در گفت‌وگو با پانا:
آموزش‌وپرورش اهمیت پرورشی تئاتر را جدی نگرفته است
درخشش نمایش «هیوا» در بیستمین جشنواره تئاتر عروسکی تهران مبارک/حمایت های دولتی در بالابردن سطح کیفی و کمی جشنواره‌ها بسیار موثر است
تهران (پانا) - کارگردان نمایش «هیوا» گفت تئاتر عروسکی ابزاری قدرتمند برای تحریک تخیل و خلاقیت در مخاطب به حساب می‌آید، کاراکتر های عروسکی در این شیوه نمایش در کنار اثرات زیبایی که در شکل درام ایجاد می‌کند می‌توانند در فضاسازی خلاق متناسب با محتوای درام جذابیت های لازم بصری را برای مخاطب ایجاد کنند و از همین رو می‌توان شیوه عروسکی را هنری خلاق و بی پایان نامید.
امیر شیخجبلی در گفت‌وگو با پانا درباره نمایش «هیوا» گفت: «نمایش «هیوا» از آنجا که باید مبتنی بر آلبوم موسیقی پیشنهادی تهیه کننده تولید شود فرایندی خاص را طی نمود. مسیر و فرایندی در آفرینش هنری که برای کارگردان اثر، کار را کمی پیچیده می‌‌کرد. متن اشعار آلبوم را به لحاظ بررسی محتوایی در دستور کار قرار دادم، قصه و درامی در محتوا کشف نشد و عناوین قطعه ها را استخراج و حال می بایست عناوین را زنجیره وار کنار هم قرار داد تا شاید از کنار هم قراردادن و متصل نمودن عناوین آن به مضمون و محتوای دراماتیک دست یافت. چند ایده و خط داستان گونه به ذهنم رسید که کارساز نبود و اگر هم بود نمی‌توانست جایگاه مناسبی برای قطعات موسیقی و‌مضامین و محتوای آن قائل شود، در نتیجه چند پلان متفاوت را به لحاظ همسویی فرم و محتوا بررسی کردم تا اینکه به نتیجه فعلی رسیدم و در نهایت عناصر تئاتری آن نیز با توجه به بازخوردهای صورت گرفته گویا خوب از آب در آمده است.»
وی افزود: «ابتدا سراغ نام آلبوم یعنی هیوا رفتیم، نام‌یک‌دختر به معنای امید، قهرمان قصه در حد نام و مفهوم با کیفیتی که داشت زمینه ساز خوبی بود، حال باید بر اساس مضامین اشعار به سراغ قصه یا داستانی می‌رفتم. مجددا محتواهای اشعار را بررسی کردیم و به دنبال زمینه ای داستانی بودیم تا اینکه زمینه داستانی را از شاهنامه گرفتم و در ابتدا خلاصه ای دو سطری داشتم:
«اپوش دیو خشکسالی و دشمن تیشتر است جلوگیری از به آسمان رفتن آب‌های باران‌ساز می‌باشد. او دو بار برنده می‌شود و بار آخر تیشتر پیروز می‌شود.» و در ادامه به دنبال عناصر دیگری بودم تا در تبدیل ادبیات داستانی به نمایشی موفق عمل کنم. در نهایت پس از اتودهای کارگاهی محتوای نمایشنامه هیوا شکل گرفت و در فرم و شکل به دنبال ایده های متفاوت بودم تا اینکه با ایجاد فضای کارگاهی به ترکیبی خلاق از شیوه عروسکی و زنده رسیدم و در نهایت به مرحله اجرا رسید.»
شیخجبلی اضافه کرد: «نمایش «هیوا» ابتدا در تهران در نیمه دوم مهرماه اجرای عمومی خود را به مدت ۲۰ شب به انجام رسانید و سپس آبان ماه در اصفهان نیز فاز دوم اجرای عمومی خود را در سالن اصلی مجتمع فرشچیان به انجام رسانید و سپس منتخب حضور در بیستمین جشنواره بین‌المللی تئاتر عروسکی تهران مبارک شد و توانست در بخش های مختلف زیر حائز رتبه شود: تندیس جشنواره، دیپلم افتخار و جایزه نقدی در بخش کارگردانی، تندیس جشنواره، دیپلم افتخار و جایزه نقدی در بخش نمایشنامه نویسی، تندیس جشنواره، دیپلم افتخار و جایزه نقدی در بخش بهترین بازیگری مشترکا به محسن عمادی و امیر حسین حسن پور، لوح تقدیر و جایزه نقدی در بخش موسیقی مشترکا به محمد رضا علیقلی و پیمان فروتن، لوح تقدیر و جایزه نقدی در بخش بهترین بازیگری به مانلی امامی تعلق گرفت.»
امیر شیخجبلی درباره تئاتر عروسکی گفت: «تئاتر عروسکی ابزاری قدرتمند برای تحریک تخیل و خلاقیت در مخاطب به حساب می‌آید، کاراکتر های عروسکی در این شیوه نمایش در کنار اثرات زیبایی که در شکل درام ایجاد می‌کند می‌توانند در فضاسازی خلاق متناسب با محتوای درام جذابیت های لازم بصری را برای مخاطب ایجاد کنند و از همین رو می‌توان شیوه عروسکی را هنری خلاق و بی پایان نامید. در نمایش هیوا بیشتر از تئاتر اشیاء بهره بردیم، تئاتر اشیا حوزه‌ای از تئاتر عروسکی است که به شیئ شخصیت می‌بخشد و این همان چیزی است که مخاطب را بسیار به‌وجد می‌آورد. از تئاتر سایه نیز در هیوا بهره بردیم، تئاتر سایه به نظرم نزدیکی زیادی به انیمیشن دارد، نمایش سایه از کهن‌ترین نمونه‌های نمایش عروسکی دنیا محسوب می‌شود. تلاش کردیم از این شیوه نیز در مسیر جذابیت بیشتر اثر و در انتقال بار معنایی و سرگرم کننده بودن آن بهره برداری مناسبی شود. اما بحث برگزاری جشنواره و گردهمایی هایی این چنین بسیار در فرایند دیده شدن و انتقال تجربه های نو و آخرین دستاوردهای هنری در این خصوص کمک می‌کند در صورتیکه این فرصت برای هنرمندان شرکت کننده در فستیوال پدید آید و بتواند این تبادل صورت پذیرد.»
شیخجبلی ادامه داد: «قاعدتاً حمایت های دولتی در بالابردن سطح کیفی و کمی جشنواره بسیار اثر گذار است، اینکه ستاد جشنواره بتواند میزبان گروه های شرکت کننده در طول فستیوال بوده تا آنها در کنار دغدغه های اجرای تئاتر گروه خود در جدول جشنواره بتوانند با فراغ خاطر مخاطب تعدادی از آثار شرکت کننده نیز باشند. با توجه به هزینه های بالای تولید تئاتر قاعدتاً حمایت های مالی گروه ها نیز باید به روز شود تا چالش تامین هزینه های تولید بر سطح کیفی اثر تاثیر منفی نگذارد خصوصا شیوه عروسکی و نیازمندی این شیوه به متریال هایی که روز به روز هزینه های تامین آن فزونی می یابد.»
این کارگردان به فعالیت‌های فرهنگی و هنری وزارت آموزش و پرورش اشاره کرد و گفت: «وزارت آموزش و پرورش مساله اهمیت بار پرورشی هنر تئاتر را هیچ وقت به شکل یک ابزار جدی مورد اهمیت قرار نداده است، البته برخی آثار به لحاظ محتوایی ضعف هایی دارند که برای کودک و نوجوان ضمن اینکه خالی از محتوا هستند، حتی سرگرم کنندگی لازم را نیز ندارند اما می‌توان با ایجاد ساز و کار مناسبی آموزش و پرورش از این فرصت در زمینه پرورش کودکان و نوجوانان با جذب آثار فاخر بهره برده و حداقل شرایط اطلاع رسانی به مخاطب را تسهیل کند و از این طریق فضای تبلیغی لازم را برای حمایت گروه های ارزشمند فراهم آورده تا آنها نیز به رسالت خود در زمینه تولید آثار با مضامین مورد توجه و کاربردی و تعلیمی برای کودکان و نوجوانان ادامه دهند.»
امیر شیخجبلی به اهمیت کودک و نوجوان اشاره کرد و گفت: «کودک و نوجوان همیشه از اهمیت خاصی برخوردار است، درجه کمی و کیفی محتوا سازی و فرهنگ سازی به این مخاطب ارزش و اعتبار می بخشد، چیزی که عیان و مشخص و محرز است نشان دهنده برنامه مشخص و مدونی در این خصوص نیست و روز به روز این بی نظمی و به طبع آن بی محتوایی در این خصوص ادامه دارد و گویا هنوز فقط در حد شعار به آن پرداخته و به اهمیت توجه به این نسل به لحاظ پرورشی توجه جدی تری نمی‌شود، زیر ساخت های مناسبی در این حوزه وجود نداشته و فقط به آموزش بدون توجه به جنبه های پرورشی و باور داشتن به تاثیر گذاری و تاثیر پذیری ابزاری به نام هنر مسیر همچون قبل ادامه می یابد و هر سال می گوییم دریغ از پارسال. در صورتیکه اگر این اعتقاد و باور در سیستم آموزشی بوجود می آمد شاهد رشد و خلاقیت بسیاری در این نسل شاهد بودیم که تبعات آن در همه ابعاد زندگی شخصی و اجتماعی کودک و نوجوان می‌تواند به شکل مثبت و چشم گیری تاثیرگذار و متجلی شود.»
کارگردان نمایش «هیوا» در پایان گفت: «شهرداری و صدا و سیما می‌تواند بستر لازم را جهت معرفی آثار فاخر فراهم کند، همچنین آموزش و پرورش همانطور که اشاره کردم می‌تواند در تسهیل شرایط اطلاع رسانی در پرتال های رسمی خود آثار مقبول و مناسب را تبلیغ کند و با ساز و کاری هدفمند به مدارس تکلیف نماید که حتما در سبد فرهنگی آموزشگاه های خود مانند اردوهای فرهنگی هنری تماشای تئاتر و صد البته همانطور که گفتم تئاترهای با درجه کیفی مناسب را قرار دهند تا روز به روز شاهد تبعات پداگوژی و تعلیمی آن باشیم.»
فاطمه آبروش
ارسال دیدگاه