کوتاه‌ترین راه خویشتن‌شناسی، آشنایی با شاهنامه از کودکی است

تهران (پانا) - «میر جلال‌الدین کزازی»، شاهنامه پژوه ایرانی معتقد است ازآنجایی‌که دوره کودکی آموزش‌ها کارکردی بنیادی دارند قطعاً آموزش شاهنامه در این دوران می‌تواند به شناخت صحیح هویت ایرانی منجر شود.

سال‌هاست بیست و پنجمین روز اردیبهشت‌ماه به‌عنوان «روز ملی بزرگداشت فردوسی» نام‌گذاری و در تقویم رسمی کشور ثبت‌شده است اما براساس اسناد و مدارک موجود، این روز نیز مناسبتی با تاریخ ولادت یا فوت حکیم ابوالقاسم فردوسی شاعر بزرگ حماسه‌سرای ایران ندارد و یک روز قراردادی است. به همین مناسبت با استاد میر جلال‌الدین کزازی، شاهنامه پژوه و از چهره‌های ماندگار ادبیات فارسی ایران درباره اهمیت شاهنامه شناسی از دوران کودکی و تأثیر آشنایی با شاهنامه در سیستم آموزش‌وپرورش گفت‌وگو کرده‌ایم.

باید چیستی شاهنامه را بشکفانیم
استاد میر جلال‌الدین کزازی، شاهنامه پژوه و از چهره‌های ماندگار ادبیات فارسی ایران در گفت‌وگو با پانا اعلام کرد: «پیداست که با آموزش به‌ویژه در سالیان نخستین، دانش آموزان پایه‌های شناخت و آگاهی خویش را می‌ریزند و از سوی دیگر پایه‌های منش و کنش خود را یا به سخنی دیگر پایه‌های چیستی فردی خویشتن را می‌ریزند.»
وی افزود: «آنچه در این سالیان دانش‌آموز می‌آموزد کارکردی بنیادی دارد. نه‌تنها در یاد او بلکه در نهان او می‌نهد و به درست از همین روست که شاهنامه کارکردی ناگزیر و بنیادین در آموزش‌وپرورش خواهد داشت؛ زیرا که «شاهنامه» نامه فرهنگ و منش و اندیشه ایرانی است. به سخنی دیگر چیستی فراگیر ایرانی را ما به یاری شاهنامه می‌توانیم در خود یا دیگران پایه بریزیم. یا اگر بخواهم به شیوه روشن‌تر و رساتر بگویم: این چیستی را بشکفانیم؛ از نهفتگی به آشکارگی برسانیم.»
آشنایی با شاهنامه، آشنایی با جهان ایرانی است
این چهره‌های ماندگار ادبیات فارسی ایران با اشاره به اینکه کوتاه‌ترین راه خویشتن‌شناسی آشنایی با شاهنامه از همان زمان کودکی است، بیان کرد: «پیداست که آماج در آموزش‌وپرورش آموختن و پروردن ایرانیانی است خویشتن‌شناس، دل‌آگاه، باورمند به ایران و ایرانی. اگر آموزش‌وپرورش بخواهد به چنین آرمان و آماجی بلند، دلپسند به ناگزیر برسد کوتاه‌ترین راه، کارآمدترین شیوه آن است که در کتاب‌های آموزشی یا به هر شیوه دیگر نوآموزان و دانش آموزان را با شاهنامه آشنایی بدهد.»
میر جلال‌الدین کزازی بابیان این موضوع که شناخت شاهنامه مانع آسیب‌پذیری‌های فرهنگی می‌شود، افزود: «آشنایی با جهان شاهنامه بی‌هیچ گمان آشنایی با جهان ایرانی را در پی خواهد آورد. اگر آنان که از دبستان و دبیرستان و سپس از دانشگاه فرهیخته می‌شوند ایرانیانی راستین و سرشتین باشند، در برابر تازش های فرهنگی و در برابر بدآموزی‌ها، کژاندیشی‌ها، بیراهگی‌ها آسیب‌ناپذیر خواهند ماند و به‌آسانی تن بدان‌ها درنخواهند داد.»
شاهنامه، ضامن هویت ایرانی است
کزازی، شاهنامه پژوه ایرانی گفت: «این بحثی بلند برای ما ایرانیان است که پیر پاک و پارسا دری، «فردوسی» شاهنامه را سروده است و بدین گونه چیستی ایرانی را پایگاه و پایندانی (ضامن) پایدار بخشیده است و ایرانیان را ازآنچه چیستی ایرانی را آسیب و گزند برسانند یا روزگاری از آن بیگانه بماند، پاس داشته است.»
آموزش هنر نقالی در مسابقات فرهنگی و هنری قابل‌ستایش است
استاد میر جلال‌الدین کزازی در ارتباط با اشاعه هنر نقالی در آموزش‌وپرورش و برگزاری این رشته در مسابقات فرهنگی و هنری عنوان کرد: «من با این پدیده نوآیین آموزشی آشنایی دارم زیرا گهگاه با این برنامه پسندیده در پیوندم. بی‌گمان اینکه آموزش‌وپرورش در این اندیشه افتاده است که دانش آموزان را با شاهنامه به یاری هنر پیچیده و چند سویه داستان‌گویی یا نقالی شاهنامه آشنا کند، قابل‌ستایش است.»
وی افزود: «به همان‌سان نشانه‌ای است نویدبخش که سازمان آموزش‌وپرورش سرانجام پی برده است که می‌باید به شاهنامه بپردازد و روی بیاورد تا بتواند در آنچه می‌خواهد بدان دست یابد کامکارو بخت یار باشد و کار خویش را چنان آموزشگر و پرونده به بهترین شیوه به انجام برساند.»