در گفت‌و‌گو با پانا مطرح شد
روایتی بی‌کلام از آزادی؛ «ملک محمد» با تئاتر فیزیکال در جشنواره فجر
تهران (پانا) - کارگردان نمایش «ملک محمد» می‌گوید این اثر سعی دارد که با انجام سبکی متفاوت آزادی در برابر ظلم را روایت می‌کند.
نمایش «ملک محمد» به کارگردانی بابک قیصری، با برداشتی نوین از افسانه‌های کهن آذربایجان، بدون دیالوگ و تنها با تکیه بر حرکات بدن، در جشنواره تئاتر فجر روی صحنه رفت این اثر که پیش‌تر ۲۵ اجرا در تبریز داشته، با سبکی متفاوت آزادی در برابر ظلم را روایت می‌کند.
با بابک قیصری کارگردان نمایش «ملک محمد» گفت‌وگویی داشتیم که می‌توانید در مطلب ذیل بخوانید.
لطفاً ابتدا خودتان را معرفی کنید و مختصری از سابقه کاری‌تان بگویید.
سلام و درود بر شما، من بابک قیصری هستم، کارگردان تئاتر. نمایش اخیر ما، «ملک محمد»، برگرفته از افسانه‌های کهن آذربایجان است که از مجموعه‌ی گردآوری‌شده توسط صمد بهرنگی انتخاب شده و آن را به شکلی متفاوت روی صحنه برده‌ایم.
ایده‌ی اصلی نمایش «ملک محمد» از کجا شکل گرفت و چه چیزی شما را به سمت اجرای آن کشاند؟
این نمایش بر اساس یکی از قدیمی‌ترین افسانه‌های ملی آذربایجان ساخته شده است. داستانی که در کتاب صمد بهرنگی گردآوری شده و محور اصلی آن آزادی در برابر ظلم است. تصمیم گرفتیم این قصه را بدون استفاده از دیالوگ اجرا کنیم و روایت را کاملاً بر اساس فیزیک بدن و احساسات بازیگران پیش ببریم. نور و موسیقی نیز نقش کلیدی در هدایت داستان دارند.
مهم‌ترین پیامی که می‌خواهید از طریق این نمایش به مخاطب منتقل کنید چیست؟
پیام اصلی نمایش «ملک محمد»، مبارزه با ظلم و تلاش برای آزادی است. ما نشان داده‌ایم که حتی بدون استفاده از کلام، می‌توان یک روایت عمیق و تأثیرگذار را به تماشاگر منتقل کرد.
نمایش شما چه تفاوتی با آثار مشابه دارد و چطور آن را منحصر‌به‌فرد می‌بینید؟
مهم‌ترین ویژگی این نمایش، اجرای کاملاً فیزیکال آن است. برخلاف بسیاری از نمایش‌ها که بر دیالوگ متکی‌اند، ما از زبان بدن، حرکات فیزیکی و موسیقی برای روایت داستان استفاده کرده‌ایم. علاوه بر این، نمایش ما هیچ دکوری ندارد و تمام صحنه توسط بدن بازیگران شکل می‌گیرد.
آیا این نمایش قبلاً اجرا شده یا برای اولین بار در جشنواره روی صحنه می‌رود؟
نمایش «ملک محمد» تاکنون ۲۵ اجرا در تبریز داشته و بیش از ۳۰۰۰ نفر از آن دیدن کرده‌اند. حالا در جشنواره فجر فرصتی پیش آمده که آن را در سطح ملی ارائه کنیم و بازخوردهای گسترده‌تری دریافت کنیم.
بزرگ‌ترین چالش شما در کارگردانی این نمایش چه بود؟
از آنجایی که نمایش ما دیالوگ ندارد و بر اساس حرکات بدن اجرا می‌شود، مهم‌ترین چالش این بود که بتوانیم داستان را به شکلی قابل‌درک و تأثیرگذار به مخاطب منتقل کنیم. ایجاد هماهنگی میان بازیگران برای بازنمایی صحنه‌ها تنها با استفاده از حرکات بدنی، یک فرایند دشوار و زمان‌بر بود که حدود ۶ ماه طول کشید.
فرایند تمرینات و آماده‌سازی گروه چگونه پیش رفت؟
تمرینات ما به دلیل سبک خاص نمایش، نیاز به دقت و استمرار بالایی داشت. در طول این شش ماه، گروه به طور مداوم روی حرکات بدن، هماهنگی تیمی و تعامل با موسیقی کار کرد تا بتواند حس و پیام نمایش را به درستی منتقل کند.
با چه محدودیت‌هایی در اجرای این اثر روبه‌رو بودید؟ (مالی، فنی، ممیزی و غیره)
مشکلات مالی همیشه بخش جدایی‌ناپذیر تئاتر مستقل است. واقعیت این است که هر کسی بگوید اجرای تئاتر بدون مشکل مالی ممکن است، اغراق کرده است. علاوه بر آن، گاهی با مشکلات اجرایی مواجه بودیم؛ به‌عنوان‌مثال، برخی از نمایش‌هایی که مخاطب بالایی داشتند، جلوی اجراهایشان گرفته می‌شد، یا کارهایی که حمایت خاصی داشتند، در اولویت قرار می‌گرفتند. این چالش‌ها همیشه برای گروه‌های مستقل وجود دارد.
جایگاه جشنواره تئاتر فجر را در روند حرفه‌ای کار خود چطور می‌بینید؟
جشنواره فجر بستر مهمی برای دیده‌شدن نمایش‌های مختلف از سراسر کشور است. اما گاهی این جشنواره نگاه شهرستانی و استانی را کمتر مورد توجه قرار می‌دهد. درحالی‌که استان‌هایی مثل آذربایجان شرقی، هنرمندان بزرگی مثل غلامحسین ساعدی و میرزا آقا تبریزی را پرورش داده‌اند. امیدوارم که جشنواره بتواند این نگاه‌ها را تغییر داده و فرصت بیشتری به آثار شهرستانی بدهد.
فکر می‌کنید این جشنواره چقدر به معرفی و رشد تئاتر ایران کمک می‌کند؟
جشنواره تئاتر فجر اگر به درستی مدیریت شود، می‌تواند یکی از مهم‌ترین رویدادهای تئاتری کشور باشد. معرفی سبک‌های جدید، مانند تئاتر فیزیکال که ما ارائه کرده‌ایم، می‌تواند نگاه تازه‌ای به مخاطبان بدهد. اما همچنان نیاز است که نگاه به تئاتر شهرستانی تقویت شود و فرصت‌های برابر برای همه گروه‌ها فراهم گردد.
فاطمه آبروش
ارسال دیدگاه