«غیرمسکونی»، یک مرد، یک شهر

«غیرمسکونی» (مسعود زارعیان) می‌توانست یک مستند گزارشی از وضعیت رقت انگیز زندگی بخشی از جامعه شهری مشهد باشد، دور از هیاهو و زرق و برق شهر بزرگ و زیبای مشهد، اما بیش از این، فیلمی است درباره احسان، مردی که می‌خواهد جهان اطرافش را تغییر بدهد. از این منظر، «غیرمسکونی» فیلم امروز است. فیلم روزهای سخت، شرایط دشوار. فیلمی با قهرمانی که برای نزدیک شدن به مردم، آداب و تدبیری نمی‌جوید و صادقانه تلاش می‌کند همسفر و همسفره انسان‌های طرد شده باشد.
مسعود زارعیان در «غیرمسکونی» به شکلی غیرمستقیم آموزه‌های اسلامی و معنوی را ترویج می‌کند. بدون این که نمایش احساساتی و گل درشتی داشته باشد، عواطف تماشاگر را درگیر می‌کند، شخصیت اصلی (احسان) را معرفی کرده و به مرور مسائل و مشکلات او را به تصویر می‌کشد. مسائلی که جهان بیرون و درون او را درگیر بحران کرده است.
«غیرمسکونی» مستندی است که گاه به مصالح و مواد داستانی نزدیک می‌شود. به نظر می‌رسد بعضی سکانس‌ها، مثل فصل گفتگوی احسان و همسرش و گلایه های همسر، طراحی یا بازسازی شده، با این همه، همین وجوه است که به فیلم به عنوان سندی از زندگی یک روحانی عینیت و تازگی داده است. «غیرمسکونی» به عنوان مستندی اجتماعی یا حتی مستندی پرتره، خیلی زود تماشاگرش را درگیر می‌کند، زمینه همراه شدن بیننده با فیلم و احسان را فراهم کرده و مسیر پرسنگلاخ و دشواری که او برای ساخت آرمانشهرش را دارد، به تصویر می‌کشد. زارعیان بدون این که حضور خود را به رخ بکشد، با شخصیت همراه شده و با او به بیغوله‌ها، زمین‌های خاکی و گوشه و کنار شهر سرک می‌کشد.
«غیرمسکونی» که در شانزدهمین جشنواره «سینماحقیقت» روی پرده رفت، در صورت اکران در سینما یا نمایش آنلاین مستندی پربیننده خواهد بود. فیلم مصالح لازم برای تبدیل شدن به یک اثر پربیننده را دارد و از این منظر، قابل توجه است.

کارشناس سینما