ذهنی را نیز کاهش می‌دهد و قطعات باید با در نظر گرفتن تمامی جوانب مثبت و منفی درباره یک تصمیم نظر داد.»

آرگون عنوان کرد:‌ «تغییر واحد پول و حذف صفر تاثیری بر تورم نیز ندارد و تنها ابزاری برای پرداخت است. اما تغییرات بر اجرا و کاربردها است و به بانک مرکزی کمک می کند تا با تبدیل واحد پولی کوچک به سکه هزینه چاپ و انتشار، نگهداری و... کاهش یابد.»

عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران تصریح کرد:‌ « حذف صفرها از سویی می‌تواند تورم انتظاری به دنبال داشته باشد چون افراد برای خریدهای جدید نتوانند تناسب زیادی در تومان جدید و قدیم داشته باشند.»

ریال از سال ۱۳۰۸ به عنوان واحد پول ملی ایران جایگزین تومان شده بود و اکنون بعد از گذشت ۹۱ سال واحد پولی کشور دوباره به تومان تغییر خواهد یافت.تقریبا ۵۰ کشور در زمان‌های مختلف دست به چنین اقدامی زدند، بارزترین آن مربوط به آلمان است که در این زمینه موفق عمل کرد.

روند اجرای این پروسه تدریجی بوده و پیش‌بینی می‌شود ظرف دو تا ۵ سال به صورت کامل اجرایی شود. طبق این مصوبه بانک مرکزی موظف است ظرف دو سال ترتیبات اجرای این کار را فراهم کند و سه سال نیز دوره گذار تعیین شده که در این دوره هر دو واحد پولی به صورت همزمان اعتبار خواهند داشت.

نگاهی به تغییرات واحد پول ایران در گذر زمان

اکنون لایحه حذف چهار صفر از پول ملی در مجلس شورای اسلامی مورد تصویب قرار گرفته است و با اجرایی شدن این مصوبه واحد پول جمهوری اسلامی ایران از ریال به تومان تغییر خواهد یافت. همچنین قران نیز به عنوان واحد پول خرد در نظر گرفته خواهد شد که هر تومان برابر ۱۰۰ قران خواهد بود. اما ایران در طول تاریخ واحدهای پولی بسیاری به خود دیده است که مهم‌ترین آنها به شرح زیر است:

دریک:

تاریخچه دریک به حکومت هخامنشیان بازمی‌گردد و در آن زمان بسیار مورد استفاده قرار می‌گرفته است.

پشیز:

در حکومت ساسانیان سکه‌هایی مسی و برنزی ضرب می‌شد که به آن پشیز می‌گفتند.

دینار:

دینار در قدیم به نوعی سکه از جنس طلا گفته می‌شد که در زمان ساسانیان از آن برای تشریفات استفاده می‌شد.

محمودی:

در زمان حکومت غزنویان از محمودی به‌عنوان پول استفاده می‌شده و با این پول مبادلات صورت می‌گرفت.

چاو:

چاو اولین اسکناس کاغذی در ایران بود که در حکومت مغول‌ها تولید شد.

صنار:

می‌گویند صنار مخفف صد دینار است که با تکرار زیاد به این صورت در آمده است.

عباسی:

عباسی نیز نوعی سکه در زمان حکومت صفویان بوده که از نام شاه عباس صفوی برگرفته شده است.

نادری:

در دوران نادر شاه افشار به پول‌های رایج در آن زمان نادری می‌گفتند و با آن معاملات خود را انجام می‌دادند.

پاپاسی:

در اصطلاح عامیانه به پول‌های کم‌ارزش و پول خرد گفته می‌شد که ارزش آن برابر پشیز یا کمتر از آن بود.

شاهی:

در حکومت قاجار نوعی واحد شمارش پول بوده که در گذشته ارزش آن برابر پنجاه دینار بوده است.

قران:

واحد پول در زمان حکومت قاجار قران بوده است.

تومان:

تومان یا در زبان عامیانه تومن واحد شمارش پول در زمان قاجار بود. هر تومان برابر ۱۰ ریال است.

ریال:

واحد پولی ایران از زمان پهلوی که ارزش آن یک دهم تومان است.