کارگردان مستند «اوسیا»: پرداخت حق پخش فضای جشنواره مستند را حرفه‌ای‌تر می‌کند

علیرضا دهقان کارگردان مستند «اوسیا» در گفتوگو با خبرنگار پانا با اشاره به این مطلب که زبان مستند، زبان سازنده‌ای است و نباید با ترس مانع بیان شدن انتقادات و حقایق شد،گفت: جشنواره تلویزیونی مستند محفلی برای نمایش مستندهایی که از تولیدات تلویزیون نیستند یا نتواستند در جشنواره‌های مختلف عرضه یا دیده شوند. این جشنواره امکانی را به وجود آورد تا مستندسازان شهرهای دیگر نیز آثارشان دیده شوند.
دهقان خاطر نشان کرد: در بحث ارائه آثار دو گروه را باید مورد توجه قرار دهیم؛ ابتداحمایت از آثار که به نظرم جشنواره تلویزیونی مستند وظیفه‌اش را در قبال پخش و حمایت از آثار انجام داده و به طور کلی به اندازه این پنج فصل خوب عمل کرده است؛ اما اتفاقی که باید مورد توجه این جشنواره قرار گیرد این است که بسیاری از مستندسازان با بودجه‌های شخصی خودشان فیلم می‌‌سازند و فیلم‌سازی شغل اول آنهاست و باید مورد حمایت قرارگیرد.
کارگردان مستند«اوسیا» تاکید کرد: اینکه جشنواره از مستندسازان می‌خواهد بدون پرداخت هیچ‌گونه حق پخش یا رایتی، فیلم‌ها را در اختیارشان بگذارند، برای همه امکان پذیر نیست. اگر فیلمی در این جشنواره یکی، دوبار نمایش داده شود، دیگر تلویزیون حاضر نیست آن را خریداری کند. این قسمتی که از نظر برگزارکنندگان این جشنواره مغفول مانده و به نظرم بهتر است که برای دوره‌های بعدی مورد توجه قرار گیرد تا کیفیت جشنواره را بالاتر ببرد.
وی با بیان اینکه پرداخت حق پخش به مستندسازان باعث استقبال بیشتر از جشنواره تلویزیونی مستند می‌شود، گفت: پرداخت حق پخش فضای این جشنواره را حرفه‌ای‌تر می‌کند و احترام دوجانبه‌ای را پدید می‌آورد.
دهقان با اشاره به اینکه خانه اول مستند، تلویزیون است گفت: در همه‌ دنیا رسانه‌های اصلی که حامی و میزبان فیلم مستند هستند، شبکه‌های تلویزیونی‌اند. چون مقوله‌ فیلم‌های داستانی با مستند بسیار متفاوت است. شاید برخی از مستندها در ایران یا خارج از ایران فرصت اکران پیدا کنند؛ اما خاستگاه اول مستند، تلویزیون است.
وی ادامه داد: از طرف دیگر زبان مستند، زبان واقعیت است و زبان انتقاد سازنده است. گاهی این انتقادها تند هستند و مانند آیینه‌ای رفتارهای اشتباه ما را نشان می‌دهند و همین امر است که مستند را تاثیرگذار می‌کند. اتفاقی که گاهی در جشنواره‌ تلویزیونی مستند می‌افتد این است که زبان مستند از آن گرفته می‌شود. از دست دادن تندی زبان مستند موجب می‌شود تا کارکردش را از دست بدهد. در واقع ما نباید بگذاریم که تلویزیون تنها مستندهای کم خطر را پخش کند که جایی به مسئولی برنخورد.
دهقان با طرح این مساله که سانسور از علاقه‌ مستندسازان برای حضور در این جشنواره می‌کاهد، گفت: بسیاری از اوقات شاهد هستیم که در شبکه‌های دیگر یا در قالب برنامه‌های دیگر، مستندهایی چه بسا با انتقاداتی با کمترین میزان سانسور پخش می‌شود بنابراین این امکان در تلویزیون وجود دارد.
وی با اشاره به اینکه در فصل اول فیلمش برگزیده شده است، بیان کرد: جشنواره تلویزیونی مستند تنها در همین ۵ فصل توانسته جایگاهی در دل مخاطبان پیدا کند. آنتن ثابتی داشته باشد بنابراین خوب است تا زمان برگزاری مشخصی هم داشته باشد تا مخاطبان بتوانند به راحتی آن را دنبال کنند.
وی ادامه داد: این جشنواره کمک می‌کند تا مستندهایی فارغ از آنچه همیشه در تلویزیون دیده می‌شود به نمایش دربیاید. چون برخی از موضوعات هستند که همیشه در تلویزیون مطرح می‌شوند اما این جشنواره برای تلویزیون تنوع موضوع و روایت می‌آورد. در کنار هم بودن اتفاق خوبی است که به نظرم باید تقویت شود.
دهقان درباره جوایز این جشنواره گفت: فکر می‌کنم بهتر است در بحث جوایز این جشنواره تجدید نظر شود تا دلگرمی بیشتری برای فیلمسازان به وجود آید زیرا مبالغ جایزه‌ها برای کسانی که کار حرفه‌ای می‌کنند بسیار اندک است. باید توجه داشته باشیم که بالاتر رفتن جوایز به رقابت بیشتر و در نهایت به پرشور شدن جشنواره کمک می‌کند.