25 اردیبهشت؛ روز بزرگداشت فردوسی و پاسداشت زبان فارسی

به گزارش اداره اطلاع رسانی و روابط عمومی اداره کل آموزش و پرورش استان گیلان، « ابوالقاسم حسن فرزند علی طوسی» معروف به فردوسی متولد سال ۳۱۹ هجری شمسی در روستای باژ از توابع طبران طوس خراسان، است که به حق یکی از بزرگترین سخن‌سرایان ایرانی لقب گرفته است. شهرت جهانی فردوسی، به‌خاطر کتاب شاهنامه است که وی سرودن آن را از دوران جوانی آغاز کرد.

به گفته فردوسی، سرودن شاهنامه، سی سال طول کشید. این اثر جاویدان فردوسی که در شمار بهترین آثار حماسی عالم است، در حدود پنجاه هزار بیت دارد و تاکنون به زبان‌‏های مختلف دنیا ترجمه شده است. بر اساس گفته های تاریخی؛ ۲۵ اردیبهشت روزی است که فردوسی سرودن شاهنامه را بعد از ۳۰ سال به پایان رساند و به همین علت امروز روز بزرگداشت فردوسی و پاسداشت زبان فارسی نام گرفته است.

فردوسی سخن‌سرایی وطن‌پرست و در میهن‌خواهی استوار بود. این باور پایدار او از جای جای شاهنامه و به ویژه از شور فردوسی در ستایش ایران و نژاد ایرانی به خوبی آشکار است. او از تاریخ نیاکان خود و داستان‌ها و افسانه شاهان و تاریخ ایران آگاهی و یا به دانستن آن‌ها شوق و دلبستگی فراوان داشت و تا هنگامی که گرفتار فقر و تهیدستی نگشت، یعنی مال و ثروت نیاکانی را بر سر کار شاهنامه نگذاشت، به دربار شاهان و جایزه‌های ایشان چشم نداشت.

به نظر « فروغی » از ویژگی‌های فردوسی؛ پاکی زبان و عفت اوست. در تمام شاهنامه یک واژه و یا یک عبارت غیراخلاقی دیده نمی‌شود و پیداست که فردوسی بر خلاف بسیاری از شاعران، از آلوده کردن خود به هزل و زشتی‌ها کناره‌گیری داشته‌است و هر جا که به فراخور داستان‌سرایی مطلب شرم‌آمیزی می‌بایست نقل کند؛ بهترین و نازک‌ترین عبارت‌ها را برای آن یافته است.

مهم‌ترین هدف بزرگداشت فردوسی، حفظ اهمیت یادبود و معرفی هرچه بیشتر این شاعر بزرگ و اثر سترگش در زبان و فرهنگ ایران زمین، بلکه تمام سرزمین‌های فارسی زبان است.

شاهنامه نگاهبان راستین سنتهای ملی و شناسنامه قوم ایرانی است. شاید بدون وجود این اثر بزرگ، تعداد زیادی از عناصر مثبت فرهنگ آبا و اجدادی ما در طوفان حوادث تاریخی نابود می شد و اثری از آن ها به جا نمی ماند. فردوسی شاعری معتقد و مومن به ولایت معصومین علیهم السلام بود و خود را بنده اهل بیت نبی و ستاینده خاک پای وصی می‌دانست و تاکید می کرد که:

گرت زین بد آید، گناه من است
چنین است و آیین و راه من است
بر این زادم و هم بر این بگذرم
چنان دان که خاک پی حیدرم

هر ساله در این روز آیین‌های بزرگداشت فردوسی و شاهنامه در دانشگاهها و نهادهای پژوهشی برگزار می‌شود و شاهنامه‌خوانی و بحث و بررسی درباره این حماسه ملی صورت می‌گیرد. این همایش‌ها و بزرگداشت‌ها غیر از ایران در کشورهای فارسی زبان دیگری همچون تاجیکستان و افغانستان نیز برگزار می‌شود.