داستان معلمی که سرنوشت شاگردش را تغییر داد

سجاد پرهیزکاری در گفت‌وگو با پانا درباره ساخت مستند جدیدش با نام «درس انار» که محصول مرکز گسترش است، گفت: «این مستند درباره فردی است که دچار فلج مغزی است و با همه مشکلاتی که در زندگی با آن‌ها درگیر است، خیلی با کیفیت بالاتری نسبت به آدم‌هایی که دچار مریضی یا معلولیت نیستند، به زندگیش ادامه می‌دهد. او خیلی انگیزه و انرژی دارد و برای بهتر کردن زندگیش تلاش می‌کند و همین موضوع باعث شد سراغش برویم و از او مستند بسازیم.»

وی ادامه داد: «سوژه مستند «درس انار» از دوستان قدیمیِ من است و حدود ۱۰، ۱۲ سال است که با هم دوست هستیم و از قبل هم یک شناخت عمیقی از خودش و زندگیش داشتم. ما واقعا به دنبال کشف حقیقت از زندگیِ میثم بودیم و با اینکه من با او دوستیِ طولانی مدت داشتم اما برایم اهمیت داشت که بدانم به چه دلیل به این سبک زندگی می‌کند.»

پرهیزکاری توضیح داد: «تا الان که مستند «درس انار» را چند نفر از اطرافیانمان دیده‌اند، واکنش خوبی داشتند. یعنی لحظاتی در این مستند وجود دارد که می‌توانند با آن بخندند و لحظاتی غمگین می‌شوند و همذات‌پنداری می‌کنند. از طرفی هم این مستند برای ما به شکلی بود که دوست داشتیم خیلی ساده به آن نگاه کنیم و تا جایی که می‌توانیم و سوژه اجازه می‌دهد، به همه زوایای زندگیِ میثم بپردازیم. به نظرم دیدن این مستند که نیم ساعت زمان دارد، برای هر کسی که به تماشایش بنشیند، بُعد انگیزشی خواهد داشت. همچنین این موضوع خیلی برایمان اهمیت داشت که مستند «درس انار» غم‌انگیز تمام نشود و هر کسی مستند «درس انار» را دیده است، می‌گوید ای کاش من هم مثل میثم بیشتر تلاش می‌کردم.»

پرهیزکاری ادامه داد: «سال‌ها بود که این سوژه را می‌شناختم و همچنین این موضوع برایم جذاب بود که بالاخره در مستند «درس انار» به آن پرداختم. به طور کلی این طیف مستندها خیلی زیاد ساخته می‌شود که یک شخصیت معلول، زندگیِ دراماتیکی دارد. اما من دنبال چند نکته بودم، اول اینکه کرامت انسانیِ سوژه را حفظ کنیم. یعنی نسبت به جذاب بودن قصه، به هر طریقی کاری نکنیم تا مستند جذاب شود، بلکه خود سوژه را هم ببینیم. این موضوع برای من خیلی اهمیت داشت و پروسه تولید این مستند دو سال هم زمان برد. چون با خودش و خانواده‌اش صحبت می‌کردیم و شرایط را می‌سنجدیدیم که عدالت برقرار شود. موضوع مستند «درس انار» دغدغه شخصیِ من بود و در زندگیم خیلی تاثیرگذار بود. ضمن اینکه مسیر زندگیِ میثم را معلم چهارم دبستانش تغییر داده است. من هم یک خاطره از چهارم دبستانم دارم که معلمم به دلیل اینکه املا ۱۶ شدم، زد توی گوشم و پرده گوش راستم زخم شد و هنوز هم شنواییِ گوش راستم کمتر است. بنابراین قیاس این دو معلم چهارم دبستان، برای من خیلی جذاب بود.»

این مستندساز با تاکید بر اینکه تصویربرداریِ مستند «درس انار» در کرج انجام شده است، گفت: «من قبلا در دوره‌های مختلف جشنواره شرکت کردم اما همیشه خصوصی بوده است و انگار فقط برای جامعه فیلم‌سازان مستند برگزار می‌شود. نه اینکه مردم حضور نداشته باشند، حضور دارند اما جشنواره سینماحقیقت مثل جشنواره‌ فجر فراگیر نیست. امسال هم دو سینما به جشنواره سینماحقیقت اختصاص داده شده که خیلی بهتر خواهد بود. به طور کلی نگاه عمومیِ جامعه ما به مستند خیلی بهتر شده است و به نظرم اگر برگزارکنندگان جشنواره بتوانند این جشنواره را عمومی‌تر برگزار کنند، اتفاقات خوبی در پی خواهد داشت. همچنین اگر مردم در این جشنواره حضور پیدا کنند و به تماشای فیلم‌های مستند بنشینند، هم به زندگیِ آن‌ها کمک می‌کند و همچنین حضور در جشنواره می‌تواند برایشان مثل یک جلسه روانشناسی باشد. چون تعداد مستندها خیلی زیاد است و هر آدمی می‌تواند یک مستند متناسب با احوالات خودش پیدا کند.»

عوامل مستند «درس انار» که محصول مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی است، عبارتند از: کارگردان: سجاد پرهیزکاری، تهیه‌کننده: پوریا نجفی، دستیار کارگردان: فاطمه توکلی، تدوینگر: رسول انصاری، تصویربردار: سجاد پرهیزکاری، صدابردار: رضا انصاری، مدیر تولید: محمدرضا ارشدی، طراحی و ترکیب صدا: عرفان حسن‌زاده، موسیقی: هدایت احمدزاده، اصلاح رنگ و نور: یحیی محمدعلی، عکاس: فاطمه توکلی، طراح پوستر: مانیا بیک‌زاده، طراح نشان: صادق کرمیان، خواننده تیتراژ: میلاد فرزین‌فر و مجری طرح: استودیو ۱۷.