در گفت و گوی پانا با نایب رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی:
محمودزاده: 85 درصد آب شیرین کشور در بخش کشاورزی مصرف می‌شود
بهره‌وری از آب کشاورزی حدود ۳۵ درصد است
تهران (پانا) - نایب رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی وضعیت آب در بخش کشاورزی را در کشورمان نامطلوب توصیف می‌کند و می‌گوید بهره‌وری از آب کشاورزی بین 30 تا 35 درصد است و مابقی در اراضی کشاورزی و آبیاری و کانالهای سنتی هدر می‌رود.
جلال محمودزاده، نایب رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی در گفت‌وگو با پانا راهکار استفاده بهینه از آب در بخش کشاورزی را استفاده از آبیاری مدرن دانست و گفت:«آنچه که وزارت جهاد کشاورزی در قانون ششم توسعه به آن اشاره دارد این است که اراضی کشاورزی آبی به سمت آبیاری مدرن برود.»
یک و نیم میلیون هکتار از اراضی کشور در برنامه ششم توسعه زیر آبیاری تحت فشار قرار گرفت
نایب‌رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی گفت:«بر اساس آمار، تا دو سال گذشته ۲.۵ میلیون هکتار از اراضی کشور طی ۳۰ تا ۴۰ سال گذشته زیر پوشش آبیاری تحت فشار قرار داشت که پیش‌بینی شده بود در برنامه ششم توسعه ۳ میلیون هکتار به آن اضافه شود یعنی به ۵.۵ میلیون هکتار در سطح کشور برسد. همچنین قرارشد ۳ میلیون هکتار از اراضی کشاورزی، که از شیوه آبیاری تحت فشار استفاده می کردند، تبدیل به آبیاری مدرن شوند اما متاسفانه بر اساس آمار وزارت جهاد کشاورزی این امر محقق نشد و از این مقدار تنها یک میلیون و ۲۰۰ تا یک میلیون و ۵۰۰ هزارهکتار از اراضی، تحت آبیاری مدرن قرار گرفتند.»
پایاب سدها آماده نیست
وی به مشکل آماده نبودن پایاب سدها برای بهره‌برداری از آبیاری تجمعی اشاره کرد و افزود: «مشکل دیگری که در احداث سدهای کشور وجود دارد این است که معمولا پایاب سدها برای آبیاری مدرن و برای آبیاری زهکشی و کانالی هم مهیا نیست. بایدسعی کنیم که پایاب سدها با احداث سدها آماده شود و به سمت آبیاری تجمیعی برویم یعنی پایاب سدها را نه به صورت ثقلی بلکه به صورت آبیاری تحت فشار و زیر زمینی تامین کنیم چه بسا که برداشت آب به صورت آبیاری ثقلی و تحت فشار هم امکان‌پذیر نیست.»
واگذاری مدیریت آب به وزارت جهاد کشاورزی
محمودزاده به مشکل دو مدیریتی بودن آبهای کشاورزی اشاره کرد و گفت:«دوگانگی در مدیریت آبهای کشاورزی مشکل دیگر این وزارتخانه است. به این صورت که در پایاب سدها مسئولیت کانالهای درجه ۱ و ۲ بر عهده وزارت نیرو و کانالهای درجه ۳ و ۴ بر عهده وزارت جهاد کشاورزی است که این دوگانگی می‌تواند مدیریت آب را دچار تزلزل کند و باعث شود بروز مشکلات در سطح کشور گسترش پیدا کند و نتوانیم از آب کشاورزی به نحو احسن استفاده کنیم.لازمه حل این قضیه واگذاری مدیریت آب کشاورزی به وزارت جهاد کشاورزی است.»
۸۵ درصد آب شیرین کشور در بخش کشاورزی هزینه می‌شود
محمودزاده به اختصاص ۸۵ درصدی آب شیرین کشور به بخش کشاورزی اشاره کرد و گفت:« از ۱۰۰ درصد آب شیرین کشور بیش از ۸۰ تا ۸۵ درصد در بخش کشاورزی هزینه می‌شود و ۱۵ درصد از آن در بخش شرب و صنعت صرف می‌شود. اگر ما در بخش کشاورزی ۱۰ تا ۲۰ درصد صرفه‌جویی داشته باشیم می‌توانیم این مقدار را در بخش صنعت یا شرب در آینده ذخیره کنیم.»
نایب‌رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مشکل دیگر هدر رفت آب در بخش کشاورزی را چرخش آبهای مصرف‌شده در کارخانجات مختلف دانست و گفت: « پایاب فاضلاب انتهای تصفیه‌خانه فاضلاب‌ها باید به بخش کشاورزی برگردانده شود یا اینکه کارخانجات مختلف که آب مصرف می‌کنند این آب را هدر ندهند یعنی به محیط زیست و اراضی وارد نکنند بلکه این آب را به چرخه کارخانجات وارد کنند و کاری کنندکه مصرف آبشان کاهش پیدا کند.»
فاضلاب‌های تصفیهشده به بخش کشاورزی برگردانده شود
وی افزود:«در تصفیه‌خانه‌های فاضلاب وقتی آب تصفیه می‌شود بدون اینکه در بخش کشاورزی استفاده شود متاسفانه به رودها و رودخانه‌ها می‌رود بجز در یک یا دو نقطه کشور است که می‌دانیم فاضلاب تصفیهشده را به بخش کشاورزی برمی‌گردانند و مابقی را به محیط‌زیست رها می‌کنند که آنهم مشکلاتی را به محیط زیست وارد می‌کند، لازمه اش این است که در این زمینه تصمیمات جدیدی اتخاذ شود.»
محمودزاده به مشکل دیگر آبیاری تحت فشار اشاره کرد و گفت: «حدود ۵۰ سال است که این شیوه آبیاری که به شکل آب‌پاش در مزارع پخش، در محیطی گرم رها و در نهایت تبخیر می‌شود، منسوخ شده و شیوه های آبیاری زیرزمینی و آبیاری قطره‌ای جایگیزین آبیاری تحت فشارشده است. این در حالی است که ما به کشاورزان سیستم آبیاری تحت فشار را توصیه می‌کنیم و در قبالش به آنها تسهیلات می‌دهیم. شیوه آبیاری منسوخ می‌تواند یک معضل بزرگ در مصرف بهینه آب ایجاد کند. وزارت جهاد کشاورزی باید این مشکل را برطرف کرده و شیوه‌های آبیاری مدرن را تغییر دهد».
۷۵درصد از کانالهای انتقال آب عمومی در روستاها خاکی است
نایب‌رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی افزود: «تعداد زیادی از کانالهای انتقال آب عمومی در سطح کشور خاکی است، اگر یک روستا را در نظر بگیریم از ۱۰۰ درصد کانال انتقال آب عمومی این روستا ۷۰ تا ۷۵ درصد این کانال ها خاکی است که در نهایت این روستا با کسری شدید آب مواجه خواهد شد. جهاد کشاورزی با حفظ مسائل زیست محیطی و با لحاظ کردن پرتکلهای زیست محیطی می‌تواند برای انتقال آب از لوله و بتن ریزی کانالها استفاه کند نه اینکه هر کانالی را لوله‌گذاری کند و محیط زیست را فراموش کند. جاهایی که نیاز است محیط‌زیست هم آبیاری شود به صورت بتن، بتن‌ریزی کنیم و جاهایی را برای محیط زیست رها کنیم.در کل می‌توانیم از طریق آب همین کانالها و استخرهای خاکی آب را در سطح کشور رونق و افزایش دهیم و در مصرف آب صرفه جویی کنیم.»
وی افزود:«کلیه روشهایی که به سمت و سوی آبیاری مدرن،بتن‌ریزی کانالها، لوله‌گذاری کانالهای خاکی و استفاده صحیح از شیوه‌های جدید مدرن آبیاری تحت فشار نه شیوه آبیاری بارانی که اکنون در کشور استفاده و به آنها توصیه می‌کنیم و تسهیلات می‌دهیم، منسوخ شده است».
صرفه جویی ۳۵ درصدی آب می‌تواند برای صنعت، شرب و کشاورزی استفاده شود
نایب‌رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی ادامه داد:«اگر استفاده بهینه آب را از ۳۵ درصد به ۶۰ تا ۷۰ درصد برسانیم هیچ نگرانی در تامین آب صنعت،شرب و کشاورزی نخواهیم داشت با توجه به اینکه کشورما دارای اقلیم خشک ونیمه خشک است با توجه به هدر رفت آب متاسفانه مشکلات زیادی را در آینده برای تامین آب شرب روستاها و شهرها خواهیم داشت.»
وی در پاسخ به سوال خبرنگار پانا مبنی بر اینکه آیا بودجه‌ای که کشور هر ساله برای بخش آب در کشاورزی در نظر گرفته است صرف آبیاری قطره ای می‌شود یا نه گفت:«بر اساس برنامه ششم توسعه ارقامی که تعیین شده بود تا در طی ۵ سال، اراضی کشاورزی را زیر پوشش آبیاری تحت فشار قرار دهد، تنها ۱۵ درصد آن محقق شده است. متاسفانه با اتمام برنامه ششم توسعه پیش‌بینی می‌کنیم که عملکرد وزارت جهاد کشاورزی به ۲۵ درصد هم نرسد یعنی ۷۵ درصد از قوانین مربوط به آب را در برنامه ششم نمی‌تواند اجرا کند.»
در بخش کشاورزی اولویت‌سنجی شود
نماینده مردم مهاباد در مجلس شورای اسلامی افزود: « بروز مشکلات مدیریتی و بحث اعتبارات باعث شده است که عملکرد وزارت جهاد کشاورزی خوب نباشد به این معنی که نتواند ۹۰ درصد قانون را اجرایی کند. در بحث اعتباری نیز باید اولویت سنجی انجام گیرد یعنی بعضی از کارها که ارزششان از کارهای دیگر بیشتر است در اولویت قرار گیرد اکنون مسئله آب در کشور ما جز کارهای حیاتی است و باید در حفظ آن تلاش کرد.»
وی افزود: «وزارت جهاد کشاورزی باید از بودجه‌های دیگری که ضرورت کمتر دارند بکاهد و به سمت آبیاری تحت فشار برود و آن را در اختیار کشاورزان قرار بدهد که به سمت ابیاری مدرن بروند و از آبیاری ثقلی هم دوری کنند. با این قبیل اقدامات می‌توانیم درصد بیشتری از قانون برنامه ششم توسعه را اجرایی کنیم.»
احیای قنات‌ها با تامین اعتبار مجلس
نایب‌رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی در پاسخ به این سوال پانا مبنی بر اینکه برنامه مجلس برای کمک به مناطقی که با کم آبی مواجه هستند چیست گفت:«سالهای زیادی در کمیسیون کشاورزی در این رابطه صحبت کردیم که در مناطق خشک یا نیمه خشک و یا مناطقی که با کمبود آب در بخش کشاورزی، شرب و صنعت رو به رو هستند مقرر شده است قنات‌ها و چشمه‌های قناتی که سالهای گذشته تامین‌کننده آب اراضی کشاورزی بودند و اکنون بر اثر گذر زمان از چرخه تامین آب خارج شدند و از بین رفتند، دوباره بازسازی و برای آنها اعتبار تعیین کنیم.»
محمودزاده ادامه داد: «وزارت جهاد کشاورزی سعی کرده چشمه‌هایی که وجود دارد را ساماندهی کند و برداشت آب از چاه را به شکل زیرزمینی و آبیاری مدرن تغییر دهد. در صنعت نیز قرار شد صرفه‌جویی آب به این شکل باشد که چرخش آب در کارخانه‌های صنعتی به این شکل باشد که وقتی آبی وارد چرخه کارخانه شد بازچرخانی شود و دوباره از همان آب استفاده شود و نخواهیم آب جدیدی وارد چرخه صنعت کنیم.»
وی تصریح کرد:«متاسفانه در مصرف آب شرب هم هدر رفت داریم. در بعضی از روستاها و شهرهای کوچک به خاطر فرسودگی کانالهای انتقال آب،پرتی آب داریم. با اعتباراتی که در اختیار آبفای کشور قرار می‌دهیم می‌توانیم کانالهای فرسوده را بازسازی کنیم و در مصرف آب صرفه جویی کنیم.»
سرانه مصرف آب در ایران بالاتر از مصرف دنیاست
محمودزاده بیان کرد:« متاسفانه سرانه مصرف آب در ایران که دارای اقلیم خشک و نیمه خشک است از بقیه کشورها بالاتر است و باید سعی کنیم فرهنگسازی اهمیت مصرف آب را از طریق صدا و سیما و شبکه های مجازی در دبیرستان ها، مدارس و دانشگاه ها آموزش دهیم.»
ارسال دیدگاه