معلمان نباید از علم روز دنیا بترسند
تهران (پانا) - مربی پرورشی دبستان شهید‌ریاحی در شهرستان سامان استان چهارمحال‌و‌بختیاری ضمن بررسی ابعاد مختلف کیفیت آموزشی، به بیان چالش‌ها و نقاط ضعف سیستم آموزشی کشور پرداخت. وی بر لزوم توجه به نیروی انسانی متخصص، زیرساخت‌های کارآمد، تغییر رویکردهای سنتی و برنامه‌ریزی دقیق برای استفاده بهینه از منابع تأکید کرد و راهکارهایی برای ارتقای کیفیت و ایجاد عدالت آموزشی ارائه داد.
اسفندیار ظاهری عبده‌وند در گفت‌وگو با پانا درباره کیفیت آموزشی گفت: «به‌طور کلی و با درنظر گرفتن کلیات کیفیت آموزشی، به‌نظر اینجانب، کیفیت آموزشی شامل موارد متعددی من جمله؛ مهمترین آن نیروی انسانی متخصص و متعهد، زیرساخت‌های آموزشی، مواد و محتوای مناسب و کاربردی، کارگاه‌ها و آزمایشگاه‌های اصولی و کارشناسی‌شده در مدارس و موارد این‌چنینی است که یکپارچگی و همسویی موارد ذکر‌شده، منجر به تربیت یک فرد متعهد، متخلق، کارآمد و کاربلد می‌شود و از سویی دیگر ضمانت اجرایی برای استفاده از این نیروهای کارآمد در جامعه، بر‌اساس اصل شایسته‌سالاری و معیارهای واقعی جهت استخدام و به‌کارگیری آن‌ها وجود داشته باشد.»
وی به راهکارهای دولت چهاردهم برای ارتقای کیفیت آموزشی اشاره کرد و ادامه داد: «به‌طور تخصصی اگر بخواهیم کیفیت آموزشی و راهکارهای ارائه‌شده را در نظر بگیریم، اقدامات خوبی صورت گرفته و در کوتاه‌مدت نشانه‌هایی امیدوارکننده، چون عملی‌شدن آموزش، توجه به کیفیت محتوای آموزشی یا همان کتاب‌های درسی و تحول در محتوای درس‌ها دیده شده که نشان از دغدغه‌مندی طراحان آموزشی و پرورشی کشور و گذر آموزش سنتی و محتوای منسوخ‌شده گذشته دارد که شایسته قدردانی است.»
ظاهری عبده‌وند افزود: «به‌نظر اینجانب این امر، در میان‌مدت و بلندمدت کارایی و کارآمدی خود را از دست می‌دهد چرا که اولا فاصله فکری مخاطب و طراح آموزشی بسیار زیاد می‌باشد، دوم اینکه نیازهای واقعی مخاطبین در نظر گرفته نشده است، سوم هم خیلی خوش‌بینانه و آرمان‌گرایانه مخاطب تعریف و دیده شده است، چهارم به ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های نسل امروز توجه خاصی نشده است، پنجم هراس از علم‌های روز دنیا و نداشتن برنامه خاصی برای استفاده از پیشرفت‌های علمی و تکنولوژیکی جهان در نگاه و تفکرات طراحان آموزشی به وضوح دیده شده است و بعضا می‌شود گفت موانعی هم در سر راه استفاده از علم روز دنیا در نگارش کتاب‌های درسی توسط متخصصان واقعی ایجاد می‌شود.»
راهکارهای یک معلم برای ارتقای کیفیت و ایجاد عدالت آموزشی
این مربی پرورشی به راهکارهای خود در جهت ارتقای کیفیت و ایجاد عدالت آموزشی پرداخت و گفت: «راهکارهای اینجانب برای ارتقای کیفیت آموزشی بدین شرح است؛ خارج‌کردن آموزش‌و‌پرورش از لیست بنگاه‌های کارآفرینی و ایجاد محدودیت سنی و در نظر گرفتن توانایی‌های روحی، روانی، جسمی و اخلاقی معلمان در زمان استخدام، گزینش و تربیت نیروی متخصص، متعهد و کارآمد و مجهز به علم روز و توانمند در استفاده و به‌کارگیری از دانش‌های روز، حفظ و توسعه توانایی‌های نیروهای به‌کار گرفته شده یا همان معلمان و دبیران از طریق کارگاه‌ها و دوره‌های تخصصی دوره‌ای و ملزم‌کردن به حضور در دوره‌های مذکور و ایجاد ارزش و بها به دانش‌آموخته شده و دوره‌های گذرانده شده، ایجاد انگیزه‌ی معنوی و مادی برای نیروهای آموزشی و پرورشی یا همان معلمان و کارکنان آموزش با هر عنوان و همچنین به توانایی‌ها و شایستگی‌های علمی و اخلاقی در استخدام نیروها، توجه شود.»
ظاهری عبده‌وند ادامه داد: «مدون و علمی کردن مراکز تربیت معلم و استفاده از اساتید به‌نام و توانمند در امر آموزش دانشجومعلمان و سازماندهی و تغییر ساختار و ضوابط به‌کارگیری اساتید دانشگاه فرهنگیان به‌طور اساسی، نیروهای زیادی از شاغلین در دانشگاه فرهنگیان که به کار گرفته شده‌اند، توانایی اداره و تدریس در مدارس را ندارند و این ضعف بزرگ، نیاز به بازبینی و تصمیم اساسی توسط مسئولان بالادستی دارد.»
وی درباره فرایند یاددهی و یادگیری، اظهار کرد: «تحول اساسی در دیدگاه برنامه‌نویسان و طراحان کتاب‌های درسی از طریق مخاطب‌شناسی، آشنایی واقعی با مخاطبان و نیازهای روز آنان، برداشتن نقاب خوش‌بینی و آرمان‌گرایانه توسط تولیدکنندگان محتواهای آموزشی، حذف شرایط غیرقابل انعطاف یاددهی و یادگیری سنتی و شیو‌ه حضور دانش‌آموز در کلاس درس به‌صورت روزانه و سنتی، حذف دیدگاه سنتی راه خوشبختی از مدرسه می‌گذرد در جامعه، به‌طوری که مانند کشورهای پیشرفته و امتحان پس‌داده دنیا، دانش‌آموزان پس از گذراندن مراحل عمومی و ابتدایی آموزش استعدادیابی شده و به جای تحمل سال‌ها‌ی طولانی و مشقت‌بار حضور در مدرسه که به سرانجامی نیک نمی‌رسد، متناسب با استعداد خود در دوره‌های تخصصی و حرفه‌ای شرکت کرده و در زمینه مورد علاقه‌ی خود به آموختن مهارت پرداخته و تبدیل به یک نیروی کارآمد و ماهر و مفید برای خود، خانواده و جامعه شود.»
ظاهری ادامه داد: «استفاده از امکانات و تجهیزات روز کارگاهی و آزمایشگاهی در مدارس، دانش‌آموزمحور کردن آموزش کتاب درسی بر اساس فعالیت دانش‌آموزان و محوریت دانش‌آموز در فرایند یاددهی و یادگیری تدوین شده باشند، به‌گونه‌ای که پس از تدریس محتوای داده شده، دانش‌آموز قابلیت تولید محتوا و توان به‌کارگیری عملی را داشته باشد، همچنین توان ارائه بازخورد عینی در رفتار، کردار و تمامی شئون زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی را به‌دست آورده باشد و بتوان آن را به‌وضوح مشاهده کرد.»
این مربی پرورشی به اهمیت امکانات آموزشی هم اشاره کرد و گفت: «امکانات و تجهیزات آموزشی لازمه یک آموزش کارآمد و موثر است که بدون آن‌ها، نیروی متخصص و کارآمد؛ محتوای درست و اصولی و دانش‌آموز، با انگیزه ایجادشده در راهکارهای ارائه شده‌ی فوق، نمی‌توانند کار خود را به‌درستی پیش برده و نتیجه دلخواه را کسب کنند، در این زمینه نیازمند تغییر اساسی در تفکر غالب فعلی کشور که آموزش، هزینه است و هزینه‌های کمرشکنی را بر کشور تحمیل می‌کند، هستیم و باید به سمت و سویی برویم که آموزش، سرمایه‌گذاری و سرمایه‌سازی باشد.»
وی ادامه داد: «استفاده درست و به‌جا از منابع مادی موجود، هزینه‌های صورت گرفته در زمینه تجهیز کردن مدارس، نباید یکنواخت و طبق یک قاعده و اصول کلی باشد. به‌طور مثال؛ راه‌اندازی هنرستان کشاورزی در مناطق کویری یا راه‌اندازی مدارس تربیت‌بدنی در مناطق کم جمعیت روستایی، یک سرمایه‌سوزی به معنای واقعی کلمه است و در تخصیص منابع و امکانات نیازهای محلی منطقه، استعدادها و پتانسیل‌های موجود هر منطقه، همچنین نیازهای واقعی آن منطقه در نظر گرفته شود و برای آن برنامه‌ریزی صورت گیرد.»
ظاهری عبده‌وند همچنین افزود: «در تخصیص منابع و تجهیز کردن مدارس، حداقل یک روند جمعیتی، پیشرفت‌های فنی و فیزیکی، مهاجرت یا مهاجرپذیر بودن مناطق مختلف و باورها و فرهنگ غالب مردم منطقه در نظر گرفته شود، چرا که هزینه بدون کارشناسی و بدون توجه به تحولات فعلی و آینده یک منطقه، نتیجه‌ای جز هدررفت منابع مالی و سرمایه‌های با ارزش کشور نداشته است.»
زهرا محمدپور
ارسال دیدگاه