در گفتوگو با پانا مطرح شد
«جزیره آزاد»؛ روایتی از پرسشگری در جامعه
تهران (پانا) - محمدرضا عطاییفر، نویسنده و کارگردان نمایش «جزیره آزاد» میگوید هدفش از ساخت «جزیره آزاد» پرداختن به مسئلهای که جامعه ما به شدت به آن نیاز دارد است و این نمایش برای گروه خاصی ساخته نشده است.

نمایش «جزیره آزاد» به نویسندگی و کارگردانی محمدرضا عطاییفر از ۱۸ فروردین ۱۴۰۴ در تماشاخانه انتظامی خانه هنرمندان ایران روی صحنه رفته و همچنان میزبان علاقهمندان است.
محمدرضا عطاییفر درباره دغدغههایی که موجب تولید این اثر شده است، در گفتوگو با پانا گفت: «در تمام نمایشهایی که تاکنون کار کردهام، همیشه تلاش کردهام موضوعاتی را انتخاب کنم که بازتابدهنده مسائلی از درون جامعه باشد؛ چه مسئلهای که در اطراف خودم میگذرد و چه چیزی که به جامعهام مربوط است. دغدغه من همیشه این بوده که نمایشهایم علاوه بر جذابیت، اندیشهای در پسِ خود داشته باشند. هدفم از ساخت «جزیره آزاد» نیز همین بوده است؛ پرداختن به مسئلهای که جامعه ما به شدت به آن نیاز دارد: آزادی بیان، آزادی اندیشه و آزادی در تمام ابعاد. داستان «جزیره آزاد» با وجود عنوانش، حاکی از فضایی است که در عین ظاهر آزاد، در عمل شرایطی غیرآزاد را رقم میزند. ما در این نمایش حرفهایی را بیان میکنیم که فکر میکنم بهعنوان یک هنرمند وظیفه داریم آنها را بگوییم و برای اصلاح جامعه تلاش کنیم؛ حتی اگر این تأثیر اندک باشد.»
وی همچنین درباره مخاطب هدف و بازخوردهایی که تاکنون دریافت کرده است، افزود: «نمایش من برای گروه خاصی از مخاطبان ساخته نشده است. همیشه تلاش کردهام آثارم به گونهای باشند که هم قشر فرهیخته و هم عموم مردم بتوانند با آن ارتباط برقرار کنند. با این حال، نمایش «جزیره آزاد» در پسِ پرده خود حرفهایی دارد که مخاطب باید دربارهشان تأمل کند. البته گاهی اوقات در نمایش از کلمات و مفاهیمی استفاده میکنم که شاید برای برخی از مخاطبان عام نیاز به بررسی و تحقیق بیشتری داشته باشند. برای نمونه، در همین نمایش از مفهومی استفاده شده که ممکن است مخاطب را به فکر وادارد و او را تشویق کند درباره این موضوع مطالعه بیشتری کند. این رویکرد باعث میشود آثار ما نه تنها سرگرمکننده باشند، بلکه به ارتقای فکری و فرهنگی مخاطب نیز کمک کنند. البته، لازم به توضیح است که هدف من به هیچ وجه نمایشِ روشنفکری صرف نیست. سعی میکنم تعادلی بین این دو برقرار کنم؛ بهگونهای که هم مخاطبان عمومی و هم فرهیختگان از تماشای نمایش لذت ببرند.»
این کارگردان تئاتر درباره شرایط دو قطبی این روزهای جامعه تئاتر، یعنی رفتن به اجرا یا تحریم آن، بیان کرد: « معتقدم هیچ وضعیتی نباید مانع کار کردن تئاتر شود. حتی اگر گروه کوچکی باشند که مخالف تئاتر کار کردن هستند یا بخواهند جلوی کار کردن تئاتر را بگیرند، باید مقاومت کرد. جامعه ما نیازمند تئاتر است، چه انتقادی باشد و چه طنز. البته نقدی نیز به مسئولین دارم. متأسفانه، دغدغه اول در کشور ما فرهنگ و هنر نیست. مسئولین فرهنگی ما به جای حمایت از تئاتر و تأثیرگذاری آن بر جامعه، اجازه میدهند هنر قربانی بیتوجهی شود. وقتی برای فرهنگ و هنر خوراک خوب تهیه نشود، طبیعی است که جای آن را چیزهای دیگری پر میکند. هنر، بهویژه تئاتر، یک ستون اصلی در فرهنگ هر کشوری است؛ اما متأسفانه، این مسئله در کشور ما به حاشیه رانده شده و از مسئولینی که باید در این زمینه عمل کنند، حمایتی نمیبینیم.»
عطایی فر همچنین درباره همکاری با خانه هنرمندان بیان کرد: «خانه هنرمندان فضایی بسیار دلنشین و زیبا دارد که برای هر هنرمندی جذاب بوده و تجربه ارزشمندی است. اما باید بپذیریم که این فضای ارزشمند نیاز به رسیدگی دارد. بهعنوان کسی که بارها در سالن انتظامی اجرا کردهام، از نبود برخی امکانات اولیه مانند ویدیو پروژکتور یا نور مناسب گلهمندم. همچنین، متأسفانه در سالن مشکلاتی مانند بوی نامطبوع وجود دارد که نیاز به بازسازی و توجه جدی دارد. خانه هنرمندان ظرفیت تبدیل شدن به مرکز جمعآوری هنرمندان شاخص تئاتر را دارد، اما این موارد ریز و درشتی که گفتم، حیف است که نادیده گرفته شوند. امیدوارم مسئولین، بهویژه آقای عسگرپور، به این موضوع رسیدگی کنند و با اصلاح این شرایط، خانه هنرمندان بتواند به نقطه کانونی هنر تئاتر در ایران تبدیل شود.»
وی در پایان از تمامی افرادی که در تولید و اجرای این نمایش همکاری کردهاند، تشکر کرد و گفت: «به امید روزی که شاهد حمایت و توجه بیشتری به فرهنگ و هنر کشورمان باشیم.»
نمایش «جزیره آزاد» به نویسندگی و کارگردانی محمدرضا عطاییفر هر شب ساعت ۲۰:۳۰ (به جز شنبهها) در تماشاخانه انتظامی خانه هنرمندان ایران به روی صحنه میرود و میزبان علاقهمندان است.
ارسال دیدگاه