بچه‌های طلاق و تبعات یک جدایی
تهران (پانا) - طلاق در گذشته در فرهنگ ایرانی ناپسند و قبیح بود و برخی افراد که مجبور به طلاق می‌شدند تا مدت‌ها این مساله را از دیگران پنهان می‌کردند و در این آسیب خفته، فرزندان بودند که از جامعه و حتی دوستان خود، دچار آسیب می‌شدند.
به‌گزارش ایرنا، گویا قبح طلاق که امروزه از مهمترین آسیب‌های اجتماعی است، از بین رفته و افراد نه‌تنها این موضوع را پنهان نمی‌کنند بلکه از بیان آن شرمنده نیستند، در این فضا باز هم فرزندان طلاق هستند که بیشترین آسیب را متحمل می‌شوند و وقتی از هر یک از فرزندان طلاق بپرسی در این شرایطی که قرار داری، بهتر است با کدام یک از والدین خود زندگی کنی، به‌طور قطع خواهند گفت، هر دو.
یک کودک هویت خود را از والدینش به‌دست می‌آورد اما وقتی این هویت خدشه‌دار شود، در آینده و در جامعه اعتماد به نفسی نخواهد داشت تا در هر محفلی وارد شود و روی پای خود بایستد زیرا انگ فرزند طلاق برای همیشه بر پیشانی او حک شده است.
برخی روانشناسان و مشاوران خانواده بر این باورند که فرزندان طلاق بعد از جدایی والدین دچار اختلال‌های روحی و روانی می‌شوند اما برخی دیگر معتقدند که در صورت تداوم اختلاف بین والدین، بهترین نسخه برای نجات فرزندان این‌گونه خانواده‌ها طلاق است.
سئوال این است که باوجود آمارهای ارائه شده از مقامات مسئول مبنی‌بر اینکه به ازاء هر ۱۳.۳ ازدواج در کشور یک طلاق اتفاق می‌افتد و این میزان در استان تهران به ۲.۹ درصد افزایش می‌یابد، آیا می‌توان گفت بهترین نسخه برای آسایش و امنیت فرزندان، طلاق است؟
این اتفاق (طلاق والدین) که به سبب دشواری‌های اقتصادی و برخی از آسیب‌های اجتماعی همچون فقر و بیکاری افزایش می‌یابد؛ به‌گفته کارشناسان با بهره‌گیری از متخصصان روانشناسی و روانپزشکی کاهش می‌یابد و نباید به‌سرعت به طلاق بی‌انجامد؛ اگرچه گاه یگانه نسخه شفابخش یک زندگی بیمار است.
انگ طلاق بار سنگین بر دوش فرزندان
یک روانشناس و استاد دانشگاه در این‌باره گفت: طلاق واقعی و کامل مراحل متعددی را پشت سر می‌گذارد؛ به‌عبارت دیگر اختلاف، نزاع و کشمکش در خانواده منجر به سردی روابط طرفین و وقوع طلاق (واقعی) می‌شود.
حسین ابراهیمی‌مقدم افزود: طلاق به اقسام متعددی نظیر عاطفی، روانی، اقتصادی و واقعی طبقه‌بندی می‌شود؛ که هر یک از اقسام این طلاق آثار و تبعات مخربی را به‌همراه دارد.
او ادامه داد: نخستین پیامد این اتفاق (طلاق) برای والدین و فرزندان بروز یک احساس ناخوشایند است؛ که بی‌شک ذهنیت فرزندان را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.
ابراهیمی‌مقدم گفت: در حقیقت تاثیرپذیری از این اتفاق تفکر فرزندان را در رابطه با جنس مخالف و همچنین ازدواج تخریب می‌کند و این امر یکی از مهمترین آثار و تبعات مخرب طلاق برای فرزندان محسوب می‌شود.
او تصریح کرد: انگ جامعه و ذکر عنوان فرزند طلاق نیز برای این کودکان یکی دیگر از نتایج زیان‌بار این اتفاق است؛ که در برخی مواقع ازدواج را نیز با دشواری مواجه می‌کند.
این استاد دانشگاه همچنین به برخی پیش داوری‌های جامعه در رابطه با فرزندان طلاق اشاره کرد و گفت: به اعتقاد جامعه فرزندان طلاق با کمبود مهر و محبت مواجه می‌شوند و این امر سرنوشت آن‌ها را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.
ابراهیمی‌مقدم افزود: این امر در حالی است که فرزندان طلاق گاه به‌جهت مشاهده برخی از صحنه‌های زندگی والدین و همچنین تجارب تلخ پیشین همواره از اختلاف و نزاع دوری می‌کنند.
او ادامه داد: در برخی مواقع فشارهای روحی و روانی در خانواده برای فرزندان آسیب‌زا می‌شود؛ اما به‌طور حتم فرزندان طلاق با کمبود مهر و محبت و آسیب‌های روانی روبه‌رو نمی‌شوند.
به‌عقیده این مشاور فرزندان طلاق هم باید مورد بررسی قرار بگیرند و پیش‌داوری صددرصد در رابطه با سلامت روان و سرنوشت این فرزندان بی‌اعتبار و غیرقابل قبول است.
طلاق ایستگاه آخر است
ابراهیمی‌مقدم در ادامه به یکی دیگر از تبعات مخرب طلاق اشاره کرد و افزود: فرزندان طلاق به مانند کودکان عادی مورد حمایت واقع نمی‌شوند؛ در حقیقت این فرزندان به سبب جهت‌گیری والدین فرزند طرف مقابل قلمداد می‌شوند و با ابراز نظر درباره واقعیت‌ها از حمایت‌های اقتصادی، روحی - روانی، عاطفی و اجتماعی محروم می‌شوند.
به‌گفته این روانشناس کودک گاه از حقوق طرف مقابل دفاع می‌کند و این امر نیز او را از برخورداری‌های اقتصادی و اجتماعی محروم می‌سازد.
او تاکید کرد: بر این اساس باید همواره به‌منظور رفع چالش‌ها اهتمام ورزید و با بهره‌گیری از نظر متخصصان روانپزشکی به‌منظور حفظ و صیانت از خانواده اقدام کرد.
به‌اعتقاد شماری از روانشناسان نیز این اتفاق (طلاق والدین) سبب بروز آسیب‌های روحی - روانی همچون خشونت، پرخاشگری، اضطراب و افسردگی می‌شود؛ آسیبی که گاه ادامه تحصیل، ازدواج و سرنوشت فرزندان را نیز تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.
یک کارشناس روانشناسی در این‌خصوص اظهار کرد: طلاق به‌عنوان یک آسیب اجتماعی به سبب بروز برخی آسیب‌های اقتصادی و اجتماعی نظیر خیانت، فقر، اعتیاد و بیکاری اتفاق می‌افتد.
اعظم امامی افزود: این اتفاق که به‌طور حتم برای والدین و فرزندان با آسیب‌های اجتماعی متعددی همراه می‌شود؛ گاه برخی از اختلالات روحی - روانی همچون اضطراب و تنش، انزواطلبی، خشونت و پرخاشگری، زودرنجی، آزردگی و افسردگی و جامعه ستیزی را نیز سبب می‌شود.
او ادامه داد: انجام وظایف نقش والدین و افزایش مسئولیت‌ها نیز یکی دیگر از نتایج این اتفاق برای فرزندان طلاق محسوب می‌شود؛ که گاه انجام وظایف نقش فرزند نظیر ادامه تحصیل را با دشواری روبه‌رو می‌سازد.
امامی تصریح کرد: برخی از آسیب‌های اجتماعی نظیر ازدواج زودهنگام با هدف فرار از خانه و دستیابی به آرامش نیز از دیگر آثار و نتایج طلاق برای فرزندان به‌شمار می‌رود.
این روانشناس همچنین به انگ جامعه تحت‌عنوان فرزند طلاق اشاره کرد و گفت: در جامعه سنتی ایران طلاق والدین با فشارهای اجتماعی برای فرزندان همراه می‌شود؛ نسبت عنوان فرزند طلاق اعتماد به نفس کودک را تخریب می‌کند و این امر به‌همراه برخی از قضاوت‌های جامعه گاه تحصیل، اشتغال و ازدواج فرزند را نیز تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.
به‌گفته امامی محرومیت از حمایت‌های مکرر اقتصادی و عاطفی والدین هم از مهمترین تبعات طلاق برای فرزندان محسوب می‌شود که بر سلامت روان و سطح کیفی زندگی اثرگذار است.
او خاطرنشان کرد: اغلب آسیب‌های اجتماعی و روانی همچون اعتیاد و ناسازگاری‌ها (ناسازگاری‌های جنسی و...) با بهره‌گیری از مشاوران و متخصصان علوم روانپزشکی قابل معالجه و درمان است و بر این اساس نباید در کوتاه مدت سبب وقوع طلاق شود.
امامی افزود: در صورت عدم رفع آسیب‌ها (با بهره‌گیری از روانشناسان) و تداوم همسرآزاری، کودک آزاری، اعتیاد و... طلاق و متارکه می‌تواند به‌عنوان یک اقدام موثر جهت جلوگیری از مداومت آسیب‌ها انجام پذیرد.
این مشاور یادآور شد: پرهیز از خشونت و پرخاشگری، تقویت ارتباطات اجتماعی، گفت‌وگو و شرح وقایع (واقعیت‌ها) برای کودک، پرهیز از سرزنش طرف مقابل و گسترش حمایت‌های عاطفی، روحی - روانی و اجتماعی نیز باید مورد توجه این والدین قرار گیرد.
براساس برخی منابع رسمی حدود ۵۰ درصد طلاق‌ها در پنج سال نخست ازدواج (با احتمال عدم وجود فرزند) اتفاق می‌افتد؛ بر این اساس ۵۰ درصد از متارکه‌ها با احتساب ۲-۱ فرزند جامعه را سالانه با یکصد هزار فرزند طلاق (به‌طور تقریبی) روبرو می‌کند.
ارسال دیدگاه