بررسی مزایا و معایب شبکه‌های اجتماعی و تأثیرپذیری آن بر زندگی نوجوانان

با گسترش فناوری ارتباطی و دسترسی آسان به اینترنت، شبکه‌های اجتماعی به یکی از ابزارهای ارتباطی اصلی جامعه تبدیل شده‌اند. هر سال در تاریخ ۹ تیر (۳۰ ژوئن)، روز جهانی شبکه‌های اجتماعی برگزار می‌شود تا اهمیت و تاثیرات مثبت و منفی این شبکه‌ها بر جامعه به نمایش گذاشته شود.

شبکه‌های اجتماعی در ابتدا به عنوان ابزارهایی برای به اشتراک‌گذاری اطلاعات شخصی و برقراری ارتباط با دوستان و خانواده مورد استفاده قرار می‌گرفتند. این شبکه‌ها به دلیل وجود امکاناتی مانند پیام رسانی، به اشتراک‌گذاری تصاویر و ویدیوها، و ایجاد گروه‌های بحث و مباحثه، جذابیت بیشتری برای کاربران پیدا کردند و به محلی برای برقراری ارتباط با دیگران تبدیل شدند.

ملیکا سرائی، دانش‌آموز پایه دهم رشته تجربی در منطقه ناحیه یک بهارستان، در خصوص مزایا استفاده از شبکه‌های اجتماعی، گفت:«امروزه شبکه‌های اجتماعی بسیار مفید هستند و تاثیر زیادی بر روی پیشرفت فردی دارند؛ دانش‌آموزان و تمام مردم در سنین گوناگون می‌توانند با استفاده از شبکه‌های اجتماعی به پاسخ سوالات خود دست یابند و با استفاده از این شبکه‌ها، به یادگیری مهارت جدید نیز بپردازند.»

وی در ادامه سخنان خود، ضمن اشاره به معایب شبکه‌های اجتماعی، اظهار کرد: «همانطور که شبکه‌های اجتماعی دارای مزایایی هستند، می‌توانند معایبی نیز داشته باشند؛ به عنوان مثال بسیاری از نوجوانان بدون توجه به عواقب رفتار خود، به تقلید از رفتار سلبریتی‌ها می‌پردازند و علایق آن‌ها را بدون در نظر گرفتن درستی یا نادرستی این امر، دنبال می‌کنند.»

همچنین سرائی در خصوص واکنش والدین نسبت به فرزندان در شبکه‌های اجتماعی، افزود: «امروزه والدین سعی بر کنترل‌گری دارند؛ در حالی‌که این امر نادرست است. آنها می‌توانند به جای کنترل کردن کودک و فرزند خود، نحوه استفاده درست از فضای مجازی را به آن‌ها بیاموزند تا دیگر نیازی به تحت نظر داشتن فرزند در تمام طول روز و ابراز نگرانی برای او، نباشند.»

در ادامه النا چالیشگر، دانش‌آموز پایه یازدهم رشته انسانی ناحیه یک بهارستان در گفت‌وگو با پانا، اظهار کرد: «پیشرفت تکنولوژی و ایجاد شبکه‌های اجتماعی، موجب دور شدن نوجوانان از فضای واقعی شده است و وابستگی آنان، به استفاده از این فضاها را افزایش داده است؛ بنابراین این امر، بسیار خطرناک است، زیرا آینده دانش‌آموزان را در برمی‌گیرد.»

وی همچنین در ادامه صحبت‌های خود، ضمن اشاره به پیشرفت تکنولوژی در جهان، گفت: «در سال‌های اخیر، شاهد پیشرفت چشمگیری در حوزه‌های مختلف تکنولوژی بوده‌ایم که برترین آن‌ها، تلفن‌های همراه هستند؛ ما امروزه با استفاده از تلفن‌های همراه می‌توانیم در ساده‌ترین و سریع‌ترین حالت ممکن، کار‌های روزمره خود را انجام دهیم و در وقت‌ خود صرفه‌جویی کنیم.»

چالیشگر ضمن اشاره به برخی از معایب فضای مجازی، عنوان کرد: «استفاده از شبکه‌های اجتماعی علاوه بر مزایا، معایبی را نیز در برمی‌گیرد؛ به عنوان مثال استفاده بیش از حد از تلفن‌های همراه به مغز و چشم‌ها، آسیب جدی و جبران‌ناپذیری می‌رساند و در همین خصوص دانشمندان همواره به مردم و نوجوانان پیشنهاد می‌کنند تا در حد توان، کمتر از تلفن‌همراه استفاده کنند.»

در ادامه سیده‌مونا زیوری، دانش‌آموز پایه هشتم ناحیه یک بهارستان، ضمن اشاره به روز جهانی شبکه‌های اجتماعی در گفت‌وگو با پانا، استفاده مردم از فضای مجازی را، بهینه دانست و عنوان کرد: «استفاده بهینه مردم از فضای مجازی، سبب ایجاد نگرش‌ جدید میان نوجوانان شده است؛ آنها می‌توانند با توجه به علایق و موقعیت خود، شروع به یادگیری یک حرفه جدید کنند، هنر و مهارت‌ خود را به دیگران بیاموزند و همچنین از این راه، کسب درآمد نیز داشته باشند.»

زیوری در ادامه‌، اظهار کرد: «آموزش نحوه استفاده صحیح از فضای مجازی به دانش‌آموزان و نوجوانان می‌تواند، از آسیب‌های روحی بسیاری جلوگیری کند و آنها را در برابر آسیب‌های شبکه‌های اجتماعی ایمن کند؛ لذا در این صورت، دیگر نیازی به نگرانی بابت آسیب‌های ناشی از فضای مجازی، نیست.»

وی در پایان، ضمن اشاره به فرهنگ کتابخوانی، اظهار کرد: «در گذشته، مردم برای مطالعه کتاب باید نسخه چاپی آن را تهیه می‌کردند و در برخی موارد، کتاب‌های کمیاب به سختی پیدا می‌شدند که این امر سبب می‌شد تا مردم علاقه کمتری نسبت به مطالعه کتاب داشته باشند؛ اما امروزه تمام مردم می‌توانند با استفاده از فضای مجازی، نسخه الکترونیکی کتاب مورد نظر خود را تهیه کرده و در هر مکان و زمانی، به مطالعه آن بپردازند.»

خبرنگار دانش‌آموز: مبینا طلوعی آذر