بنیاد سینمایی فارابی می‌تواند به محور اصلی نشر ادبیات سینمایی کشور تبدیل شود

به گزارش روابط عمومی بنیاد سینمایی فارابی، دکتر وحیداله موسوی، عضو هیات علمی دانشگاه صدا و سیما با اشاره به برگزاری سی و پنجمین دوره نمایشگاه بین المللی کتاب تهران و حضور بنیاد سینمایی فارابی به عنوان یکی از محدود ناشران تخصصی کتاب‌های سینمایی گفت: اصولاً هدف از نوشتن، چه تألیف و چه ترجمه، تفکر، آموختن و انتقال تجربیات است؛ در عین حال، آموختن مستلزم مطالعه و پژوهش مداوم و دسترسی به منابع مورد نیاز در حوزه‌های تخصصی است. وجود ناشری متعهد در حوزه فرهنگی که در راستای این اهداف عمل می‌کند، چه برای مؤلفان و مترجمان و چه برای خوانندگان گوناگون اعم از دانشجویان، استادان و به طورکلی علاقه‌مندان حوزه سینما غنیمت است.

وی تأکید کرد: با توجه به رکود و جمودی که طی چند سال گذشته در انتشارات فارابی وجود داشت، احیای سنت نشر آثار سینمایی در بنیاد فارابی را باید به فال نیک گرفت اما صرفاً بازنشر آثار قدیمی برای ارتقای فرهنگ سینمایی در کشور کافی نیست. اگرچه برخی از این آثار بسیار مهم و کلاسیک اند و باید به نشر آثار جدیدتر در حوزه سینما نیز همت گماشت. چرا که رسانه سینما و تلویزیون و به‌طورکلی رسانه‌های تصویری و شنیداری به سرعت در حال متحول شدن هستند و از این‌رو باید چارچوب‌های نظری جدید را به مخاطبان عرضه کرد.

عضو هیات علمی دانشگاه صدا و سیما با اشاره فعالیت بسیار محدود ناشران در حوزه نشر کتاب‌های تخصصی سینمایی گفت: بنیاد سینمایی فارابی ‌می‌تواند به محور اصلی نشر ادبیات سینمایی کشور تبدیل شود. به عبارت دیگر، این بنیاد می‌تواند بار دیگر در گسترش و آموزش فرهنگ سینمایی در کشور نقش مهمی ایفا کند و با شناسایی و برطرف ساختن خلاهای موجود در حوزه نظری و عملی سینما، نقشی تعیین کننده داشته باشد.

موسوی با انتقاد از عدم شناسایی یک مسیر نظام مند برای انتشار کتاب‌های سینمایی خاطر نشان کرد: ناشرانی که از امکانات مالی بیشتری برخوردارند، همچنان کتاب‌هایی در زمینه سینما منتشر می‌کنند. اما به طورکلی، نمی‌توان مسیر یا الگوی نظام‌مندی در انتشار کتاب‌های سینمایی در حوزه نشر را  در کشور شناسایی کرد. برای مثال، می‌بینیم که همزمان دو یا سه ترجمه از یک کتاب واحد به بازار عرضه می‌شود. البته، این رویه به خودی خود نقص بزرگی محسوب نمی‌شود. چراکه خواننده می‌تواند ترجمه‌های مختلف را با هم قیاس کرده و محصول مورد نظر و مطلوب خود را انتخاب کند. اما با نگاهی به حوزه نشر آثار سینمایی در جهان، شاهدیم که مؤلفان سینمایی، موضوعات گوناگون و متنوعی را کندوکاو می‌کنند و جای خالی این آثار در ادبیات سینمایی کشور خالی است. متأسفانه در ادبیات سینمایی کشور شاهدیم که انتشار آثار در برخی حوزه‌ها بسیار پررنگ است و حتی به حد اشباع رسیده، درحالیکه در بسیاری بخش‌های مهم دیگر به ندرت کتابی ترجمه یا تألیف می‌شود.

این پژوهشگر و استاد دانشگاه با اشاره به خلاء جدی کتاب‌هایی در حوزه نظریه پردازی، تحولات جدید سینما و منابعی درخصوص بخش‌های محتلف تولید در سینما گفت: با پژوهشی مختصر درباره کتاب‌های منتشرشده در زمینه سینما در هر حوزه‌ای از جمله نظریه فیلم، ژانرها، تدوین، کارگردانی، فیلمنامه، طراحی صحنه، تهیه کنندگی، فیلمبرداری، صدا، نورپردازی، بازیگری و مواردی از این دست، می‌توان خلأها را شناسایی کرد. در برخی حوزه‌ها، به اندازه کافی منابع مهم ترجمه یا تألیف شده است. اما در برخی حوزه‌ها همچنان منابع کافی وجود ندارد. برای مثال، در مورد فلان کارگردان یا فیلم، کتاب‌های زیادی ترجمه یا تألیف شده، اما در مورد سینمای ملل حتی در مورد سینمای کشورهای همسایه، منابع کافی وجود ندارد. از سوی دیگر، باید کتاب‌هایی را مد نظر قرار دارد که از زاویه یا رویکردی جدید به سینما می‌نگرند.

در مورد نقش فناوری در سینما و مباحث نظری و تأثیرات اجتماعی و فرهنگی‌شان منابع چندانی وجود ندارد.

وحیداله موسوی در خاتمه با اشاره به تحولات جدید در حوزه سینما، از جمله تأثیر هوش مصنوعی و دوران پسا دیجیتالیسم و کمبود کتاب‌های منتشر شده در این حوزه گفت: در مورد ژانرهای سینمایی نظیر زندگینامه، حماسی، جنگی، تریلر، گانگستری، اکشن و مواردی از این دست نیز کتاب‌هایی در دست نیست. همچنین در خصوص سینمای ایران و جنبه‌های گوناگون آن نیز همچنان خلاهایی به چشم میخورد و به نظر می‌رسد بنیاد سینمایی فارابی برای تحول در حوزه‌های مورد اشاره در بخش انتشار کتاب‌های مرتبط باید پیشگام و حامی باشد.