از فطرت آرمان خواه تا جامعه آرمان خواه
*حسن ملکی
عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی و قائم مقام سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی مقالهای را با عنوان" از فطرت آرمان خواه تا جامعه آرمان خواه" به رشته تحریر در آورد.
رویکرد فطرت گرا در تربیت از باور عمیق الهی به سرشت کودک ریشه می گیرد و در صورت تحقّق و عملی شدن میوه های ارزشمند و بی بدیل روی درخت حیات پاک ظاهر خواهد شد. بوستان فطرت، عرصه پرورش بذرهای آرمانگر است که در جهت شکل گیری جامعه آرمانگرا فعلیّت پیدا خواهد کرد. در پیام کوتاه و حکمت آمیز رهبر و مرادمان در «هفته معلّم آرام گرفته در گوشه تاریخ » ارتباط معنا دار فطرت تا تمدّن اسلامی ایرانی را برای بار دیگر دریافتیم و در ذائقه تربیتی خودشیرینی اش را چشیدیم. در این پیام بودکه شکوفاسازی استعدادهای کودکان و نوجوانان تذکر داده شد.حقیقتاً همه اسرار تربیت دینی در همین رسالت گشوده می شود.هم رازها در این است وهم رمزها.
جامعه متعادل و پویا با جهت گیری الهی به شرط شکوفاسازی استعدادها شکل می گیرد. استعدادها به مثابه چشمه دانایی هستندکه در سرشت دانش آموزان به دست خالق بی همتا قرار داده شده است تا امکان رویش های پی در پی در وجود آنان به وجود آید و زمینه تربیت همه جانبه را فراهم نماید. در همین پیام جامعه دینی عادلانه و آرمان خواه در راستای تدوین اهداف نظام آموزشی به عنوان یک هدف غایی یاد آوری شد و تکلیف تربیتی اصیل و عمیق را برای مدیران تعلیم و تربیت تعیین کرد.
پرورش اندیشه و دانش به صورت توأمان نکته حکمت آمیز دیگری است که در این پیام نقش بست . نه پرورش اندیشه جدای از دانش نافع برای تربیت الهی و مفید کودکان و نوجوانان کفایت می کند و نه تعلیم دانش برای این مقصود کافی و وافی است . هریک از این دو رکن مهم تعلیم و تربیت را تشکیل می دهند و در کنار یکدیگر موجب تحول می شوند. لکن به شرط وجود دیگری قدرت اثر گذاری دارد . پرورش اندیشه به دانش مبنایی و پرورش دانش به اندیشه نافذ احتیاج دارد . آن چه که در رسالت تربیتی پیامبران الهی با عناوین و ابعاد تربیتی تزکیه و تعلیم کتاب و حکمت آمده همین معنا را انتقال می دهد. چرا تعلیم کافی نیست؟ چون بذرهای فطرت به لوازم فراتر از دانش نیاز دارد. تا فعلیت یابند. فراتر از دانش همان اندیشه است که در جان پاک نموّ می کند و به تدریج قوهّ های وجود متربی را به فعلیت می رساند. لذا معلم هم اندیشه پرور است و هم دانش پرور.
پرورش این دو سرمایه است که خط مسیر مشخصی از فطرت تا تمدن اسلامی ایرانی را ترسیم می کند و دراین جادّه مقدس به تدریج آرمان های تربیتی عملی می شوند . بی تردید واقعیت ها را درست دیدن و خوب فهمیدن در نظام تربیتی یک ضرورت اساسی است لکن آرمان ها را به طور عمیق درک کردن وبه سوی آن ها عاشقانه حرکت نمودن ضرورت بنیادی تر و اساسی تر است . از آن چه که هست تا آن چه که باید باشد مدار و مسیر اصلی و بی بدیل ماست که به دست معلَمان پاکدل و راه بلد عملی خواهد شد.
ارسال دیدگاه