بهترین کارگردان جشنواره فیلم کودک و نوجوان: «بُروا» برای یادآوری شأن و مقام معلم ساخته شد

پرنیا کاظمی‌پور فیلمساز جوانی است که امسال با نخستین اثر بلند سینمایی خود به نام «بُروا» در سی‌ویکمین جشنواره فیلم کودک و نوجوان شرکت کرد و با همین نخستین حضور خود در جمع بزرگان سینمای کودک ایران درخشید و توانست جایزه بهترین کارگردانی آثار داستانی سینمای ایران را از آن خود کند. فیلم «بُروا» همچنین در بخش «جلوه‌گاه امید» این جشنواره به دلیل آموزش کودکان و پیشگیری از وقوع جرم به عنوان اثر برگزیده قوه قضائیه کشور شناخته شد.

«بُروا» داستان کودکی از روستاهای دیار کردستان است که می‌خواهد بزرگ‌ترها باورش کنند و برای رسیدن به این خواسته به تلاشی خستگی‌ناپذیر دست می‌زند و در این راه نوعی دگرگونی در نگاه و انتخاب مسیر را تجربه می‌کند.

می‌خواهم به آسیب‌های اجتماعی کودکان و زنان بپردازم

پرنیا کاظمی‌پور کارگردان «بُروا» در گفت‌وگو با پانا می‌گوید: تمایل دارم در فیلم‌هایم به دغدغه‌های زنان و کودکان بپردازم و در این میان آسیب‌های اجتماعی و مسائل روانی آنها بیش از هرچیز توجهم را به خود جلب می‌کند.

وی اضافه کرد: زنان و کودکان در همه جای دنیا و خصوصا در جوامع جهان سوم آسیب‌پذیرتر هستند. گزارش‌های مکرری که هرسال از کودک‌آزاری، کودکان بدسرپرست و مشکلات زنان در کشورمان منتشر می‌شود نشان از ضعف فرهنگی و خلاء قانونی در این بخش دارد و من تلاش می‌کنم با ساخت فیلم در این زمینه‌ها سهمی در ایجاد قوانین حمایتی و حمایت‌های فرهنگی و اجتماعی برای زنان و کودکان کشورمان داشته باشم. اینها موضوعاتی است که شب‌و روز فکر مرا به خود مشغول می‌کند و مایلم به هر نحوی که بتوانم به مسولان امور کمک کنم تا به داد زنان و بچه‌های این سرزمین برسند.

از کاظمی‌پور درباره شکل‌گیری داستان و نوشتن فیلمنامه «بُروا» می‌پرسم. می‌گوید: پدر و مادرم هر دو فرهنگی هستند و من در تمام سال‌های معلمی آنها شاهد بودم که بچه‌های کلاس‌شان را مثل بچه‌های خود دوست داشتند و برای تربیت آنها از جان مایه گذاشتند. از طرف دیگر تاثیری که پدر و مادرم به عنوان معلم روی زندگی دانش‌آموزان‌شان داشتند انگیزه شکل‌گیری داستان فیلم «بُروا» شد. میخواستم ادامه دهنده راه والدینم باشم. علاوه بر این حضور سرایدار یا همان بابای مدرسه که گوشه‌ای از حیاط مدرسه در خانه کوچکی با همسر و فرزندانش زندگی می‌کرد از کودکی در زندگی ما مورد توجه بود و والدینم در روز معلم علاوه بر هدیه برای معلم، هدیه‌ای هم برای بابای مدرسه می‌گرفتند و ما به آنها تقدیم می‌کردیم. این موضوع همیشه در ذهنم زنده بود تا اینکه بابای مدرسه را تبدیل به یکی از شخصیت‌های داستانم کردم که در کنار یک کودک دانش‌آموز به نام «بهمن» برای آوردن معلم به مدرسه روستا تلاش می‌کند. مدرسه‌ کوچکی که به علت نرسیدن تعداد دانش آموزان به حد نصاب همیشگی قرار است امسال تشکیل نشود و دانش‌آموزان باید برای درس خواندن به روستاهای اطراف بروند.

وی افزود: در واقع این فیلم برای یادآوری و پاسداشت شأن و مقام معلم نوشته و ساخته شده است و آدم‌های روستا روز ورود معلم به مدرسه روستا جشنی بزرگ و باشکوه می‌گیرند که هر یک از اهالی برای زیباترشدن این جشن نقشی برعهده دارند.

بزرگترها باید گذشت و فراموش کردن بدی‌ها را از کودکان بیاموزند

وی افزود: بهمن طی داستان یاد می‌گیرد همه چیز را با تلاش خود به دست آورد. داشتن پشتکار مهم‌ترین پیام این فیلم است که برای خود من هم درس بزرگی بود. من هم به عنوان یک زن فیلمساز برای ساخت این فیلم تلاش خستگی ناپذیری داشتم و شخصیت اصلی فیلمم نیز برای رسیدن به خواسته خود تلاش بسیار می‌کند و موانع بسیاری را از سر راه برمی‌دارد. بخشش و گذشت هم از نکات اصلی فیلم است که کودک فیلم نماد آن است؛ یعنی یک خصومت تاریخی نسل در نسل منتقل می‌شود تا به این کودک می‌رسد و کودک فیلم تصمیم می‌گیرد ببخشد و برای همیشه به این خصومت خاتمه دهد. این بخشش و گذشت و فراموش کردن بدی‌ها هم از مواردی است که بزرگترها باید از کودکان بیاموزند. «بُروا» یعنی باور. باوری که بزرگ‌ترها در نهایت به کودک فیلم پیدا می‌کنند و آن باور به پاس تلاش و پشتکار و صفا و سادگی و صداقت وجود کودک است.

بچه‌ها آموزش و نصیحت آمیخته با شعار را دوست ندارند

بحث را به موضوع تعلیم و تربیت و تاثیر مدیای سینما در آموزش و پرورش کودکان و نوجوانان وصل می‌کنم و کارگردان «بُروا» می‌گوید: بچه‌ها معمولا از شعاردادن و نصیحت کردن خوششان نمی‌آید بنابراین باید زیرپوستی آموزش ببینند و فکر می‌کنم تماشای فیلم یکی از بهترین روش‌های یاددادن ارزش‌هایی مثل تلاش، پشتکار، راستگویی و بخشش است و من امیدوارم دستگاه تعلیم و تربیت کشور بیش از آنچه هست به اهمیت این رسانه واقف شود و بیشتر آن را در اهداف تربیتی به کار گیرد.

از آموزش‌وپرورش جشنواره رشد متعجب شدم

موضوع که به تعلیم و تربیت کشیده می‌شود معمولا فیلمسازها از کم‌توجهی آموزش و پرورش به سینما و سینماگران می‌گویند؛ اما بهترین کارگردان جشنواره فیلم کودک و نوجوان می‌گوید: «از آموزش و پرورش گله دارم و از آنها متعجم.» موضوع را جویا می‌شوم. می‌گوید: فیلم «بُروا» که در آخرین جشنواره فیلم کودک و نوجوان برنده جایزه بهترین کارگردانی شده و جایزه قوه قضائیه را هم گرفته امسال به جشنواره فیلم رشد ارسال شد اما فیلم در همان مرحله نخست از داوری کنار گذاشته شد و حتی وارد مرحله رقابتی نشد.

علت را جویا می‌شوم. می‌گوید: شاید اشتباهی صورت گرفته و فیلم از جشنواره کنار گذاشته شده است. من فکر می‌کنم اگر «بُروا» وارد مراحل رقابتی می‌شد می‌توانست یکی از بهترین‌های جشنواره رشد باشد چون این فیلم درباره دانش‌آموز، مدرسه و اهمیت و شأن معلم است. تمام دغدغه فیلم آموزش ارزش‌های اخلاقی به بچه‌ها با پرهیز از شعاردهی است و من تعجب می‌کنم چرا فیلمی که دغدغه‌ای جز کودک و آموزش و معلم و یادگیری پشتکار و تلاش و گذشت ندارد باید از روند جشنواره فیلم رشد کنار گذاشته شود. متاسفانه جوابی برای این سوال به ذهنم نمی‌رسد؛ امیدوارم برگزارکنندگان جشنواره پاسخی داشته باشند.

گفت‌وگو: عاطفه بزرگ‌نیا