معصومه ابتکار*
برنامه‌های زنان و اتهام اسناد غربی
از روزهای ظهور و اوج‌گیری انقلاب اسلامی، امام خمینی(ره) از یک‌سو متهم بودند که در موضوع زنان متأثر از شرایط روز و در تقابل با سنت نظر می‌دهند و از سوی دیگر عده‌ای ایشان را به واپسگرایی متهم می‌کردند. اما واقعیت این است که قرائت امام از دین و اسلام ناب محمدی مبتنی‌بر زدایش پیرایه‌های تحجر و نیز خودباختگی از آموزه‌ها و کاربست اسلام در عصر حاضر بود تا دینی که برای همه دوران و همه بشریت نازل شده قابلیت خود در اجرایی شدن و درونی‌سازی را از دست ندهد. به‌همین خاطر تبیین جایگاه زنان به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های اسلام ناب محمدی را همواره در دستور کار داشتند.
در همه سال‌های گذشته اما متأسفانه جریانی که امروز هم فعال است تلاش داشته هر اقدام پیش‌رو و امیدافزا و آینده‌نگری را به خارج نسبت دهد. غافل از اینکه مبانی دینی و قرآنی سرشار از مفاهیم پیش‌رو و سیاست‌های متعالی در مورد زنان بوده و البته تمدن امروزی نیز ممکن است برخی مفاهیم و نهادهای اجتماعی را از تجارب دینی به عاریت گرفته باشد.
وقتی از عدالت جنسیتی که تکلیف قانون برنامه ششم است صحبت می‌شود عده‌ای عمداً این رویکرد را به بیرون و عوامل نفوذی نسبت می‌دهند. در حالی‌که ده‌ها آیه شریفه قرآن کریم گواه محوریت مفاهیم عدالت جنسیتی بوده از جمله آیه ۱۳ سوره مبارکه حجرات: یا أَیهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاکمْ مِنْ ذَکرٍ وَأُنْثَى وَجَعَلْنَاکمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا أن أَکرَمَکمْ عِنْدَ‌الله أَتْقَاکمْ إِنَّ‌الله عَلِیمٌ خَبِیرٌ/ «ای مردم! ما شما را از یک مرد و زن آفریدیم و تیره‌ها و قبیله‌ها قرار دادیم تا یکدیگر را بشناسید، ولی گرامی‌ترین شما نزد خداوند با تقواترین شماست، خداوند، دانا و خبیر است.»
این آیه تأکید دارد که تقوای الهی ملاک برتری بوده و نژاد، قوم و جنسیت تعیین‌کننده نیست. یعنی از دیدگاه الهی، انسان‌ها هیچ برتری از جمله برتری جنسیتی بر یکدیگر ندارند، پس ضرورت دارد که عدالت میان همه رعایت شود. اما تفکری که ۴ دهه است رویکرد بنیانگذار جمهوری اسلامی را به‌خاطر کج فهمی‌های خود تخطئه یا تحریف می‌کند، اگر چه اندک و بی‌ریشه اما با هیاهو همچنان بر طبل تفرقه می‌کوبند و هرگاه با استدلالات دینی و علمی حرکتی مثمرثمر آغاز می‌شود، بانگ برمی‌آورند. نمونه‌هایی از این دست نحوه برخورد آنها با مشکل «کودک همسری» است که مخالفت با آن را مستند به اسناد غربی کرده در صورتی‌که مخالفت دلسوزان و نهادهای ذی‌ربط مانند معاونت ریاست جمهوری در امور زنان و خانواده با ازدواج زیر ۱۳ سال بوده که به‌لحاظ علمی و نیز از سوی برخی مراجع روشن و اثبات شده است. چنانچه براساس فتوای صریح حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی ازدواج زیر ۱۳ سال باطل بوده و این تشخیص هیچ ارتباطی با اسناد غربی ندارد!
همچنین موضوع مقابله با خشونت علیه زنان علاوه‌بر جنبه‌های انسانی و حقوق شهروندی، براساس اسناد پشتیبان لایحه تأمین امنیت زنان در مقابل خشونت، با رجوع به آیات قرآنی و سیره پیامبر(ص) مانند حدیث: ما أَکرَمَ النِّساءَ إلاّ کریمٌ و لا أَهانَهُنَّ إلاّ لَئیمٌ (زنان را محترم نمی‌شمارند مگر بزرگواران و به آنها توهین نمی‌کنند مگر افراد پست) و توجه به تذکرات مکرر رهبر معظم انقلاب در این‌خصوص راهبری شده است. توصیه می‌شود جوانان طیف فکری مخالف این لایحه و رویکرد، به سخنرانی رهبر انقلاب در سال ۱۳۷۷ در جمع بانوان شهر ارومیه مراجعه و ببینید چگونه طیف سیاسی آنها در واقع مقابل رهنمودهای ایشان ایستاده و مسیر ترسیم شده را سال‌ها به بن‌بست کشاندند و اضافه بر آن مخالفان خشونت علیه زنان را به خودباختگی و غرب‌گرایی و نفوذی متهم کردند.
کنایه‌های این عده به موضوع مدیریت زنان نیز راه یافته و با طرح شبهه دستور خارجی و ردیابی نفوذ، فرصت حضور زنان درجایگاه‌های مدیریتی کشور را تخطئه کرده‌اند.
در حالی‌که کافیست به مطالعه شخصیت قرآنی زن بخصوص ملکه سبا بپردازند که قرآن کریم او را یک فرمانروای عاقل، پذیرنده حق و بازدارنده از جنگ و خونریزی معرفی می‌کند. جمله مشهور امام خمینی(ره) نیز در این زمینه شاهدی بر رد دیدگاه جانبدارانه مخالفین است؛ آنجا که امام در اولین سال‌های استقرار جمهوری اسلامی گفتند: «زنان باید در مقدرات اساسی مملکت دخالت کنند». این سخن به‌‌معنی حضور در مدیریت‌های کلان بوده و امام راحل این را خوب می‌دانستند که چنین تأکیدی را برای تاریخ یادگار گذاشتند. این موارد نمونه‌هایی از موضوعاتی بود که ریشه در فرهنگ اسلامی ایران دارد ولی از طرفی متأسفانه مورد هجمه و نفی جریان واپسگرایی قرار گرفته و آنها تلاش می‌کنند این رویکردهای ایرانی اسلامی را به بیگانگان نسبت دهند.
اکنون به یمن انقلاب اسلامی ایران، ایجاد تعادل بین نقش‌های فردی و خانوادگی برای زنان ایرانی چندان غامض و مشکل زا نیست. آنها مجبور نیستند علایق فردی، تحصیلی و شغلی خود را نادیده بگیرند. چرا که با توجه به فرهنگ خانواده گسترده در ایران، همچنین سیاست‌های حمایتی از ازدواج و فرزندآوری، سبک زندگی زوج‌ها به‌سمت همکاری برای تعالی خود و فرزندانشان رفته و الگوی فعالیت زنان در همراهی با ضرورت خانواده دنبال می‌شود. امام خمینی(ره) هنگام عقد جوانان می‌گفتند: «با هم بسازید». این جمله امام محل بحث بود که منظور ایشان چیست؟ آیا زندگی مشترک را بسازند یا با هم بسازند یا همدیگر را بسازند. به‌نظرم همه این تعابیر با هم بود تا شخصیت فردی و خانوادگی دختران و پسران شکل گیرد و زندگی تازه‌ای بسازند که عدالت برای هر دو جنس در آن تحقق یابد. تلاش برای تحقق عدالت مهم‌ترین آرمان هر مسلمان است که تا ظهور امام عصر(عج) ادامه خواهد داشت و کنایه‌ها و تکفیرها و پرونده سازی‌ها نمی‌تواند دولت جمهوری اسلامی را از تکاپو برای اجرای آن منصرف سازد.
*معاون رئیس جمهوری در امور زنان و خانواده
منبع: ایران
ارسال دیدگاه