در گفت‌وگو با پانا:
باید نگاه آموزشی و پداگوژی در تولید تئاتر کودک و نوجوان مورد توجه قرار بگیرد
فرزاد لباسی:حضور در جشنواره‌ها می‌تواند کیفیت آثار نمایشی را بهبود بخشد
تهران (پانا) - عضو هیات انتخاب بخش کودک و نوجوان بیست و نهمین جشنوارۀ تئاتر استان تهران معتقد است حضور آثار نمایشی در جشنواره‌های مختلفی مانند جشنوارۀ تئاتر استان تهران، می‌تواند کیفیت این دست از آثار را ارتقاء ببخشد.
فرزاد لباسی، عضو هیات انتخاب بخش کودک و نوجوان بیست و نهمین جشنوارۀ تئاتر استان تهران، در گفت‌وگو با پانا درباره برگزاری این جشنواره و با بیان اینکه «آینده‌نگری» در برگزاری چنین جشنواره‌هایی مهم است، گفت: «این رویداد، می‌تواند سالیان سال در تمامی استان‌های مختلف در کشور ریشه کند، این اتفاق بیفتد تا ما بتوانیم از خروجی‌های آن اتسافده کنیم، از آن‌ها دعوت و حمایت کنیم تا این افراد بتوانند در جشنواره‌های بزرگ‌تر نیز شرکت داشته باشند و دقیقاً مثل دوستانی که در جشنواره‌های استانی حمایت میشوند، در جشنوارۀ کودک و نوجوان نیز باید چنین اتفاقی بیفتد.»
تولیدکنندگان آثار نمایشی با حضور در جشنواره‌ها برای خود «آسیب‌شناسی» تعریف می‌کنند
وی در ادامه، با اشاره به این مطلب که بسیاری از کارگردانی که در کشور در حال تولید اثر نمایشی هستند، با مرور موضوعات جشنواره‌ها در می‌یابند که آثار آنان با جشنوراه‌ها ارتباط موضوعی دارد و از همین روی، اثر خود را به این دست از جشنواره‌ها ارسال می‌کنند تا بیشتر دیده شود، افزود: «برخی از تولیدکنندگان آثار، با حضور در برخی از جشنواره‌های ملی و بین‌المللی، برای خود یک نوع آسیب‌شناسی تعریف می‌کنند تا ببینند که اثر تولیدشده، تا چه اندازه در حوزه‌های ساختار، تکنیک و محتوا موفق بوده است و تا چه اندازه توانسته است مخاطب را به خود جذب کند.»
این کارگردان با سابقۀ تئاتر، با اشاره به این که داوران حاضر در هر جشنواره‌ای در پلۀ نخست، مخاطب یک اثر هستند و بعد از این مرحله، به داوری اثر می‌پردازند، ادامه داد: «در چنین شرایطی ما باید اثری را تولید کنیم که مخاطب از آن خوشش بیاید و با آن همذات‌پنداری کند و به همین دلیل، این دست از جشنواره‌ها به عنوان ملاکی برای ارزیابی آثار نمایشی تعریف شده است و تولیدکنندگان آثار می‌توانند با حضور در این جشنواره‌ها، آثار خود را برای مخاطبان بیشتری به نمایش بگذارند.»
حضور در جشنواره‌ها می‌تواند کیفیت آثار نمایشی را بهبود بخشد
لباسی، با تأکید بر این مفهوم که در چنین شرایطی، تولیدکنندگان آثار نمایشی می‌توانند با حضور در جشنواره‌هایی مانند جشنوارۀ تئاتر استان تهران، اثر خود را به گونه‌ای به نمایش بگذارند که در حوزه‌های مختلف دیده شود و از منظر دولتی و ارگانی حمایت دریافت کنند و اتفاقات خاصی را برای خود رقم بزنند، اضافه کرد: «به نظر من، ملاک اصلی برای چنین گروه‌هایی، اجرای عموم آثار است و از ابتدای راه نباید به جشنواره‌ها و حضور در جشنواره برای رقابت فکر کرد، اما از سوی دیگر نیز نباید فراموش کرد که حضور در جشنواره‌هایی از این دست، می‌تواند کیفیت آثار نمایشی را بهبود بخشد، روند تولید اثر را تسریع کند و دسترسی به زمینه‌های تولید را برای تولیدکنندگان تسهیل کند تا دیگران نیز این آثار را ببیند و بهتر از آن‌ها حمایت شود.»
عضو هیئت انتخاب بخش کودک و نوجوان بیست و نهمین جشنوارۀ تئاتر استان تهران، ضمن ابرز تأسف از این امر که امروز گسترش فضای مجازی به دیدن تئاتر و حضور مخاطب در سالن لطمه زده است، اظهار داشت: «امروز، ما به واسطۀ گسترش فضای مجازی، ما با واقعیت حضور مخاطب در سالن برای دیدن تئاتر روبرو نیستیم و از همین روست که می‌توان گفت گسترش این فضا به دیدن تئاتر لطمه زده است، اما ویدیوها و یا بخش‌هایی نمایشی که در تلویزیون نیز به غلط تولید و منتشر شد، موجب شد تا مخاطب فکر کند که نمایش کودک و نوجوان، دقیقاً این محصولی است که تلویزیون در حال تولید و انتشار آن است، در حالی که این گونه نیست.»
وی، با تأکید بر این این مفهوم که عمق نمایش کودک و نوجوان به محتوای موجود در آن بستگی دارد و «بزن و بکوب»، «شادی» و «نشاط» یکی از این فاکتورهاست، تصریح کرد: «متأسفانه برخی از کارگردانان کودک و نوجوان و بسیاری از فعالان فضای مجازی تصور می‌کنند برای تولید یک اثر کودک، تنها باید از یک موسیقی شش و هشت استفاده کنند.»
باید نگاه آموزشی و پداگوژی در تولید تئاتر کودک و نوجوان مورد توجه قرار بگیرد
لباسی، محور قرار دادن نگاه آموزشی و پداگوژی در تولید آثار نمایشی را یکی از مهم‌ترین رسالت‌های تولیدکنندگان آثار نمایشی کودک و نوجوان برشمرده و با تأکید بر این مفهوم که «شادی»، یکی از مکمل‌های این فضای اموزشی است، خاطر نشان کرد: «ما باید با تکیه بر ابزار شادی، این دست از آثار را به کودک و نوجوان منتقل کنیم، نه این که نخستین رکن تولید اثر «شادی» باشد و پس از آن محتوا تحت‌الشعاع قرار بگیرد.»
این فعال حوزۀ نمایش کودک و نوجوان، با بیان این نکته که امروز، فضای مجازی و گسترش آن، کمک شایانی به حوزۀ نمایش و به ویژه نمایش‌های کودک و نوجوان نکرده است، تأکید کرد: «این موضوع، دقیقاً مانند کتاب خواندن است و مثلاً زمانی که می‌گویند از روی موبایل کتاب بخوانید، من نمی‌توانم فرهنگ مطالعه را بپذیرم و به همین دلیل نیز باید بگوئیم که انتقال ان‌چه که در تئاتر و روی صحنه اتفاق می‌افتد، با فیلم ممکن نیست.»
وی با اشاره به این مطلب که روزگاری که بیماری کورنا در کشور گسترش یافته بود، آثار جشنواره‌های نمایشی با فیلم داوری و ارزیابی می‌شده است، یادآور شد: «در همین زمان شیوع کرونا، یک اتفاق مهم افتاد که نمایش‌های روی صحنه، به صورت فیلم‌تئاتر در بسترهای اینترنتی عرضه می‌شد؛ اما من بر خلاف آن چه که در این سال‌ها گذشت، تصور می‌کنم که تئاتر زنده است، باید زنده و بر روی صحنه اجرا شود و دقیقاً مانند نانی که از تنور بیرون آورده می‌شود، باید داغ داغ مصرف شود.»
از روی فیلم و فضای مجازی نمی‌توان تئاتر دید
عضو هیئت انتخاب بخش کودک و نوجوان بیست و نهمین جشنوارۀ تئاتر استان تهران، رو در رو شدن بازیگر و مخاطب و احساس تنفس این دو عامل در هوای یکدیگر را از مهم‌ترین ویژگی‌های بارز تئاتر برشمرده و بر همین اساس، گفت: «به نظر من، از روی فیلم و فضای مجازی نمی‌توان تئاتر دید، چرا که چنین اثری، حس و حال اجرای زندۀ نمایش را ندارد و من، به همین دلیل است که معتقدم که بر خلاف این که گسترش فضای مجازی، در حوزۀ تئاتر نه تنها به این رویداد کمک نکرده است، بلکه به آن لطمه هم زده است؛ اما نباید فراموش کرد که همین فضای مجازی در حوزۀ تبلیغات، انتشار تیزرها و معرفی آثار نمایشی کمک‌های شایانی کرده است که این مبحث، با آن چه که در بحث فعلی می‌گذرد کاملاً متفاوت است و کارکرد فضای مجازی در آن کاملاً فرق دارد.»
گفتنی است، بیست ونهمین جشنواره تئاتر استان تهران با حمایت اداره کل فرهنگ و ارشاد استان تهران و به دبیری امیرحسین شفیعی آبان ۱۴۰۳ برگزار خواهد شد.
ارسال دیدگاه