هیسپان تی وی؛ پدیده‌ای در عرصه رسانه‌های بین الملل

در همین راستا رسانه‌های گوناگون اما با خط مشی کاملا مشابه در آن منطقه فعالیت می کنند که گویی یک دستورالعمل یکسان را پیگیری می کنند چه در بخش خبری و سیاسی و چه در بخش سرگرمی.
در بخش انتشار نیز اکثر شبکه های تلویزیونی فقط از طریق سه ابرشرکت کابلی برنامه های خود را به مخاطب ارائه می دهند و به نوعی بیشتر رسانه های تصویری توسط همین انحصار شکست ناپذیر کانالیزه می شوند. شرکت هایی که در اصل به ایالات متحده وابسته هستند و همین امر به امریکا اختیار می دهد هر آنچه نپسندد به راحتی سانسور کند. نتیجه این شد که امریکای لاتین در یک انزوای رسانه ای قرار گیرد و مردم کشورهای لاتین مجبور باشند همه چیز را بر اساس خواست امریکا تماشا کند.
این تفاوت بزرگی است؛ در سایر مناطق جهان رسانه های گوناگون و حتی آلترناتیو دیده می شوند و جریان خبری و خط مشی فرهنگی چندان یک سویه نیست برای مثال در کشورهای افریقایی شرکت های کابلی تنوعی از شبکه های تلویزیونی گوناگون و گاه ناهمسو را در کانال های کابلی خود می پذیرند و به مخاطب ارائه می دهند بنابراین علیرغم اینکه افریقا از منظر اقتصادی فقیرتر از امریکای لاتین است اما از نظر فرهنگی در انحصار مطلق نیست همین شرایط در کشورهای جنوب آسیا مانند هند یا اروپا دیده می شود و تنوع کانال های تلویزیونی چه کابلی و چه ماهواره ای برای مخاطب وجود دارد.
متاسفانه همه رسانه‌های فعال در کشورهای امریکای لاتین به شکل مستقیم یا به صورت برگردان به انتشار یا بازنشر آثار شبکه های غربی می پردازند یا بر اساس خط مشی آنها به تولید محتوا اقدام می کنند. این در حالیست که از نظر اجتماعی بیزاری از سیاست های کاپیتالیسم و نئولیبرالیسم در امریکای لاتین کاملا واضح است اما تا ده سال قبل اصلا بُرد رسانه ای و بازتاب تلویزیونی نداشت. در چنین شرایطی ایران با هیسپان تی وی به میدان رسانه ای امریکای لاتین وارد شد.
هیسپان تی وی چه کرد
تاسیس شبکه هیسپان تی وی به زبان اسپانیولی حرکتی کاملا هوشمندانه بود که حدود یک دهه قبل در محیط فرهنگی یکسان اما گسترده کشورهای لاتین دست به تحول زد و توانست چهار موفقیت بزرگ به دست آورد؛
نخستین موفقیت هیسپان تی وی این بود که انحصار رسانه ای در کشورهای امریکای لاتین را شکست و به تنهایی توانست ابررسانه های امریکایی و اروپایی را به چالش بکشد و اولین رسانه آلترناتیو با رویکرد حقیقت گرا در آن منطقه باشد. همین یک مورد به شدت خشم آمریکا و انگلیس را برانگیخت تا درصدد محدود کردن هر چه بیشتر این شبکه ایرانی بر آیند و قرار نگرفتن در لیست شرکت های تلویزیون کابلی یکی از این محدودیت ها بود، اما این رسانه فقط در حد یک تلویزیون باقی نماند بلکه توسط دوستانش در آن منطقه در اینترنت و شبکه های اجتماعی بازنشر شد.
دوم، اینکه هیسپان تی وی توانست ملت های امریکای لاتین را از اخبار ایران و کشورهای غرب آسیا مطلع ساخت. اهمیت این مطلب در این است که ملت های هر دو منطقه دقیقا برای استقلال واقعی در حال نبرد با غرب هستند و هر کدام مردم سالاری های مبتنی بر موازین بومی خود را مطرح کرده اند که البته به شدت زیر فشار غرب هستند. بنابراین این رسانه به صورت غیرمستقیم به مسیری تبدیل شد تا تجربیات مقاومت در برابر غارتگری قدرت های غربی در دو منطقه تبادل شود.
سومین اقدامی که اولین شبکه اسپانیولی زبان جمهوری اسلامی انجام داد این بود که نشان داد با حداقل امکانات می توان از رسانه برای پیشبرد برنامه های فرهنگی و اجتماعی بهره مند شد. این تجربه به سرعت توسط جنبش های مردمی و جریان مخالف غارتگری های امریکا در امریکای لاتین الگو برداری شد تا بتوانند از رهیافت های رسانه ای برای پیگیری حقوق از دست رفته خود و بیدار کردن ملت ها استفاده کنند. دیگر شبکه ها به صورت منطقه ای و محلی از این رسانه ایرانی الگو گرفتند که تله سور سپس المیادین اسپانیولی فقط نمونه هایی از رویکرد به این رهیافت است.
چهارمین موفقیت هیسپان تی وی آشنا شدن مردم کشورهای امریکای لاتین با فرهنگ و تمدن ایران بود تقریبا در زیر انبوه لجن پراکنی های غول های ضد فرهنگی امریکا با هیچ فرهنگی در جهان چندان آشنا نبودند. به بیان دیگر مردم منطقه لاتین دنیا را از لنز دوربین های سی ان ان، بی بی سی، دویچه وله، فرانس 24، رویترز و امثال آنها می دیدند و باید باور می کردند که جهان یعنی امریکا و لاغیر و اگر اندیشمندی خواهان جستجوی فرهنگ های دیگر بود باید از رسانه های جمعی فاصله می گرفت و خود تلاش می کرد.
درنتیجه شبکه هیسپان تی وی به یک پدیده در عرصه رسانه های بین المللی تبدیل شده و این گام بلند در عین حال که با کمترین هزینه انجام شد بیشترین بهره وری در دیپلماسی عمومی را برای ایران به همراه داشت.