استرس امتحان با تغذیه سالم، خواب کافی و حمایت والدین و معلمان کاهش می‌یابد

رضا بیدکی، متخصص روانپزشکی و فلوشیپ نوروسایکیاتری و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد گفت: استرس امتحان، واکنش طبیعی بدن به فشار روانی ناشی از امتحانات است که به دلیل انتظارات بالا، نگرانی از نتیجه امتحان، ترس از شکست، کمبود زمان برای مطالعه و سایر عوامل ایجاد می‌شود. این نوع استرس در میان دانش‌آموزان و دانشجویان بسیار رایج است، چراکه امتحانات اغلب به‌عنوان معیاری برای سنجش موفقیت تحصیلی شناخته می‌شوند.

وی گفت: استرس امتحان می‌تواند فرد را به سمت حالت بیش‌برانگیختگی فیزیولوژیکی و روانی سوق دهد که معمولاً با علائم جسمانی و روانی قابل‌تشخیص است. این نوع استرس تحت تأثیر عواملی نظیر انتظارات بالای والدین، معلمان یا خود فرد نسبت به نتیجه امتحان تشدید می‌شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد با اشاره به این که مشکلات شخصی نظیر مشکلات خانوادگی یا اجتماعی می‌توانند بر شدت استرس امتحان بیافزایند، گفت: علاوه بر این، تغییرات هورمونی در دوران بلوغ می‌تواند حساسیت به استرس را افزایش دهد و واکنش‌های روانی فرد را شدیدتر کند.

بیدکی با اشاره به این که علائم جسمی استرس امتحان شامل سردرد، دل‌درد، بی‌خوابی، خستگی مفرط، تنش عضلانی، کاهش یا افزایش اشتها، و تعریق بیش‌ از حد است، تصریح کرد: از سوی دیگر، علائم روانی این نوع استرس شامل اضطراب، نگرانی مداوم، تحریک‌پذیری، کاهش تمرکز، فراموشی، احساس ناامیدی، و مشکل در تصمیم‌گیری می‌شود.این علائم می‌توانند به‌طور مستقیم بر عملکرد تحصیلی فرد تأثیر منفی بگذارند.

متخصص روانپزشکی ضمن تاکید بر این که استرس شدید موجب کاهش تمرکز می‌شود، گفت: با وجود استرس، ذهن به‌جای تمرکز بر مطالب درسی به نگرانی‌های مربوط به امتحان مشغول می‌شود. همچنین استرس می‌تواند توانایی یادآوری اطلاعات را مختل کند و انگیزه مطالعه را کاهش دهد.

بیدکی اظهار کرد: افراد ممکن است در شرایط استرس‌زا نتوانند به‌درستی تصمیم بگیرند یا عملکردی مناسب در امتحانات ارائه دهند.

این متخصص روانپزشکی ضمن اشاره به این که مدیریت استرس امتحان مستلزم استفاده از روش‌های متعدد است، تصریح کرد: برنامه‌ریزی دقیق برای مطالعه و اختصاص زمان کافی به هر درس می‌تواند به کاهش نگرانی‌ها کمک کند.

وی افزود: استفاده از تکنیک‌های آرام‌سازی نظیر تنفس عمیق، مدیتیشن، یوگا، و تمرینات ریلکسیشن(تن آرامی) عضلانی پیشرونده نیز در کاهش استرس بسیار مؤثر است.

بیدکی با بیان این که تغذیه سالم و متعادل به بدن انرژی لازم برای مقابله با فشارهای روانی را می‌دهد، گفت: ورزش منظم باعث کاهش تنش و بهبود خلق‌وخو می‌شود و همچنین خواب کافی نیز نقش مهمی در عملکرد مغز و کاهش استرس دارد.

این متخصص روانپزشکی با اشاره به این که والدین و معلمان می‌توانند با ایجاد محیطی آرام و حمایتی برای دانش‌آموزان، از فشارهای غیرضروری بکاهند، گفت: آنها می‌توانند با تعیین انتظارات واقع‌بینانه، از ایجاد اضطراب‌های بی‌مورد جلوگیری کنند.