پانا گزارش می‌دهد؛
ادغام و تعطیلی راهگشا نیست؛ دست کانون را برای اداره بهتر کتابخانه‌هایش بگیریم
شکل‌گیری کارزار ۱۲ هزار نفری مخالفت با درخواست وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ کتابخانههای کانون همچنان در اختیار وزارت آموزش و پرورش خواهد ماند یا متولی جدیدی پیدا خواهد کرد؟
تهران (پانا) - در روزهای گذشته بحث‌های بسیاری درباره تعطیلی کتابخانههای کانون پرورش فکری و در اختیار قراردادن آن به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و نهاد کتابخانههای عمومی در بین اهالی فرهنگ به‌وجود آمد و این امر با اعتراض‌های بسیاری همراه شد.
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در دی سال ۱۳۴۴ تأسیس و پس از پیروزی انقلاب اسلامی نظارت آن به وزارت آموزش و پرورش سپرده شد. تأسیس مراکز عرضه کتاب و آموزش‌های فرهنگی، هنری و ادبی مخصوص کودکان و نوجوانان در کشور و کمک به توسعه و تکمیل کتابخانههای عمومی، مساجد، مدارس برای ایجاد بخش‌های مخصوص کودکان و نوجوانان از جمله وظایف این نهاد تعیین شده است.
اولین کتابخانه کانون پرورش فکری سال ۱۳۴۴ در پارک لاله تهران ایجاد شد و تا کنون دارای گسترده‌ترین شبکه کتابخانههای کودکان و نوجوانان است و برجسته‌ترین نویسندگان کتاب‌های کودکان و نوجوانان در ایران فعالیت خود را با کانون ادامه می‌دهند.
در حال حاضر، تعداد مراکز ثابت فرهنگی هنری کانون به بیش از ۸۳۰ مرکز در کشور رسیده است. در کتابخانههای کانون علاوه بر امانت کتاب بیش از ۶٠ فعالیت فرهنگی، هنری و ادبی همانند نقد کتاب، داستان‌نویسی، شعرخوانی، قصه‌گویی، فیلم‌سازی، نقاشی، خوش‌نویسی، آشنایی با شخصیت‌های علمی، هنری، تاریخی ایران و جهان، آشنایی با سرزمین‌ها، قوم‌ها، ملت‌ها و نژادها، مسابقه، در کنار برگزاری نمایشگاه‌های گوناگون، بازدیدهای گروهی و… انجام می‌شود.
بسیاری از مخاطبان حوزه کتاب معتقد هستند که کتابخانه مرجع کانون مهم‌ترین کتابخانه تخصصی حوزه «تعلیم و تربیت»، «هنر»، «ادبیات کودک» کشور است که دارای گزیده‌ای از «کتاب‌ها» و «نشریه‌های ویژه کودک و نوجوان» به ۲۵ زبان زنده دنیا است.
در روزهای گذشته خبری منتشر شد که در بین علاقه‌مندان حوزه کتاب و کتابخوانی بازتاب داشت. این خبر که درباره واگذاری کتابخانههای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به نهاد کتابخانههای عمومی کشور بود؛ توسط «پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر هیأت دولت» اعلام شد و این پایگاه اطلاع‌رسانی از جمله دلایل تقاضای واگذاری کتابخانههای کانون به نهاد کتابخانههای عمومی را چنین عنوان کرد: تخصص نهاد کتابخانههای عمومی کشور در مدیریت و توسعه کتابخانههای چند منظوره کودک و نوجوان بر اساس استانداردهای جهانی و سندهای آمایش سرزمینی، مدیریت چابک، هدفمند و انقلابی نهاد کتابخانه‌ها و پیشنه موفق آن در دهه اخیر، توانمندی نهاد کتابخانه‌ها در به‌روز رسانی منابع (کتاب و نشریات)، آموزش کتابداران، استانداردسازی خدمات و برگزاری برنامه‌های متنوع برای تبدیل وضعیت کتابخانه‌ها به مراکز فرهنگی محله‌ها، از جمله دلایل پیشنهاد واگذاری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به این نهاد است.
اما این موضوع با مخالفت‌های بسیاری همراه شد، حمیدرضا شاه‌آبادی در نوشتاری با انتقاد از طرح واگذاری کتابخانههای کانون پرورش فکری کی از افرادی بود که به تعطیلی کتابخانههای کانون واکنش نشان داد.
وی عنوان کرد، جای تعطیلی و ادغام کانون باید دست آن را بگیریم و یاری‌اش کنیم تا خودش را دوباره بسازد.
این نویسنده ادبیات کودک و نوجوان در پی خبر درخواست واگذاری کتابخانههای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به نهاد کتابخانههای عمومی کشور در یادداشتی نوشته است: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به هیات دولت پیشنهاد کرده است که کتابخانههای کانون به نهاد کتابخانههای عمومی واگذار شود. اگر اهل تعارف نباشیم خوب می‌دانیم که این یعنی پیشنهاد تعطیلی کانون؛ چراکه کانون چیزی جز مراکز فرهنگی هنری و کتابخانه‌هایش نیست. و دیگر بخش‌های تولیدی و فرهنگی و اداری کانون کار می‌کنند تا پشتیبان مراکز باشند.
من در مقاطع مختلف با نهاد کتابخانههای عمومی همکاری کرده‌ام. آن را به‌طور نسبی می‌شناسم. از خدماتش آگاهم. می‌دانم کتابداران عاشقی دارد که برای جلب نظر عموم مردم به کتاب و کتابخوانی تلاش می‌کنند و البته می‌دانم که ماهیت و ماموریت نهاد کتابخانههای عمومی با ماهیت و ماموریت کانون فرسنگ‌ها فاصله دارد.
کانون نهاد تربیت غیر رسمی کودکان و نوجوانان نخبه در کشور است. خلاف تصور عده‌ای کتابخانههای کانون فقط کتابخانه نیستند. نامشان هم کتابخانه نیست. به آن‌ها مراکز فرهنگی هنری می‌گویند. چون علاوه بر انجام فعالیت‌های معرفی کتاب و کتابخوانی برنامه‌های متعدد و متنوع دیگری هم دارند. برنامه‌های آموزشی در رشته‌های مختلف ادبی و هنری و حتی علمی، جشنواره‌ها، مسابقات، اردوها و...
فعالیت‌های کانون همانطور که از اسمش پیداست به پرورش فکری کودکان و نوجوانان توجه دارد. رشد خلاقیت‌ها، ایجاد انگیزه و اعتماد به نفس، همکاری و همدلی، بالابردن توان درک مسائل فکری و ... از جمله هدف‌های کانون در مواجهه با مخاطبان آن است. بنابراین ساده‌انگاری است که کار آن را فقط کتابخانه داری بدانیم و به راحتی حکم به ادغام آن با نهادی دیگر بدهیم که توجه به مخاطبان کودک و نوجوان را فقط در حوزه کتابخوانی در دستور کارش دارد و تلاش می‌کند با آوردن کودکان به کتابخانه‌ها فضایی برای مطالعه خانوادگی ایجاد کند.
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آبروی فرهنگ ماست. نهاد دیرپایی که بخش مهمی از هنرمندان و نخبگان بزرگ این کشور از دل آن بیرون آمده‌اند. نهادی بسیار کم‌خرج و پُر‌فایده که اگر روزی از ظرفیت‌های آن به شکل حداکثری استفاده شود بسیاری از معضلات فرهنگی و اجتماعی ما را پوشش می‌دهد.
نمی‌توان منکر شد که این نهاد ارجمند به‌دلیل ضعف مدیریت و تدبیر که در سالیان گذشته دچارش بوده، تا حد زیادی دچار افت کیفی شده. اما زیرساخت‌هایش چنان محکم است که با کمی توجه و کمک می‌تواند مجددا از جا برخیزید و دستاوردهای درخشانی به فرهنگ ما ارائه کند. بنابراین به جای تعطیلی و ادغام کانون می‌بایست دست آن را بگیریم و یاری‌اش کنیم تا خودش را دوباره بسازد. اگر جز این باشد تعطیلی معتبرترین و پرفایده‌ترین نهاد فرهنگی کشور حاصلی جز عقب‌گرد شدید در حوزه فرهنگ و بروز یاس در میان اهالی آن نخواهد داشت.
در این بین انجمن نویسندگان کودک و نوجوان نیز در بیانیه‌ای به این موضوع واکنش نشان دادند.
همچنین کارزاری برای اعتراض به تعطیلی کتابخانههای کانون پرورش فکری و اعطاء آن به نهاد‌خانه کتابخانه عمومی کشور به‌وجود آمد که در ساعات ابتدایی نزدیک به ۱۲ هزار امضاء جمع شد.
در این بیانیه و نامه اعتراضی آمده است:
«جناب آقای رئیسی
رئیس محترم جمهوری اسلامی ایران
جناب آقای نوری
وزیر محترم آموزش و پرورش
با سلام
در پی انتشار خبری به نقل از وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی مبنی بر درخواست بسته‌شدن کتابخانههای کانون پرورش فکری و واگذاری آن به نهاد کتابخانههای عمومی، موجی از نگرانی در میان اهالی فرهنگ و رسانه به‌وجود آمده است.
همانطور که مستحضرید کانون پرورش فکری دهه‌های متمادی است که به‌عنوان یکی از مروجین آثار اهالی فرهنگ و هنر مانند مرحوم عباس کیارستمی، علی‌اکبر صادقی، نورالدین زرین کلک و سایر هنرمندانی بوده که آثارشان به کالبد این کانون روح تازه‌ای بخشیده و همواره نقطه اتکا و قوت نویسندگان ایران بوده و آثار چاپ‌شده توسط این نهاد مورد تأیید بسیاری از فعالین فرهنگی و هنری بوده است.
ما امضاکنندگان این کارزار، نسبت به واگذاری این نهاد به کتابخانههای عمومی به بهانه زیان‌ده بودن معترض بوده و از تمامی مردم و دوستداران فرهنگ و هنر این خاک تقاضا داریم با امضای این کارزار نگرانی خود را از این حرکت نشان داده و مانع از بین رفتن یکی از ارکان اصلی فرهنگ و هنر این مرز و بوم شوند.»
حال باید منتظر ماند و دید که آینده کتابخانههای کانون چه می‌شود و این نهاد همچنان در اختیار وزارت آموزش و پرورش خواهد ماند یا متولی جدیدی پیدا خواهد کرد.
ارسال دیدگاه