منش‌های تشکیلاتی؛ ترویج فرهنگ‌دوستی و میهن‌پرستی

در پی انحلال سازمان پیش‌آهنگی ایران در سال ۶۴، تشکیلاتی به نام پویندگان راه امام (ره) در سال ۷۲ زیر نظر معاونت پرورشی و تربیت بدنی شورع به فعالیت کرد که با تصویب قانون توسعه و تقویت بسیج دانش‌آموزی و همنامی آن با تشکیلات پویندگان بسیج در مقطع راهنمایی، نام آن به پیشتازان تغییر یافت.

اساسنامه سازمان دانش‌آموزی جمهوری اسلامی ایران به عنوان سازمانی عمومی و غیردولتی تحت نظارت وزارت آموزش و پرورش، در ۱۴ ماده و ۷ تبصره در تاریخ ۲۱ اردیبهشت سال ۷۸ به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید.

زمینه‌سازی تعلیم و تربیت اسلامی دانش‌آموزان در ابعاد مختلف فردی و اجتماعی و نیز برای بسط مشارکت فعال آنان در عرصه‌های مختلف و ترویج روحیه همکاری، نوع‌دوستی، قانون‌گرایی و رعایت نظم اجتماعی، از اهداف تشکیل این سازمان بوده است.

کانون خبرگزاری دانش‌آموزی (پانا)، مجلس دانش‌آموزی، مجامع اعضا و مربیان در کنار اعضا و مربیان پیشتاز، زیرمجموعه سازمان دانش‌آموزی در استان‌ها و کشور بوده و با جذب دانش‌آموزان و مربیان در حال فعالیت است.

پیشتازان به دانش‌آموزانی گفته می‌شود که با هدایت مربی و زیر نظر او، تحت آموزش قرار گرفته و مهارت‌های اجتماعی برای زندگی جمعی را در قالب گروه، رسته و رصد می‌آموزند و با تقسیم کار و همکاری و هم‌دلی و هم‌فکری، برای رسیدن به تربیت اجتماعی سالم و الهی تلاش می‌کنند.

یکی از اصلی‌ترین امور سازمان دانش‌آموزی، بسط سه دانش معرفتی، مهارتی و تشکیلاتی میان دانش‌آموزان و مربیان است. در دانش معرفتی، دانش‌آموزان با منش‌های تشکیلاتی، آداب اجتماعی و معرفت اعتقادی و دینی زیر نظر مربیان آموزش‌دیده آشنا می‌شوند. منش‌های دوازده‌گانه تشکیلاتی که از مبانی اولیه تشکیلات است، شامل ادب و خوش‌خلقی، راستی و درستی، یاری و مهربانی، دوستی با طبیعت، دیانت و معنویت، نظم‌‌پذیری و قانونمداری، میهن‌دوستی، تلاش و صرفه‌جویی، شجاعت و دلیری، عدل و انصاف، مسئولیت‌پذیری و مشارکت‌جویی، تدبیر و تفکر است. بسیاری از فعالیت‌های سازمان مانند اردوهای دانش‌آموزی و جشنواره‌ها بر مبنای این منش‌ها شکل می‌گیرد.

در دانش مهارتی، مهارت‌های امدادی، گره‌زنی، چوب‌بندی، مخابرات، کوه‌پیمایی، فریادهای شادی، اجاق صحرایی، چادرزنی، اوریگامی، بازی و سرگرمی، جهت‌یابی و نقشه‌خوانی، دوستی با طبیعت و حفظ محیط زیست، تغذیه و سلامتی، آشنایی با مهارت‌های نگارشی، هم‌اندیشی به دانش‌آموز عضو تشکیلات پیشتازان آموزش داده می‌شود. این آموزش‌ها همگی در قالب اردوهای دانش‌آموزی و به صورت گروهی است تا مهارت زندگی در شرایط سخت را بیاموزند و در کنار آن با اصولی همچون سلامت، محیط زیست نیز آشنا شوند و با شیوه برخورد با این نعمات آشنا شوند. چنان‌چه در هم‌اندیشی یا بحث گروهی، مهارت‌هایی همچون نه گفتن، دوست‌یابی و تفکر خلاق و مدیریت زمان را می‌آموزند.

در دانش تشکیلاتی، اعضا با آداب معاشرت، آشنایی با فرامین و آرایش نظام جمع، آشنایی با مراسم تشکیلاتی و فرهنگی و نیز آشنایی با فرم اعضا و مربیان تشکیلات آشنا می‌شوند.

سازمان دانش‌آموزی، سازمانی پویا و همواره در حرکت است؛ فعالیت ۳۵ هزار و ۸۲۸ دانش‌آموز عضو و هزار و ۷۲۷ مربی پیشتاز سازمان دانش‌آموزی مازندران، مصداقی از این واقعیت است. این سازمان از آرم خود که برگرفته از کاشی‌کاری‌های بناهای مذهبی و تاریخی ایران است، تا آغازین‌آموخته‌هایش که احترام به قرآن در آیین حاملان قرآن و احترام به پرچم کشور در آیین گارد پرچم است، دل در گرو اسلام و ایران دارد و دست‌یابی دانش‌آموزان به حیات طیبه از اصلی‌ترین مأموریت‌هایش است.

امید است که با پیوستن تمامی دانش‌آموزان این سرزمین به تشکیلات دانش‌آموزی، اندیشه‌های نو و خلاقیت‌های بدیع این نسل پربار به ساختن آینده‌ای روشن در چشم‌انداز نظام تعلیم و تربیت یاری رساند.

*معاون سازمان دانش‌آموزی مازندران