دیپلماسی فرهنگی می‌تواند پیوست برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران باشد

سیدنظام‌الدین موسوی؛ عضو فراکسیون دیپلماسی فرهنگی مجلس شورای اسلامی به ستاد خبری سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، گفت: به رغم گسترش فضای ارتباط دیجیتال و شبکه‌های اجتماعی هنوز کتاب جایگاه خود را در جوامع به عنوان یک ابزار مهم فرهنگی حفظ کرده است. در همه جای دنیا کتاب و کتابخوانی حائز اهمیت است و ابزار فرهنگی دیگری هنوز نتوانسته جایگزین کتاب شود. به همین دلیل است که هر سال با برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران شاهد سیل حضور مشتاقان کتاب و کتابخوانی هستیم و این نمایشگاه به واقع یک رویداد بزرگ فرهنگی در کشور است.

وی افزود: نمایشگاه کتاب از جمله رخدادهایی است که جمعیت‌های زیادی استقبالش می‌کنند و در آن حضور به‌هم می‌رسانند. اگر چند رویداد مهم فرهنگی در طول سال داشته باشیم،‌ نمایشگاه کتاب یکی از آنهاست. از طرف دیگر حضور چهره‌ها فرهنگی و شخصیت‌های ادبی در نمایشگاه در سطح ملی و بین‌المللی نشان دهنده اهمیت این رویداد است و حضور ناشران و مولفان دیگر کشورها در نمایشگاه موجب می‌شود تا نمایشگاه کتاب محل محک زدن دپلماسی فرهنگی کشور باشد و شاید هیچ رویداد دیگری این ظرفیت را نداشته باشد که دیپلماسی فرهنگی کشور را تا این اندازه جلو ببرد.

این عضو فراکسیون دیپلماسی فرهنگی مجلس شورای اسلامی ادامه داد:‌ نمایشگاه کتاب محلی است که مولفان، نویسندگان و چهره‌های روشنفکری، علمای دینی، هنرمندان و اساتید دانشگاه‌های کشورهای دیگر از آن بازدید می‌کنند،‌ این رویداد می‌تواند نقش مهمی در حیطه دیپلماسی فرهنگی داشته باشد. تاکنون گام‌های خوبی برای توسعه دیپلماسی فرهنگی کشور با استفاده از ظرفیت نمایشگاه کتاب در سال‌های مختلف انجام شده اما هنوز به طور کامل از ظرفیت این رویداد مهم و اثرگذار در حوزه دیپلماسی فرهنگی بهره‌برداری نکرده‌ایم.

برنامه‌ریزی برای دیپلماسی فرهنگی در نمایشگاه کتاب ضروری است

موسوی در بخش دیگری از این گفت‌وگو با طرح این موضوع که لازم است برنامه‌ریزی جدی در نمایشگاه کتاب برای بهبود دیپلماسی کشور انجام دهیم، ادامه داد: اگر از قبل بخش‌هایی از دستگاه‌های دولتی و همچنین تشکل‌های صنفیِ مردمی،‌ دانشگاهی و فرهنگی پیش قدم شوند و برای استفاده از رویداد نمایشگاه بین‌المللی کتاب برای ارتقای دیپلماسی فرهنگی برنامه‌ریزی کنند،‌ حتماً به نقطه مطلوبی در این رابطه خواهیم رسید.

وی به فعالیت‌های فراکسیون دیپلماسی فرهنگی مجلس شورای اسلامی در حدود چهار سال گذشته حول محور نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران اشاره کرد و گفت:‌ دوستان در فراکسیون اهمیت و مسائل نمایشگاه کتاب را به عنوان فرصت دیپلماسی فرهنگی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت امورخارجه مدام دنبال می‌کنند و نظر سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی را نسبت به رویداد مهم نمایشگاه کتاب جلب کردند. دستگاه‌ها و نهادهای مسئول پیشنهادهای خود را در این زمینه داده‌اند، اما هنوز بهره‌برداری مطلوب از نمایشگاه کتاب توسط دستگاه‌های مختلف مرتبط با دیپلماسی فرهنگی، صورت نگرفته است.

انتخاب کشورهای دیگر به عنوان میهمان ویژه کمک به دیپلماسی فرهنگی است

موسوی با بیان اینکه دیپلماسی فرهنگی باید پیوست برگزاری نمایشگاه کتاب باشد، گفت: نظیر تصمیمات متعددی که در امور مختلف برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران انخاذ می‌شود، لازم است پیوست دیپلماسی فرهنگی نیز برای این رویداد مهم بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران لحاظ شود تا بتوان استفاده حداکثری از این ظرفیت داشت. این اقدامی بسیار عالی است که نمایشگاه کتاب از دوره‌های گذشته کشورهایی را به صورت میهمان ویژه میزبانی می‌کند. این میزبانی قدمی برای رشد دیپلماسی فرهنگی بین دو کشور است.

وی اضافه کرد: به نظرم مولفان و ناشران کشورمان می‌توانند خودشان در زمینه دیپلماسی فرهنگی فعال شوند و باب تعامل دو طرفه نمایشگاهی را میان فعالان حوزه نشر در دیگر کشورها باز کنند؛ کما اینکه ارتباط ایران با دیگر نمایشگاه‌های کتاب در کشورهای جهان برقرار است و همواره از کشور ما در نمایشگاه‌های جهانی مولفان، ناشران و علاقه‌مندان به حوزه کتاب مشارکت و حضور دارند. این یک امکانی چند جانبه در حوزه فرهنگ است و فعالان صنفی به خوبی می‌توانند در آن ورود کنند. 

سی‌وپنجمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «بخوانیم و بسازیم» از ۱۹ تا ۲۹ اردیبهشت (۱۴۰۳) در محل مصلی امام خمینی(ره) به شکل حضوری و در سامانه ketab.ir به صورت مجازی برگزار می‌شود.