در گفت‌و‌گو با پانا مطرح شد
«پروانه بر ناقوس» روبهرو با درگیری‌های ذهنی مخاطب است
وفادار به اصل نمایشنامه بودیم
تهران (پانا) - تهیه‌کننده نمایش «پروانه بر ناقوس» معتقد است: این نمایش، از همان لحظه‌ای که شروع می‌شود، مخاطب را مجبور می‌کند که درگیری‌های درونی خود را دوباره مرور کند.
حسین زرقام تهیه‌کننده نمایش «پروانه بر ناقوس» به کارگردانی علی افشار که این شب‌ها در سالن قشقایی تئاترشهر روی صحنه است در گفت و گو با پانا در پاسخ به این پرسش که چه شد تصمیم به تهیه این نمایش گرفته است، گفت: «تصمیم به تهیه‌کنندگی نمایش «پروانه بر ناقوس» نه تنها یک انتخاب هنری، بلکه به نوعی انتخابی فلسفی و حتی اجتماعی بود. در سینما، همیشه جذب موضوعاتی شده‌ام که انسان‌ها در لحظات بحران، مجبور هستند خود را از نو تعریف کنند. این نمایش، در ظاهر به داستان یک خانواده یهودی و بحران‌های ایمان و انسانیت می‌پردازد، اما در واقع درباره چیزی عمیق‌تر از این است؛ هویت و معنا. این نمایش از آن‌جایی آغاز می‌شود که فیلسوفانی چون آگوستین درباره بحران‌های انسانی و معنا در زندگی انسان‌ها صحبت کرده‌اند؛ آیا زندگی انسان بدون خدا واقعاً زندگی است؟ این پرسش‌های بنیادی از آن دسته مسائلی است که ما را وادار می‌کند تا از دل همین بحران‌های اجتماعی، به دنبال کشف حقیقت و معنا باشیم.»
این تهیه‌کننده درباره چالش‌هایی که در مسیر روی صحنه بردن یک نمایش شما با آن‌ها مواجه بوده است، بیان کرد: « در شرایط امروز، تئاتر کار کردن در ایران عملاً قدم گذاشتن در دل یک میدان مین فرهنگی است، به دلایل مختلف مثل مسائل مالی و لجستیکی که انقدر تکرار شده تبدیل به کلیشه روزمره بچه‌هایی شده است که تئاتر کار می‌کنند.»
وی ادامه داد: «چالش‌های ما بیشتر از آن‌که فقط اجرایی باشد، در لایه‌های معنایی و فلسفی بود. در این نمایش، شما با شخصیتی چون «ایوان» روبهرو هستید که در کشاکش ناباوری، به دنبال معنایی برای زندگی می‌گردد و در عین حال، این سوال‌ها که آیا ایمان و معنای زندگی می‌تواند در دل یک جنگ و بحران شکل بگیرد، یکی از مسائلی است که این نمایش به‌طور ضمنی با آن درگیر است. در این وضعیت، کلمات به سادگی نمی‌توانند احساسات یا چالش‌های درونی افراد را منتقل کند و فرم اهمیت ویژه‌ای در این نوع نمایش پیدا می‌کند.»
زرقام در پاسخ به این پرسش که این نمایش تا چه اندازه برای مخاطب تاثیرگذار است و می‌تواند با آن ارتباط برقرار کند، عنوان کرد:« این نمایش، از همان لحظه‌ای که شروع می‌شود، مخاطب را مجبور می‌کند که درگیری‌های درونی خود را دوباره مرور کند. وقتی به بحران ایمان و معنای زندگی فکر می‌کنیم، قطعاً هیچ چیز برای ما ساده و روشن نیست. همانطور که پاسکال اشاره می‌کند: «وقتی در دنیای بی‌پاسخ‌ها و آشوب‌ها زندگی می‌کنیم، تنها ایمان است که می‌تواند آرامش را به انسان بازگرداند.»»
وی افزود: «این نمایش دقیقا در همین مرز حرکت می‌کند. شخصیت‌هایی که درگیر انتخاب‌های دشوار خود هستند و هر کدام در جستجوی حقیقت خود، به سوی یکدیگر و به سوی معنای خود می‌روند، به همین دلیل، این نمایش قادر است نه تنها به مخاطب ایرانی بلکه با هر انسانی در هر گوشه‌ای از جهان که به دنبال پاسخ به سوالات بنیادین است، ارتباط برقرار کند.»
تهیه‌کننده «پروانه بر ناقوس» درباره مدت زمانی که برای اجرای این نمایش در تلاش بوده‌اند و همچنین با توجه به اینکه در نمایش شاهد یک خانواده یهودی هستیم آیا با ممیزی هم مواجه شده‌اند یا خیر، توضیح داد: «زمانی که شما با یک اثر تئاتری که می‌تواند به‌طور ضمنی مسائل دینی و اجتماعی را به چالش بکشد، درگیر می‌شوید، به وضوح در دنیای پیچیده و گاه دشوار می‌افتید.»
وی ادامه داد: «برای ما، موضوع خانواده یهودی و روابط پیچیده‌ای که در متن نمایش وجود دارد، به طور طبیعی حساسیت‌برانگیز بود. نمایش به‌ویژه وقتی که در لایه‌های زیرین خود به بحران ایمان و معانی ناپیدا اشاره می‌کند، باید از دیدگاهی دقیق و حساس بررسی شود. این دقیقا همان جایی است که می‌توان با چالش‌هایی روبهرو شد اما خوشبختانه، با دقت و تعهد به اصل اثر، توانستیم با تیم اجرایی نمایش را به مرحله اجرا برسانیم.»
زرقام درباره اینکه برنامه‌ای برای اجرای این اثر در سالن‌های دیگر نیز دارد، گفت: «قطعا، این نمایش تنها به‌عنوان یک تجربه در یک سالن تئاتر نمی‌ماند. با توجه به مفاهیم جهانی و به شدت انسانی که در متن نهفته است، تصمیم داریم تا این اثر را در جشنواره‌ها و سالن‌های مختلف اجرا کنیم. این نمایش، فراتر از مرزهای جغرافیایی و فرهنگی است. مسائلی که در آن مطرح می‌شود، به اندازه‌ای گسترده و جهانی هستند که می‌تواند برای هر مخاطبی با هر پیشینه‌ای، سوالاتی را به وجود آورد. »
این تهیه‌کننده در پاسخ به این پرسش که آیا فکر می‌کند «پروانه بر ناقوس» مطابق همان چیزی که در ذهن او بوده روی صحنه است یا خیر، عنوان کرد: «همیشه در هر پروژه هنری، هیچ چیزی کاملاً مطابق با تصور اولیه نیست. با این حال، به نظر می‌رسد که در اینجا توانسته‌ایم با حفظ وفاداری به مفهوم اصلی نمایش، تصویری پیچیده از ایمان، بحران انسانی و معنای زندگی را به نمایش بگذاریم. در این فرآیند، مهم‌تر از همه این است که پرسش‌های بنیادین نمایش پس از ترک سالن همچنان در ذهن مخاطب باقی بماند. به قول آگوستین قدیس انسان برای یافتن خود، باید به خدا بازگردد. و این همان چیزی است که در نمایش «پروانه بر ناقوس» به تصویر کشیده شده است.»
حسین زرقام در پایان صحبت‌های خود بیان کرد: « نمایش «پروانه بر ناقوس» هرچند در ظاهر، داستانی شخصی و انسانی از یک خانواده و بحران‌های درونی‌شان را روایت می‌کند اما در لایه‌های عمیق‌تر خود، سوالاتی را طرح می‌کند که بسیاری از ما در زندگی روزمره با آن‌ها مواجه هستیم. این نمایش برای هر فردی که در جستجوی معناست، اثری چالش‌برانگیز است. و در آخر تنها باید بگویم خوشحالم بابت ساماندهی دستفروشان اطراف تئاتر شهر و اما ناراحت هستم از حصار بی معنی‌ای که تئاتر شهر را از دل شهر جدا کرده است.»
ارسال دیدگاه