جادوی رسیتال پیانو؛ از کلاسیک تا مدرن

محمدرضا ظریف که دانش آموخته اساتید بزرگی چون کمال پورتراب، حسین دهلوی، سعید شریفیان، محسن الهامیان، خانم دکتر هما سادات افسری، تامارا دولیدزه پروفسور تنگیز خاشوئلی بوده است دوره‌های مقدماتی پیانو را نزد رامتین اسکروچی و دوره جدی پیانو را نزد استاد فرمان بهبود و پروفسور  دیمیتری الکسیو از روسیه گذرانده است. ادامه تحصیل در کنسرواتوار وین و فارغ التحصیل رشته فلسفه هنر  از دانشگاه موسیقی وین زیر نظر پروفسور رولاند باتیک و پروفسور ریهارد آمون نیز ازجمله تحصیلات وی بوده است. حضور افتخاری در محضر پیانیست بزرگ جهانی الکسیس وایسنبرگ در فرانسه دیگر تجربه این هنرمند است. اجرای چند رسیتال پیانو از سال ۸۶ در تالار وحدت، نیاوران،  صدا و سیما ترکیه و ایتالیا و همکاری با هنرمندان بزرگ بین اللملی کیتارو،  ریچارد کلایدرمن، ژان میشل ژار، شیلر آلمان، آرکادی ولودوس و لودوویکو اینائودی و ولنتینا لیسیتسا ازجمله اجراهایی بوده است که این پیانیست در آنها حضور داشته است.

ظریف در ساخت موسیقی فیلم نیز دستی بر آتش داشته است که با ساخت ۴ موسیقی فیلم کوتاه و دریافت جایزه از  جشنواره های خارجی در این عرصه نیز کسب تجربه کرده است.

گفت و گوی زیر حاصل گپ و گفتی است که با این هنرمند در مورد اجرای پیش رو داشته ایم تا از جزییات این کنسرت رسیتال پیانو و قطعاتی که قرار است گوش‌نواز باشد، بیشتر بشنویم. 

در مورد قطعاتی که قرار است در این کنسرت به اجرا گذاشته شود یک توضیح و معرفی بفرمایید؟

بیشتر قطعاتی که اجرا می‌کنم از ساخته های خودم هست در سبک کلاسیک، رومانتیک و نیو ایج. قطعاتی برای تکنوازی پیانو و برخی دو نوازی و سه نوازی با ویلن و آکاردئون. قطعاتی که بین سال‌های ۱۳۸۳ تا ۱۴۰۳ نوشتم و اغلب دریافت‌های خودم از لحظات مختلف زندگی هست که با موسیقی بی‌کلام  بیان می‌کنم. و چند قطعه از ساخته‌هایم برگرفته از عرفان و اشعار مولانا هست که آنها را به موسیقی بی‌کلام و پیانو تبدیل کردم و امیدوارم مورد توجه علاقه مندان قرار بگیرد. برای مثال پرلود شماره ۷ با نام "آمدنم بهر چه بود" و دیگری "بر هیچ مپیچ". و برخی از آثار هنرمندان دیگر برای مفید بودن در میان سلایق عموم. 

در رسیتال پیانو چالش بزرگ هنرمند انتخاب قطعات و نحوه چیدمان آن ها در پی یکدیگر است چطور به این چینش دست یافتید؟ 

درواقع چون بیشتر قطعات از آثار خودم هست به نحوی قطعات را مرتب کردم که یک داستان زندگی با فراز و نشیب هایش تعریف شود همانند یک فیلم بدون تصویر. گاهی پر شور و با وقار و گاهی ملایم و در عمق. 

قطعات این رسیتال پیانو قرار است بدون تغییر اجرا شوند یا خیر شاهد تغییراتی از سوی شما در اجرای این آثار خواهیم بود؟ 

در اجرای قطعات خودم که همگی اورجینال هستند و بعضا به تازگی معرفی می‌شوند ولی در قطعات دیگری مانند موسیقی فیلم بله با تنظیم و تغییراتی از سمت خودم انجام می‌شوند که مناسب اجرای کنسرت باشند ولی غالب قطعات تقریبا دست نخورده است. 

در مورد گروهی که شما را همراهی می کنند و نوای سازهایی که در کنار پیانو به گوش خواهند رسید هم توضیح بفرمایید. 

من بعد از چند رسیتالی که در سال‌های پیش برگزار کردم، تصمیم گرفتم گروه موسیقی ظریف و دوستان را ثبت کنم؛ برای اجرایی همراه با نوازندگان خوب و رنگ آمیزی در موسیقی و شناخت بهتر سازها برای مخاطبین به صورت واضح و مشخص. و در هر کنسرتی تصمیم دارم با عده ای از نوازندگان سازهای مختلف همکاری کنم هم داخلی هم خارجی. 

در مورد سازبندی این اجرا توضیح بفرمایید؟ 

این اجرا با ساز آکاردئون به نوازندگی آرشا عباسی و ساز ویولا یا همان ویلن آلتو به نوازندگی پویان زادمجید همراهی می گردد. نکته در مورد این ساز ویولا که دست ساز ساخته شده و دارای ۵ سیم میباشد که در واقع انگار همزمان هم ساز ویلن هست هم ساز ویولا. 

قطعه پایانی یک رسیتال پیانو از اهمیت ویژه ای برخوردار است نگاه تان برای هرچه باشکوه تر به پایان رسیدن این اجرا و انتخاب قطعه پایانی چه بوده است؟ 

من این کنسرت را با تکنوازی پیانو شروع میکنم و آن را با اجرای ۳ نفره یا همان تریو به پایان میرسانم. و قطعه پایانی از قطعات خودم به نام بازگشت هست که دو سال پیش آن را بر روی یک فیلم کوتاه استفاده کردم و جایزه از جشنواره خارجی دریافت کرد.

اگر نکته‌ای ناگفته باقی مانده برایمان بفرمایید. 

بعد از سالها تلاش و تجربه داخلی و خارجی در زمینه موسیقی هدفم ساخت و اجرای موسیقی در چند سبک  و به شیوه درست است که بتواند فضای بهتر و سالم‌تری برای گوش موسیقی و مخاطبان ایجاد کند و پل ارتباطی میان موسیقی کلاسیک و موسیقی عمومی برای عزیزان شکل بگیرد؛ چون متاسفانه در ایران به شدت جای موسیقی خوب بی‌کلام خالی هست و همیشه این جمله معروف بتهوون را در ذهنم دارم که می‌گوید آنجا که سخن به پایان می‌رسد، موسیقی آغاز می‌شود.