جدال کرونا با فقر

درحالی این روزها نفیر در خانه بمانیم از رسانه های کشور عزیزمان ایران خصوصا صدا و سیما، فضای مجازی و.. دمیده می شود که عده زیادی حال و روز عبدالرحیم دستفروش را در سیستان و بلوچستان دارند. اگر در خانه بمانند از فرط گرسنگی و نداری می میرند و اگر در خانه نمانند از ویروس کرونا می میرند.

فقر، نداری و درماندگی سبب شده مردم این خطه از کشور اولویت اول خود را سیر کردن شکمشان بدانند تا آنکه کرونایی که با چشم دیده نمی شود و قرار است پس از پانزده روز آنان را زمینگیر کند و به کام مرگ بکشاند. مرگی در آینده یا تحمل فریاد گرسنگی فرزندان در خانه؛ تصمیمی سخت که پاسخ آن را اینچنین می دهند(مرگ دست خداست) و سر به خیابان های شهر می زنند و بند حرفهای مسوولین نمی شوند.

اما مدیر تخلفات شهری خدمات شهرداری زاهدان یکی از دلایل اصلی افزایش میزان ابتلا به بیماری کرونا را ازدحام مردم و تجمعات آن‌ها در بازارها و مراکز تجاری پرتردد می داند و تنها راه پیشگیری از این بیماری مهلک را جمع‌آوری دستفروشان، دوره‌گردها و پراکندگی آن‌ها می داند.

همت محمدزهی در گفت وگو با ایسنا اینچنین گفته است که با توجه به شیوع کرونا ویروس، شهرداری بر اساس یکی از وظایف خود که صیانت و حفاظت از سلامت شهروندان و شهر است، اقداماتی را در این زمینه انجام داده و در حال اجراست.

آمار بالای حاشیه نشینی در سیستان و بلوچستان

عمده جمعیت شهر زاهدان در حاشیه این کلانشهر به سر می برند، آنجایی که نه خبری از ماسک ساده است و نه از دستکش و مواد ضدعفونی کننده ای که بالاشهری ها استفاده می کنند. شغل اکثرشان جز کارگری، دستفروش و دوره گردی چیز دیگری نیست. مردمانی که فقط به دنبال در آوردن خرجی پیش روی شان با درآمدی اندک هستند و حالا که کار و کاسبی شان از ترس بیماری کرونا تعطیل شده گاوشان نیز چند قلو زاییده است و می گویند در خرجی خودشان مانده اند چه برسد به آنکه پی مواد ضدعفونی کننده ای باشند که با قیمت نجومی هم گیرشان نمی آید.

می گویند سنگینی بلای تعطیلی کسب و کارشان با آمدن کرونا کم نبود، که نان هم در همین ایام کرونایی گران شده است؛ خانوارهای پرجمعیتی که قوت غالبشان فقط نان خشکی است که آن هم گران شده و آنها را در این روزهای نداری دچار نگرانی کرده است.

استانی با هزاران فاقد شناسنامه

در این بین عده زیادی هم هستند که سالیان دراز است در این استان به سر می برند و به (فاقدین شناسنامه) معروفند. آنها مدعی اند که از زمان رژیم شاه ساکن ایران بوده اند و به هزار و یک دلیل(ترس از خدمت سربازی، زندگی عشایری و..) موفق به گرفتن سجل نشده اند، اما از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی تشکیل پرونده داده اند و اکنون پس از ده ها سال فرزندانشان بزرگ شده اند و صاحب نوه هم شده اند اما همچنان فاقد شناسنامه هستند. هم از خیر یارانه معمولی و هم از کمک معیشتی های دولتی بی بهره اند. آمارشان هم کم نیست، به طوری که ۳ هزار پرونده فاقدین شناسنامه درسیستان و بلوچستان در دست اقدام است.

از سوی دیگر ۵۰ هزار نفر مهاجر افغانستانی از کشور همسایه نیز در این استان زندگی می کنند که شغل شان تا حدودی نامعلوم است. خانوارهایی که عمدتا در خانه های گروهی، با جمعیتی زیاد زندگی می کنند. عمده آنان با همان سطح فرهنگ و آداب و رسوم کشورشان در خیابانهای شهر تردد می کنند و این در حالی است که مشمول خدمات بیمه ای و بهداشتی نیز نمی شوند و اینها نیز جزو دسته ای هستند که اساسا توان رعایت بهداشت فردی را ندارند.

ریزگردهای کف هامون خشکیده سالهاست که ریه های مردم سیستان را هدف قرار داده است

در شمال استان هم ریزگردها و خشکی هامون دیگر ریه ای برای کسی نگذاشته است. هامونی که با احداث ده ها سد در بالا دست که همان کشور افغانستان است خشکیده و خاک کف آن با بادهای ۱۲۰روزه زندگی ساکنان منطقه را سیاه کرده است. حقآبه سهم هامون هم با خشکسالی های پی در پی کم شده و کشاورزی ساکنان منطقه را نابود کرده است. مرز با کشور افغانستان هم به دلیل حملات تروریستی دیوار کشی شده و مردم را به فلاکت انداخته است.

فرماندار شهرستان زابل در شمال این استان حالا می گوید در پی سفر هموطنان از استان‌های آلوده به شهرستان زابل و عدم توجه به موارد بهداشتی، کرونا را در این شهرستان با سیر صعودی به پیش خواهد برد و به خط قرمز رسانیده است و با توجه به افزایش بیماران مبتلا به کرونا ویروس در منطقه، اگر مردم به رعایت نکات بهداشتی و ماندن در منازل خویش مبادرت نورزند، طی چند روز آینده ظرفیت تخت‌ها و بیمارستان‌های در نظر گرفته شده برای این بیماری تکمیل خواهد شد.

فقر و ریزگرد زندگی شان را هدف قرار داده و بیماری ویروسی مزید آن برایشان بلای آسمانی شده است. خبرنگار پانا از مشاهدات عینی خود می گوید که مردم کارت یارانه نقدی شان را در گرو نانوایی ها قرار داده اند و از درماندگی در باتلاق مشکلات گیرکرده اند. نه راه پیش دارند و نه راه پس. دمای خشک و سوزان فصول گرم سال امانشان را بریده است و اکنون هم که شایعه از بین رفتن ویروس کرونا با گرمای هوا در میان مردم داغ شده، موجی سهمگین از مسافران سراسر کشور سلامتی شان را به خطر انداخته است.

فقرشان را با قهر طبیعت و اراده الهی توجیه می کنند

خشکسالی، انسداد مرزها، بازماندگی از تحصیل، حاشیه نشینی، خانواده های پر جمعیت، همسایگی با دو کشور افغانستان و پاکستان، کمبود کارخانه و هزاران عامل دیگر تاریخی موجب فقر گسترده در میان مردم این استان شده است. از طرفی در جنوب با سیل و از طرف دیگر در شمال استان با گرد و غبار نفس گیر دست و پنجه نرم می کنند.

ناتوانی در بدست آوردن مایحتاج روزانه اذهان نان آوران خانه ها را سخت ساخته، تا جایی که نسبت به جان خودشان بی پروا شده اند. با سرعت بالا در جاده ها سوخت بری می کنند و جاده های استان را به (جاده های مرگ) تبدیل کرده اند. هفته ای نیست که کسی شاهد تصادف منجر به مرگ دلخراش(زنده زنده سوخته شدن شان) نباشد.

خانه های کپری(ساخته شده با شاخ و برگ درختان) در جنوب استان گواه فقر مطلق شان است. ساکنان این کپرها عمدتا زنان و کودکانی هستند که می گویند مردهایشان به شهرهای اطراف برای کار رفته اند و هر از چندگاهی یا خودشان می آیند و یا خرجی شان را برایشان می فرستند و اعتراضی هم به حال و روزشان ندارند و از آب هوتگ هایی(گودال هایی که با آب باران پر می شوند) که با حیوانات مختلف به صورت مشترک است، آب می نوشند.

برای کپر نشینانی که از هوتگ ها در کنار موجودات مخوفی همچون گاندوها(تمساح ها) و دیگر چهارپایان اهلی و وحشی آب شرب می نوشند کرونا بی معناست. آنها سالهاست که از آب گودالی که رنگش به سبز(جلبک زده) تغییر یافته آشامیده اند و صدایشان هم در نیامده، چه برسد به آنکه معنای ضدعفونی، بیماری، ویروس و اپیدمی را بدانند و فکری به حال آن کنند.