روایت تاریخ لیگ‌های فوتبال ایران – قسمت اول
ماجرای پرحاشیه اولین جام قهرمانی که به تاج رسید
تهران (پانا) - روایت تاریخ، روایتی است از آنچه تا به امروز در لیگ‌های فوتبال ایران گذشته است تا در روزهایی که فوتبال به علت شیوع کرونا ویروس تعطیل است، کمی بیشتر درباره فوتبال ایران بدانیم. در اولین قسمت نگاهی به اولین دوره لیگ‌های سراسری فوتبال ایران خواهیم داشت.
هر چند فوتبال در ایران از دهه ۱۲۸۰ به صورت غیر رسمی کار خود را آغاز کرد و مسابقاتی از سال ۱۳۳۹ برگزار شد اما نامنظم بودن بودن این رقابت‌ها از یکسو و منتخب استان بودن تیم‌ها از سوی دیگر باعث شد تا نتوانیم رقابت‌های این ادوار را به عنوان لیگ خطاب کنیم و سال ۱۳۴۹ را باید مبدا آغاز مسابقات لیگ سراسری در ایران دانست.
از سال ۱۳۴۹ و در زمان ریاست مرتضی مکری بر فدراسیون فوتبال ایران، لیگ فوتبال در ایران شکلی سراسری به خود گرفت و با مدیریت پدر لیگ فوتبال ایران، دو دوره از این مسابقات با عنوان " جام منطقه‌ای " برگزار شد که هر دو جام به سرخ‌آبی‌ها رسید.
اولین دوره - ۱۳۴۹
در اولین دوره جام منطقه‌ای فوتبال ایران که اولین دوره لیگ سراسری فوتبال در ایران به شمار می‌رود، ۲۳ تیم در ۶ گروه و ۴ منطقه حضور داشتند که نکته جالب درباره آنها این بود که در این دوره، ۸ تیم با عنوان تاج در مسابقات شرکت کردند. همچنین نکته قابل اشاره دیگر درباره این دوره از مسابقات این بود که بازیکنان پرسپولیس فصل را با نام پیکان آغاز کردند و سپس به پرسپولیس برگشتند و در نیمه نهایی با نام پرسپولیس در مسابقات حضور یافتند.
این دوره از مسابقات در دور مقدماتی به میزبانی کرمان، رضائیه، رشت و اصفهان برگزار شد و گروه‌بندی مسابقات در دور مقدماتی به صورت زیر بود:
منطقه الف ( کرمان)
آرش بندر عباس، پیکان تهران، تاج آبادان، خانه جوانان اصفهان و راه کرمان
منطقه ب ( رضائیه )
پاس همدان، پرسپولیس رضائیه، تاج تهران، کارگر آبادان
منطقه ج ( رشت )
گروه ۱: پاس تهران، تاج رشت، تاج گنبد، گیو بندر پهلوی
گروه ۲: آریا مشهد، تاج تبریز، تاج خرم آباد
منطقه د ( اصفهان )
گروه ۱: برق تهران، پاس مشهد، تاج اهواز، تاج کهکیلویه
گروه ۲: تاج شیراز، جوانان اصفهان، سهند تبریز
پس از اینکه گروه‌ها اعلام شد، براساس جدول باید از هر منطقه ۲ تیم به مرحله نهایی جام منطقه‌ای می‌رسید اما با توجه به اینکه در ۲ منطقه، تعداد تیم‌ها زیاد شده بود، مسابقات مناطق ج و د خودش دارای نیمه نهایی و فینال شد تا ۲ تیم مشخص شود.
نیمه نهایی مناطق " ج " و " د "
در منطقه ج و در نیمه نهایی پاس تهران ۷ بر یک تاج خرم آباد را در هم کوبید و آریا مشهد پس از تساوی یک بر یک مقابل گیو بندر پهلوی، در پنالتی‌ها با برد ۵ بر ۴ زمین را ترک کرد تا این تیم به مرحله نهایی راه یابند. البته در این منطقه قهرمان مسابقات هم با برگزاری فینال بین پاس و آریا معرفی شد، دیداری که در وقت قانونی ۲ بر ۲ تمام شد و در پنالتی‌ها آریا به پیروزی ۴ بر ۳ رسید. در رده‌بندی هم گیو بند پهلوی مقابل تاج خرم آباد به پیروزی ۸ بر صفر دست یافت.
اما در منطقه د، اولین دیدار نیمه نهایی بین تیم‌های تاج شیراز و اهواز با برد ۳ بر ۲ تاج شیراز به پایان رسید و جوانان اصفهان هم به رغم میزبانی نتوانست نمایش خوبی مقابل برق تهران داشته باشد و با قبول شکست ۴ بر صفر زمین را ترک کرد تا تیم‌های تاج شیراز و برق تهران به مرحله نهایی برسند. در فینال این منطقه هم برق تهران با یک گل از سد تاج شیراز گذشت و در دیدار رده‌بندی، تاج اهواز با نتیجه ۲ بر صفر جوانان اصفهان را شکست داد.
تیم‌های صعود کننده به مرحله نهایی
در مجموع با پایان مرحله اول، ۸ تیم " آریا مشهد، برق تهران، پاس تهران، پیکان تهران، تاج آبادان، تاج تهران، تاج شیراز و کارگر آبادان " راهی مرحله نهایی شدند که البته در مرحله نهایی، با توجه به بازگشت دسته جمعی بازیکنان پیکان به پرسپولیس، نام این باشگاه در مرحله نهایی به پرسپولیس تغییر یافت.
نکته جالب توجه در مرحله گروهی این رقابت‌ها خط حمله قدرتمند پیکان بود که با درخشش حسین کلانی توانستند در مرحله اول مقدماتی در ۴ بازی ۲۴ بار گلزنی کنند، البته متاسفانه درباره اینکه نتایج دیدارهای مرحله گروهی چطور بوده، سندی در دست نیست.
مرحله نهایی
با تعیین تکلیف ۸ تیم صعود کرده، این تیم‌ها در ورزشگاه امجدیه تهران در دو گروه ۴ تیمی به مصاف هم رفتند که در گروه یک تیم‌های " برق تهران، پاس تهران، پرسپولیس تهران و تاج شیراز " قرار گرفتند و در گروه دو هم " آریا مشهد، تاج آبادان، تاج تهران و تاج شیراز " با هم روبرو شدند که در پایان از گروه یک تیم‌های " پاس و پرسپولیس " و در گروه ۲ تیم‌های " تاج تهران و تاج آبادان " به نیمه نهایی رسیدند.
در نیمه نهایی حساس‌ترین تقابل بین پرسپولیس و تاج صورت گرفت. پرسپولیس با گل زود هنگام حسین کلانی در دقیقه ۲ از حریف پیش افتاد و استقلال در دقیقه ۷۵ توسط عباس مژدهی به گل رسید اما قضاوت عجیب ارشد برازنده داور این دیدار و نشان دادن ۳ کارت قرمز به دو تیم ( همایون بهزادی و حسین کلانی در دقایق ۷۸ و ۷۹ از پرسپولیس ) و مهدی لواسانی ( دقیقه ۷۸ از استقلال ) باعث شد تا پرسپولیس زمین مسابقه را ترک کند و فدراسیون حکم به برد ۳ بر صفر استقلال بدهد.
در دیگر بازی این مرحله، پاس در دیداری پرگل ۴ بر ۲ تاج آبادان را شکست داد تا دو تیم پاس تهران و تاج تهران به فینال راه یابند.
اما پیش از برگزار فینال،قرار بود پرسپولیس و تاج آبادان به مصاف هم بروند که پرسپولیسی‌ها در اعتراض به رای یکطرفه فدراسیون فوتبال در زمین حاضر نشد تا فدراسیون حکم به برد ۳ بر صفر تاج آبادان بدهد. در فینال هم که با حضور ۱۵ هزار تماشاگر ورزشگاه امجدیه برگزار شد، استقلال با گل‌های غلامحسین مظلومی و اکبر کارگر جام در برابر تک گل اصغر شرفی به پیروزی ۲ بر یک رسید و اولین جام قهرمانی فوتبال ایران را با روندی پرحاشیه بالای سر برد.
در پایان این دوره از رقابت‌ها، حسین کلانی با ۶ گل زده آقای گل شد و علی جباری از استقلال عنوان بهترین بازیکن جام را بدست آورد.
ارسال دیدگاه