۲ دسته استراتژی برای مقابله با بحران «کرونا»

در خصوص میزان آسیب‌ها و اینکه در دوره پیشگیری از ابتلا به کرونا چه باید کرد،کمال مقتدایی، متخصص علم روانشناسی و سلامت و کاربردهای موثر در ذهن مثبت به پانا گفت: این روزها در کنار بحرانی که سلامت جسمی ما را دست خوش تغییراتی کرده است، بحران‌های روانشناختی نیز با آن همراه شده است؛ بنابراین در کنار تمامی مراقبت‌های جسمی که این روزها داریم، باید مراقبت‌های رواشناختی نیز داشته باشیم. باید در نظر داشته باشیم ما در شروع این بیماری نقشی نداشته‌ایم، ولی در ادامه و مقابله با آن نقش کارساز و مهمی داریم.
او در پاسخ به این سوال که آیا می توان افراد را در برخورد با این بیماری تقسیم‌بندی کرد، گفت: معمولا انسان ها به دو شیوه به بحران‌ها و ناملایمات زندگی پاسخ می‌دهند. دسته اول کسانی هستند که در ارتباط با مشکلات و بحران‌ها، نقش و فاعلیتی برای خود قائل نیستند و بسیار منفعلانه با مسائل برخورد می‌کنند. در روانشناسی "تئوری انتخاب"، به این افراد قربانی می‌گویند و منظور این است که فرد اقدام موثر و کارسازی برای حل مسائل خود صورت نمی‌دهد. اما دسته دوم انسانی‌هایی هستند که در هر شرایطی دست به انتخاب‌های موثر و سازنده می‌زنند. این افراد همیشه در شرایط سخت، برنامه و خلاقیتی برای کاهش آسیب‌ها و تبدیل آنها به فرصت دارند.

مقتدایی افزود: ما به سبب شروع و شیوع این ویروس دچار تغییراتی در سبک زندگی خود شده‌ایم و نیازمند ایجاد تدابیری برای مقابله کارآمد با این شرایط و سازگاری با آن هستیم.
این روانشناس در خصوص روش‌های مدیریت بحران‌های ذهنی در این دوران گفت: نیازمند دو دسته استراتژی برای مقابله و مدیریت این سبک از زندگی در فرد و خانواده هستیم. خانواده‌ای که تقریبا تمام سیستم‌های آن دستخوش تغییرات شده و محدودیت‌های زیادی بر آن وارد شده، مطمئناً دچار تنش خواهد بود، بنابراین قبل از اینکه به این آسیب برسیم، نیاز است همه افراد خانواده خصوصا والدین نقش موثرتر و کارسازتری داشته باشند. این دو دسته استراتژی عبارتند از: اول) راهبردهای مقابله با افکار و هیجانات منفی که برای این استراتژی باید نکاتی را در نظر گرفت. ابتدا باید بجای فرار از افکار و هیجاناتمان سعی کنیم کشف کنیم که از چه هیجان‌هایی برخوردار هستیم. آیا غمگین هستیم؟ آیا ترسی داریم؟ پس ابتدا از هیجانات خود آگاه شویم. بعد از آن باید احساسات و هیجانات خود را بپذیریم. پیرو این رویداد، ما این روزها هیجانات منفی زیادی خواهیم داشت. بدون اینکه خود را قضاوت کنیم، بپذیریم به عنوان یک انسان، سطحی از آسیب‌پذیری را داریم. بپذیریم شرایط زندگی ما انسان‌ها در حال حاضر به‌هم خورده و به‌هم خوردن هر تعادلی با خود تنش به بار می‌آورد. از اطلاعات زیاد و انسان‌های منفی‌نگر دوری کنیم. اطلاعات زیاد فقط سبب افزایش اضطراب می‌شود. پس متمرکزتر و هدفمندتر به اخبار گوش دهیم. اگر شدت افکار و احساسات ما زیاد و غیرقابل تصور شد، با متخصصین این حوزه با شماره ۴۰۳۰ تماس داشته باشیم.
او در تشریح استراتژی دوم گفت: استراتژی ایجاد فضای امن و گسترش هیجانات مثبت در خانواده است که این روزها بسیار به این موضوع نیازمندیم. فضای مثبت و ایجاد هیجانات مثبت می‌تواند استقامت و صبر ما را افزایش دهد، همانطور که ویروس کرونا یک ویروس مسری است، شادی و نشاط نیز مسری است. پس هر یک از اعضای خانواده می‌توانند در این زمینه تلاش کنند.

مقتدایی در خصوص راهکارهایی که این روزها برای این موضوع پیشنهاد می‌شود گفت: ما در این روزها راهکارهای متفاوتی را به افراد پیشنهاد می‌کنیم تا زمانی که اعضای خانواده کنار هم هستند آنها را انجام دهند. از جمله این راهکارها می‌توان به این موارد اشاره کرد. مهمترین ویژگی کرونا ویروس این بود که متوجه شدیم چه مسائل پیش پا افتاده‌ای در زندگی ما وجود داشته است که ما آنها را نمی‌دیدیم و این روزها قدر آنان را می‌دانیم و بابت داشتن بدیهی‌ترین موارد باید شکرگزار خداوند باشیم یا از یکدیگر در خانواده تشکر کنیم. این روزها همه در قبال هم باید لطف و محبت کنند. پس تا می‌توانیم از یکدیگر تشکر و قدردانی کنیم. همسران از هم، فرزندان از والدین و والدین از فرزندان.بیان خاطرات و خاطره‌گویی مثبت و دیدن فیلم‌های قدیمی و عکس‌ها را در برنامه خود بگنجانیم.
او ادامه داد: از دیگر مواردی که می‌توان به آن اشاره کرد استفاده از شوخی‌ها و طنزهای مثبت است. مراقب باشیم این شوخی‌ها زننده نباشد و کنایه نداشته باشد، شوخی به گونه‌ای باشد که همه اعضای خانواده از آن لذت ببرند. همچنین کارهای مشترک انجام دهیم. مثل غذا پختن، تهیه انواع شیرینی یا بازی‌هایی بین اعضای خانواده. مطالعه داشته باشیم. مطمئناً کتاب‌هایی در گذشته خریداری شده که وقت مطالعه و اتمام آنها نبوده است و این روزها منتظر مطالعه ما هستند.

این کارشناس تاکید کرد: یکی از موارد مهمی که باید ذکر شود، در خصوص حفظ ارتباطات افراد با یکدیگر است. از طریق شبکه‌های مجازی، از افراد خانواده و حال آنها جویا شویم. این ارتباطات باعث نوازش‌های روانی برای ما انسان‌ها می‌شود. ورزش مشترک در خانه، حیاط یا محیط مناسب در فضای منزل، یکی دیگر از اقداماتی است که برای سرحال ماندن در خانه برای ما ضروری است. از سویی دیگر باید تمرین‌های معنوی داشته باشیم. نکته بسیار مهم در این روزها، حفظ حریم افراد خانواده است. همه افراد حریم خصوصی دارند و نیاز دارند زمان‌هایی برای خود داشته باشند. به زمان‌هایی که افراد برای خود می‌گذارند، احترام بگذاریم. همچنین غذاخوردن‌ها را زمان‌مند، مشترک و به‌صورت دورهمی انجام دهیم.
مقتدایی خاطرنشان کرد: در این روزها یکی از بهترین راهکارهای حفظ ذهنیت مثبت، مشورت و شرکت‌کردن همه اعضای خانواده در بحث‌ها است. در تمامی صحبت‌ها و بحث‌ها از نظر دیگر اعضای خانواده کمک بگیریم.
این روانشناس تاکید کرد: ابراز احساسات در خانواده، خصوصا در این روزها بین والدین و فرزندان باید انجام گیرد. در واقع، به افراد یادآور شویم که برای ما اهمیت دارند. همچنین فیلم‌های شاد و الهام‌بخش را در کنار یکدیگر مشاهده کنیم و اگر مقدور بود به تغییر دکوراسیون منزل بپردازیم.
او در پایان به دو نکته بسیار مهم که این روزها به سرعت با آن مواجه می‌شویم اشاره کرد و گفت: مراقب اختلاف‌های قدیمی باشیم و یادمان باشد همه اعضای خانواده تحت فشار هستند؛ بنابراین تمرین گذشت و بردباری داشته باشیم.