کارشناسان کشاورزی بر اهمیت گسترش روش‌های کنترل بیولوژیک در کشاورزی تأکید کردند
تهران (پانا)- با توجه به چالش‌های روزافزون محیط زیستی ناشی از استفاده بی‌رویه از سموم شیمیایی در کشاورزی، روش‌های کنترل بیولوژیک به عنوان یک راهکار نوین و پایدار برای مدیریت آفات مطرح شده‌اند. این روش‌ها نه تنها تأثیرات زیان‌بار کمتری بر محیط زیست دارند، بلکه سلامت محصولات کشاورزی را نیز بهبود می‌بخشند.
در حاشیه بازدید از غرفه بخش کنترل بیولوژیک مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور، کارشناسان این حوزه بر ضرورت توجه به استفاده از عوامل طبیعی در مبارزه با آفات کشاورزی تأکید کردند. مریم هدایق، کارشناس ارشد کنترل بیولوژیک، با اشاره به آسیب‌های ناشی از مصرف گسترده سموم شیمیایی، گفت: «زمان آن رسیده است که به سمت استفاده از روش‌های پایدارتر و ایمن‌تر برای مقابله با آفات حرکت کنیم. سموم شیمیایی علاوه بر آسیب به محیط زیست، خطرات زیادی برای سلامت انسان نیز به همراه دارند.»
هدایق در ادامه افزود: «در این راستا، کنترل بیولوژیک به معنای استفاده از شکارگرها، پارازیتوئیدها و عوامل بیماری‌زای طبیعی است که می‌توانند به طور مؤثر آفات را مدیریت کنند بدون اینکه تأثیر منفی بر اکوسیستم داشته باشند.»
او با اشاره به اثرات منفی آفت‌کش‌ها بر محیط زیست، بیان کرد: «آلودگی خاک و آب، کاهش تنوع زیستی و تهدید سلامت انسان تنها برخی از پیامدهای منفی استفاده بی‌رویه از سموم شیمیایی است. در مقابل، کنترل بیولوژیک نه تنها بر سلامت انسان تأثیر مثبت دارد، بلکه به حفظ تعادل طبیعی محیط زیست نیز کمک می‌کند.»
این کارشناس کشاورزی با اشاره به نمونه‌های موفق استفاده از کنترل بیولوژیک در ایران، گفت: «در سال‌های گذشته، با بهره‌گیری از شکارگرهایی نظیر کفشدوزک هفت‌نقطه‌ای، توانستیم کنترل مؤثری بر آفات مهم کشاورزی نظیر شپشک آردآلود در باغ‌های چای شمال کشور داشته باشیم. این روش نه تنها موفقیت‌آمیز بود، بلکه در حفظ کیفیت محیط زیست نیز تأثیر مثبتی داشت.»
هدایق در ادامه تأکید کرد که استفاده از شکارگرهای طبیعی و عوامل بیولوژیک تنها راه حل درازمدت برای مدیریت آفات کشاورزی است. او افزود: «در مقایسه با سموم شیمیایی که ممکن است در طول زمان مقاومت آفات را افزایش دهند، استفاده از روش‌های بیولوژیک اثرات ماندگارتری دارد و موجب حفظ تنوع زیستی می‌شود.»
این کارشناس کنترل بیولوژیک همچنین به چالش‌های موجود در زمینه توسعه این روش‌ها اشاره کرد و گفت: «با وجود مزایای بی‌شمار کنترل بیولوژیک، هنوز مشکلاتی نظیر محدودیت‌های اقتصادی، کمبود زیرساخت‌های مناسب و نیاز به آموزش کشاورزان وجود دارد که مانع از گسترش گسترده این روش‌ها در کشور می‌شود.»
هدایق با اشاره به اهمیت آموزش کشاورزان و انتقال دانش‌های نوین به آنان، افزود: «بسیاری از کشاورزان هنوز به طور کامل با روش‌های بیولوژیک آشنا نیستند و به همین دلیل، سموم شیمیایی را به عنوان گزینه‌ای سریع و آسان ترجیح می‌دهند. برگزاری دوره‌های آموزشی و کارگاه‌های تخصصی می‌تواند به افزایش آگاهی کشاورزان کمک کند.»
او همچنین به همکاری‌های بین‌المللی در این حوزه اشاره کرد و گفت: «در بسیاری از کشورهای پیشرفته مانند هلند و ژاپن، استفاده از کنترل بیولوژیک به یک استاندارد در کشاورزی تبدیل شده است. این کشورها با سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه و حمایت از کشاورزان، به نتایج قابل توجهی در استفاده از این روش‌ها دست یافته‌اند.»
هدایق تأکید کرد: «در صورتی که حمایت‌های دولتی و خصوصی از این روش‌ها افزایش یابد، می‌توانیم به آینده‌ای پایدارتر برای کشاورزی در ایران امیدوار باشیم. این حمایت‌ها می‌تواند شامل تأمین مالی، زیرساخت‌های مناسب و تسهیل در فرآیند تولید عوامل بیولوژیک باشد.»
او در پایان اظهار کرد: «ما به دنبال ریشه‌کن کردن آفات نیستیم، بلکه هدف‌مان مدیریت مؤثر آفات تا سطح اقتصادی قابل قبول است. این راهکار در بلندمدت به حفظ سلامت محصولات کشاورزی، بهبود کیفیت خاک و کاهش هزینه‌های کشاورزی منتهی خواهد شد.»
در خاتمه، هدایق از لزوم توجه بیشتر به کنترل بیولوژیک به عنوان یک رویکرد نوین در کشاورزی یاد کرد و گفت: «این روش‌ها نه تنها بر سلامت کشاورزان و مصرف‌کنندگان تأثیر مثبت دارند، بلکه به حفظ تعادل اکولوژیکی و پایداری محیط زیست نیز کمک می‌کنند.»
خبرنگار پانا : عارفه اسماعیلی
ارسال دیدگاه