در فصل زادآوری به نوزادان حیات وحش دست نزنید

به‌گزارش ایسنا، عبدالله سالاری با اشاره به اینکه اکنون نه‌تنها فصل زادآوری حیات وحش بلکه فصل زادآوری گیاهان و طبیعت نیز است، اظهار کرد: یکی از معضلات اصلی فصل زادآوری طبیعت، علف‌چینی است و برخی افراد در فصل بهار با چیدن سبزی‌های کوهی، گیاهان دارویی، ریواس، قارچ و گونه‌های گیاهی می‌توانند مشکلاتی را برای حیات وحش از جمله برهم زدن آرامش حیوانات در فصل زادآوری ایجاد کنند.

وی ادامه داد: حیوانات برای زادآوری در بهار نیاز به آرامش دارند و ازدحام ناشی از علف‌چینی باعث بر هم خوردن این آرامش در مناطق بکر و طبیعی، ایجاد استرس برای حیات وحش و از بین رفتن نوزادان آن‌ها می‌شود.

سالاری اضافه کرد: افراد ممکن است با دیدن حیات وحش جوان در مناطق طبیعی سعی کنند به آن‌ها دست بزنند یا آن‌ها را جابه‌جا کنند و همراه خود ببرند، اما این اقدامات چه به قصد سودجویی و تجارت و چه به قصد گرفتن عکس یادگاری یا از سر کنجکاوی می‌تواند به این حیوانات آسیب برساند؛ چراکه به محض آغشته شدن نوزاد حیوان به بوی انسان، مادر می‌ترسد و دیگر سمت بچه‌های خود نمی‌رود.

مدیر عامل انجمن حامیان و پژوهشگران حیات وحش با اشاره به اینکه در فصل بهار کوهنوردان و طبیعت‌گردان به‌دلیل مساعد بودن شرایط جوی و آب و هوایی به کوهستان‌ها و ارتفاعات می‌روند، تاکید کرد: از کوهنوردان و طبیعت‌گردان می‌خواهم در صورت مواجه شدن با نوزادان حیات وحش حتما مسیر خود را تغییر دهند و به هیچ وجه به آن‌ها همچنین لانه پرندگان دست نزنند؛ چراکه این عمل برابر با از بین رفتن حیات وحش جوان است. در صورتی که به نوزاد حیوانات یا تخم پرندگان دست زده شود آن‌ها توسط مادر خود رها و در نهایت تلف می‌شوند.

سالاری ضمن بیان اینکه نوزادان حیات وحش توانایی حرکت با سرعت و قدرت مادر خود را ندارند، گفت: مادر، نوزادان را در جایی مخفی‌ نگه می‌دارد و برای چرا و تغذیه به اطراف می‌رود و پس از مدتی بازمی‌گردد تا بچه‌های خود را سیر ‌کند. در همین حین برخی افراد تصور می‌کنند این نوزادان رها شده‌اند و نیاز به کمک دارند، اما این تصور صحیح نیست و به هیچ عنوان نباید به آن‌ها دست زد، این اقدام نه تنها کمکی به آن‌ها نمی‌کند بلکه باعث از بین رفتن حیوان می‌شود؛ یعنی حتی اگر حیوان به سازمان حفاظت محیط زیست که متولی حیات وحش است تحویل داده شود آن حیوان دیگر قابلیت بازگشت به طبیعت را ندارد و جزوی از حیات وحش نخواهد بود.

وی ادامه داد: انسان‌ به عنوان گونه‌ای مهاجم برای حیات وحش به حساب می‌آید و از این رو مادر برای حفاظت از نوزادان خود، حواس انسان و گونه‌های مهاجم دیگر را پرت می کند؛ یعنی به فاصله دورتری از نوزادان می رود و خود را به مهاجم ها نشان می‌دهد و یا خود را پنهان می کند و از دور نظاره‌گر است. به همین علت دست زدن به این نوزادان جایز نیست و ما باید هرطور شده راه خود را دور و از مسیر دیگری حرکت کنیم تا فاصله خود را با حیات وحش حفظ کرده باشیم.

این دکتری تخصصی اکولوژی و مدیریت حیات وحش در پاسخ به این پرسش که مردم در صورت مشاهده تهدیدی علیه نوزاد حیات وحش چه کاری باید انجام دهند، گفت: اکوسیستم یک چرخه طبیعی است و شاید نیاز باشد برخی افراد گونه‌های حیات وحش در این چرخه از بین بروند و ما نباید در کار طبیعت دخالت کنیم.

سالاری در این باره توضیح داد: در چرخه اکوسیستم گاهی لازم است فردی از چرخه حذف و خوراک گونه دیگری شود؛ چراکه گوشتخواری که خود نیز اکنون زادآوری کرده است نیاز به تغذیه‌ دارد تا بتواند بچه خود را شیر دهد؛ یعنی یک پلنگ هم باید با شکار قوچ و میش یا نوزاد آن‌ها، بچه خود را سیر کند تا روند اکوسیستم ادامه داشته باشد. هر گونه دخالتی توسط انسان در برابر شکار شدن نوزاد قوچ و میش توسط پلنگ باعث از بین رفتن بچه پلنگ می شود که اتفاقا در طبقه بالاتری در هرم اکولوژیک و دارای ارزش بیشتری است.

مدیر عامل انجمن حامیان و پژوهشگران حیات وحش با اشاره به اینکه دخالت انسان در روند طبیعت تنها در شرایطی می‌تواند قابل قبول باشد که در جهت حفظ گونه‌ای خاص و در معرض خطر انقراض باشد، توصیه کرد: افراد هنگام مشاهده نوزاد یک گونه خاص یا در معرض خطر انقراض مانند یوزپلنگ و پلنگ که نیاز به حمایت دارد، به هیچ عنوان به آن نزدیک نشوند و از دور نظاره‌گر باشند؛ اما اگر نوزادان این گونه‌ها در معرض تهدید قرار داشتند به سازمان حفاظت محیط زیست، اداره تابعه‌ شهرستان مورد نظر یا سرمحیط‌بانی‌هایی که در بیشتر مناطق و بخصوص در مناطق حفاظت‌شده حضور دارند، گزارش دهند تا ماموران محیط‌بان حاضر در این عرصه به محل مورد نظراعزام شوند و وضعیت را رصد ‌کنند. در صورت نیاز به مداخله، محیطبان ها هستند که این وظیفه را بر عهده دارند.

مضرات شکار در فصل زادآوری حیات وحش

سالاری در پاسخ به این پرسش که شکار در فصل زادآوری چه ضربه‌ای می‌تواند به حیات وحش وارد کند، گفت: شکار در هیچ جای دنیا که جمعیت‌ گونه‌ها در معرض خطر انقراض هستند و پویایی خوبی ندارند، در فصل زادآوری انجام نمی‌شود؛ چرا که این اقدام می‌تواند باعث انقراض جمعیت‌ها یا آسیب دیدن گونه ماده شود که قابلیت زادآوری دارد. ماده‌ها معمولا در فصل بهار باردار هستند و ممکن است صدای شلیک گلوله با ایجاد استرس در حیوان باعث سقط جنین یا رها شدن نوزاد شود.

وی با اشاره به اینکه برخی شکارچیان ممکن است استدلال کنند که تنها گونه‌های نر را شکار می‌کنند و به گونه‌های ماده کاری ندارند، تصریح کرد: چنین حرف‌هایی قابل توجیه نیست؛ چراکه اکنون فصل جوجه آوری پرندگان است و امکان تشخیص نر و ماده در آن‌ها وجود ندارد. همچنین حضور شکارچیان و صدای شلیک گلوله می‌تواند باعث ایجاد اختلال در شیر دادن پستانداران شود. بنابراین به هیچ وجه شکار در فصل زادآوری چه برای گونه نر و چه گونه ماده قابل قبول نیست.

این دکتری تخصصی اکولوژی و مدیریت حیات وحش ادامه داد: شکارچیان اخلاق‌مدار و قانونمند در این فصل به شکار نمی‌روند و تنها معدود افراد گوشت فروش و معلوم الحال که «تروفه» و نر و ماده حیوان برایشان اهمیت ندارد، ممکن است در این فصل شکار کنند؛ اما اگر مقداری وجدان و انسانیت در وجودشان باشد باید شکار را در فصل زادآوری کنار بگذارند.

تاثیرات منفی «آفرود» بر حیوانات و نوزادان‌شان

سالاری در بخش دیگری از صحبت‌های خود خاطرنشان کرد: «آفرود» مساله دیگری است که حیات وحش را تهدید می‌کند. افراد با خودروهای شاسی بلند در مناطق طبیعی و خارج از جاده‌های خاکی در کوه، دشت و بیابان می‌روند و به قلب مناطق بکر و طبیعی می‌زنند و هرآنچه زیر چرخ آن‌ها باشد اعم از لانه پرنده، خزنده یا بچه‌های حیوانات دیگر را له می‌کنند و از بین می‌برند.

وی تاکید کرد: مساله «آفرود» باید مورد توجه قرار گیرد و ساماندهی شود تا هرکسی با تردد در مناطق بکر باعث تخریب طبیعت نشود. باید مناطق و محدوده‌های خاصی برای این افراد مشخص و آموزش‌هایی برای آنان در نظر گرفته شود تا از جاده‌های خاکی مشخص‌ شده عبور کنند و عامل تخریب گیاهان، حیات وحش و موجودات زنده نشوند.

مدیر عامل انجمن حامیان و پژوهشگران حیات وحش ضمن بیان اینکه سگ‌های بلاصاحب نیز یکی دیگر از عوامل تهدیدکننده حیات وحش هستند، اظهار کرد: در حال حاضر وجود این سگ‌ها در مناطق بکر و طبیعی باعث ایجاد استرس به حیات وحش و تهدیدی برای نوزادان آن‌ها محسوب می‌شوند. امکان دارد سگ‌های بلاصاحب با دنبال کردن حیات وحش، مادر را فراری دهند و نوزادان آن‌ها را شکار ‌کنند، بنابراین سگ‌های بلاصاحب در محیط‌های طبیعی و مناطق حفاظت شده، باید مدیریت شوند و در پناهگاه‌های مخصوص قرار گیرند.

سالاری در پایان گفت: امیدوارم مردم این توصیه‌ها را جدی بگیرند تا دیگر شاهد مسائلی مانند سه توله خرس‌ مرودشت استان فارس نباشیم که به دلیل ناآگاهی افراد محلی به آن‌ها آب ‌و غذا داده و با توله‌ها بازی شد و باعث شد پس از مدتی خرس مادر توله‌هایش را رها کند و از چرخه طبیعت حذف شوند.