«تائترشهر» و بازگشت به حصار

در پی عدم موفقیت یک طرح جنجالی در دولت پیشین، یکی از مدیران حوزه تئاتر در گفتگویی رسمی گفته بودند که مخالفان حصار کشی محوطه تئاترشهر، آگاهی ندارند. پشتوانه این اظهار نظر هم شاید تایید (شما بخوانید؛ استعانت) تعدادی از هم صنفی های ایشان است که از قضا اطلاعی از مسائل شهرسازی ندارند. بنابراین لازم دیدم مواردی را یادآوری کنیم؛

- این روزها تجارب شهری از چنین راهکارهای تحکمی و خشن شهری عبور کرده و شیوه های اجرایی شهرمحوری جای آن را گرفته است. تا جایی که پیشنهاد می شود این موانع شهری را باید تا حد ممکن از دست و پای فضاهای عمومی و فرهنگی برداشت.

- چرا در طول سال های گذشته، به جای این حجم از پراکنده گویی ها و کلی گویی ها، نقشه ای از جزئیات اجرایی و معماری حصار مورد نظر، برای جلب نظر اهل فن، منتشر نشده است؟ فراموش نکنیم؛ تئاترشهر تنها متعلق به اهالی تئاتر نیست و نقش شهری و اجتماعی آن به سایر حرفه ها و شهروندان هم مرتبط می شود.

- تعیین حریم با حصار کشی دو مفهوم مجزاست. اگر منظور از «حریم» مفاهیمی مثل حریم منظر و معماری و... باشد که ارتباطی با حصارکشی ندارد. اگر موضوع تشخص فضایی باشد که؛ نوع طراحی و محوطه سازی و اختلاف سطوح، این مهم را به بهترین شکل برآورده می کند.
- تاکید بر امنیت اهالی تئاتر موضوعی است که مدام تکرار می شود. آیا اصل حفظ امنیت شهری با حصارکشی تامین می شود؟ آیا امنیت اهالی تئاتر در سمت دیگر چهارراه و خیابان چگونه تامین می شود؟ یعنی باید هنرمندان را تا درب منزل با حصار مشایعت کرد؟
- آیا ارائه راهکاری مشابه برای سایر مراکز تجمع عمومی و... هم معقول می نماید؟ آیا راهکار حفظ امنیت، پاک کردن صورت مسئله خواهد بود؟

- حضور دستفروش ها، خصوصاً در روزهای آخر سال هم عنوان دیگری است که گویا ذهن اهالی تئاتر را سخت مکدر کرده است. در سایر نقاط شهر مشکل دستفروش ها چگونه ساماندهی شده است؟ با دیوار؟ دستفروشی یک شغل شرافتمندانه و یکی از نشانه های حیات و فعالیت های شهری است. خصوصاً می تواند با استفاده درست، به ویژگی فضاهای فرهنگی تبدیل شود. همانطور که متولیان نمایشگاه کتاب هم به جای مهار دستفروشان اطراف مصلا و پیشنهاد دیوارکشی، اتفاقاً به جایگیری رسمی آنها پرداختند. پدیده دستفروشی بیشتر از سایر رویدادهای نوروزی اطراف ساختمان تئاترشهر، مزاحمت ایجاد نکرده است. اگرچه با وجود شائبه هایی، به نظر می رسد نهادهای مدیریت شهری با بعضی اغماض های سهوی و عمدی، خود باعث گسترش آن شده اند.

- مبارزه با اراذل و اوباش به عهده چه کسانی و چه نهادهایی است؟ چطور ممکن است میان همه راه حل های موجود، به محدودیت‌های فیزیکی و ایجاد چهره نامطلوب شهری رضایت داد؟! حصارکشی مراکز فرهنگی چه بازخوردهای اجتماعی خواهد داشت؟ زمانی صحبت از حصاری شده بود که مانع ورود چنین افرادی باشد اما همچنان مانعی برای شهروندان و ترددهای شهری محسوب نشود. بعید می دانم چنین حصار هوشمندی هنوز اختراع شده باشد. اگرچه اختراع آن لزومی هم ندارد. چرا که چنین قابلیتی احتیاج به سیستم عامل فیزیکی ندارد.

- بسیاری از رویدادهای هنری، از جمله کنسرت های موسیقی در سالن های شناخته شده ممکن است چنین نگرانی هایی را به وجود بیاورد که معمولاً با حضور نیروی انتظامی کنترل می شود. چه تفاوتی در این وظائف درخصوص نمایش های شبانه تئاترشهر، این چنین باعث نگرانی شده است؟ چرا همان فرمول همیشگی قابل اجرا نیست؟

- پافشاری بر موضوع اعتیاد و افراد تراجنسی و اغراق در مشکلات مربوط به این افراد. خود نشانه ای است از عدم آگاهی طراحان این پروژه که فراموش کرده اند مطابق قوانین موجود - بدون دیگر موارد اتهامی خاص - هیچکدام از این دلایل و عناوین، مانع و منافی حقوق شهروندی کسی نیست. شرایط خاص هم که مشمول سایر بخش های جامعه و جغرافیای شهری است، نه مختص یک محوطه یا ساختمان خاص.

- وظیفه هنر و به ویژه تئاتر چیست؟ شعار «تئاتر برای همه» از کجا آمده است؟ آن تعارفات و تعظیمات و خاک پای مردم گفتن های هنرمندان روی سن خطاب به چه کسانی است؟ چطور شده است که هنرمندان تئاتر خود را برتر از مردم می دانند؟ چطور شده که علاقه پیدا کرده اند با دیوار از مردم و از مسایل مردم یا ناهنجاری های جامعه جدا شوند؟ اگر شهر و جامعه چنین نا امن است، خب امنیت سایر شهروندان و مشاغل با کدام حصار و دیوار تامین می شود؟ چه شده که از دغدغه اجتماعی به دغدغه های فردی رسیده اید؟ آیا بخشی از این ادعاها و تبلیغات، نوعی سیاهنمایی برای وضعیت اجتماعی نیست؟ چرا هنرمندان حامی دیوارکشی پارک بعثت و... نشده اند؟

- آیا این طبیعی است که درست در یک روز خاص و یا همزمان با احیاء دوباره این به اصطلاح مطالبات جامعه تئاتری، جلوی ساختمان تئاترشهر درگیری منجر به جراحت واقع می شود و اخبارش سر از صدا و سیما درمی آورد؟ آیا این اتفاق نادری است که تنها در محوطه پارک دانشجو می افتد؟ وظیفه کنترل چنین مخاصماتی در سایر نقاط شهر هم به اعتقاد طراحان، فقط باید از طریق این شکل از حصارکشی باشد؟

کارشناس معماری