تجربه یک حال خوب ملی با ثبت جشنواره فیلم کوتاه تهران در میان جشنواره‌های معتبر

«سعید نجاتی» از فیلم‌سازان مطرح سینمای کوتاه ایران است که در کارنامه‌اش ساخت ۱۶ فیلم کوتاه داستانی و تجربی دیده می‌شود. فیلم‌های کوتاه «دابُر»، «صراحی» و «باران آهسته می‌بارد» از جمله فیلم‌های مطرح اوست که در جشنواره‌های متعددی نیز موفق به کسب جایزه شده‌اند. او برای فیلم کوتاه «دابر» سیمرغ فیلم کوتاه سی و هشتمین جشنواره ملی فیلم فجر و جایزه ویژه هیات‌ داوران از سی و ششمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران را دریافت کرد. نجاتی، فارغ التحصیل رشته سینما در مقطع کارشناسی ارشد از دانشگاه سوره تهران است و در کارنامه کاری خود تدریس در دانشگاه سوره و دبیری چهاردهمین جشنواره فیلم کوتاه رضوی را دارد. نجاتی همچنین عضو هیات داوری نوزدهمین جشنواره ازمیر ترکیه، عضو هیات داوری بخش بین الملل پانزدهمین جشنواره فیلم کوتاه و مستقل داکا، عضو هیات انتخاب و داوری المپیاد فیلمسازی سی و دومین جشنواره فیلم کوتاه تهران، عضو هیات انتخاب و داوری نوزدهمین جشن بزرگ سینمای ایران، عضو هیات داوری هجدهمین جشن بزرگ سینمای ایران، عضو هیات انتخاب بخش تجربه‌گرا سی و دومین جشنواره فیلم کوتاه تهران و عضو هیات انتخاب چهارمین دوره المپیاد فیلمسازی نوجوانان کشور بوده است. به تبع حضور این هنرمند جوان در جشنواره‌های متعدد خارجی و داخلی و شناخت او از سینمای کوتاه و تجربی، در ادامه پرونده «جایگاه فیلم کوتاه در اکران» با این فیلمساز گفت‌و‌گویی داشتیم که در ادامه آن را می‌خوانید.

تغییر ساختار رسانه کمک کرد تا فیلم کوتاه دیده شود
سعید نجاتی درباره روند تغییرات ساخت فیلم کوتاه، گفت: «من از سال ۱۳۸۰ در فضای سینمای کوتاه نفس می کشم و از نزدیک تغییراتی را که در حوزه فیلم کوتاه رخ داده است، مشاهده کرده‌ام. تغییر ساختار رسانه‌ها و حضور رسانه های جدیدی مانند اینستاگرام و غیره باعث شده فضای مجازی بستری برای بهتر دیده شدن فیلم کوتاه باشد. زمانی منتقدان فقط در مجلات می‌نوشتند و اکنون راحت در سایت‌های معتبر مجازی می‌نویسند. این نوع تغییر نگاه به فضای مجازی بر جایگاه فیلم کوتاه نیز اثرگذاشته است؛ البته همچنان به ایده آل خودش نرسیده است و باید خیلی مراتب بالاتری را طی کنیم.»

فیلم کوتاه زمانی به رادیکال بودنش معروف بود
وی با اشاره به جایگاه فیلمنامه و اثرگذاری فیلمنامه بر موفقیت فیلم کوتاه، جذابیت فیلم کوتاه را به ایده های جدیدش دانست و عنوان کرد: «ایده جدید چه در فیلمنامه باشد و چه در فرم و محتوا و غیره تفاوتی ندارد؛ در واقع همه چیز به نوع نگرش فیلمساز به جهان اطرافش بستگی دارد. گاهی این بکربودن از عناصر تصویری می آید.»
کارگردان فیلم کوتاه «دابُر» درباره نحوه انتخاب ایده برای فیلم کوتاه گفت: «فیلم کوتاه زمانی به رادیکال بودنش معروف بود و این بسیار ارزش داشت؛ برای من ایده آل این است که «ایده»، بکر و تازه و جسور باشد. متاسفانه از طرفی سیاست‌های اشتباه، وضعیت و شرایط به گونه‌ای رقم خورده که این جسور شدن را از چهره‌های جوان گرفته است و از طرف دیگر فیلمسازهای جوان جسارت لازم را در فیلم‌هایشان ندارند؛ البته برای آسیب شناسی این مهم باید از آموزش و پرورش شروع کنیم و جلو بیاییم تا برسیم به اکنون و آنچه وجود دارد.»

نقطه ضعف فیلمسازهای جوان عجول بودن در ساخت است
وی در مورد مقبولیت سینمای کوتاه در دنیا نیز اظهار کرد: «سینمای کوتاه ایران در همه دنیا فستیوال‌هایی دارد و ایران هم مستثنی نیست. در ایران، انجمن سینمای جوانان ایران، متمرکز روی فیلم کوتاه و مسائل مربوط به آن کار می‌کند؛ آموزش می دهد و از فیلمسازان جوان حمایت می‌کند و در همین راستا سالیانه ۲ الی ۳ هزار فیلم کوتاه ساخته می‌شود که بخشی با حمایت‌های دولتی ساخته می شوند. فیلمسازان ایرانی در فستیوال‌های مختلف جهانی حضور دارند و این جای خوشحالی دارد اما اینکه در دنیا بگویند سینمای کوتاه ایران عجیب و غریب است، چنین چیزی نیست. در این راستا، ما اساتیدی چون عباس کیارستمی را در این حوزه داشتیم و همین پشتوانه خوبی برای معرفی سینمای ایران در جهان است و فیلم های ایرانی از این جهت در برخی از کشورهای دنیا جلب توجه می‌کنند.»
نجاتی، یکی از نقاط ضعف در فیلمسازهای جوان ایرانی را عجله در اجرای یک ایده خوب عنوان کرد و افزود: «ممکن است فیلمساز ایرانی ایده‌های خیلی جذابی داشت هباشد اما زمان کافی برای اجرای آن ایده نگذارد که یکی از نقاط ضعف در بین فیلمسازهای ایرانی محسوب می‌شود.»

انجمن سینمای جوان به یک مدرسه سینمایی حرفه‌ای تبدیل شود
وی در توضیح بیشتر گفت: «من همیشه خودم را مدیون انجمن سینمای جوان می‌دانم اما شرایط الان به گونه‌ای است که به اعتقاد من انجمن باید در روش‌های حمایتی‌اش تجدیدنظر کند. به اعتقاد من آموزش انجمن سینمای جوانان ایران باید به سمت استعدادیابی برود که فیلمسازی را به صورت حرفه‌ای تری آموزش دهد نه اینکه آموزش را از مبتدی شروع کند؛ درست همان طوری که در مدرسه ملی سینما اتفاق می‌افتاد. همچون کشور آلمان، که «فاند» یا حمایت برای تولید فیلم به فیلمسازهای خود ارائه می‌دهد. به طور کلی انجمن سینمای جوان می‌تواند هم فیلم‌ها را پس از تولید خریداری کند و هم بر مبنای رتبه‌بندی فیلمسازها یا حضور انها در جشنواره‌ها، فاند تولید دهد.»
کارگردان فیلم کوتاه «صراحی» به تولیدات عظیم هر ساله در سینمای کوتاه اشاره کرد و افزود: «این تعداد تولیدات از جهاتی خوشایند نیست؛ از بین سالانه ۲ تا ۳ هزار فیلم کوتاهی که ساخته می شوند برای مثال انجمن سینمای جوان از ۱۵۰ فیلم حمایت مالی می‌کند اما در شرایط فعلی که هزینه های تولید فیلم بسیار بالاست، بهتر است انجمن سینمای جوان از تعداد محدودتری اثر باکیفیت‌تر حمایت کند و بودجه‌اش را صرف ساخت ۱۰ اثر کند.»
وی درباره اینکه موفقیت یک فیلمساز کوتاه تا چه اندازه به حضور در جشنواره‌ یا ساخت فیلم بلند بعد از کوتاه بستگی دارد، گفت: «فیلمسازی کوتاه و بلند کاملا با هم متفاوت است و لزوم موفقیت در عرصه فیلم کوتاه تضمینی برای موفقیت در ساخت فیلم بلند نیست. جشنواره‌ها هم مکانی است تا فیلمساز با فیلمسازهای مختلف و جهان بینی‌های متفاوت آشنا شود.»

دولت جدید «هنر و تجربه» را جدی بگیرد
نجاتی درباره اثرگذاری اکران‌های موقتی مثل هنروتجربه بر سینمای کوتاه نیز گفت: «هنر و تجربه رسالتش را خوب انجام می‌دهد. به اعتقاد من، دولتی که سرکار می‌آید باید هنر و تجربه را بسیار جدی بگیرد چراکه «هنر و تجربه» بخش مهمی از سینمای هنری ایران را رقم می‌زند و با گونه های دیگری که امتحان شده و ضرر کرده‌اند، تفاوت دارد. یکی از رویکردهای مثبت «هنر و تجربه» این بود که لذت اکران را به فیلمسازهای کوتاه چشاند. از طرفی قرار نیست همه فیلم‌های کوتاه در هنر و تجربه اکران شود چون باید از استانداردی قابل قبول برخوردار باشد.»
وی همچنین تاکید کرد: وقتی استاندارد برای اکران فیلم‌ها وجود داشته باشد، مخاطب هنر و تجربه‌ای نیز خواهیم داشت که بر مبنای حسی که از فیلم‌های هنر و تجربه دارد فیلم‌ها را می‌بیند.»

با ثبت جشنواره فیلم کوتاه تهران در میان جشنواره‌های معتبر یک حال خوب ملی را تجربه می‌کنیم
نجاتی در پاسخ به اینکه با توجه به حضور در جشنواره ازمیر ترکیه که از جشنواره‌های معتبر معرفی به اسکار است، تاثیر حضور جشنواره بین المللی فیلم کوتاه تهران در بین جشنواره‌های معرف فیلم برتر به اسکار چیست، گفت: «خبر حضور جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران در لیست جشنواره‌های ورودی اسکار بسیار مسرت بخش بود زیرا سال ها منتظراین مهم بودیم و اکنون یک حال خوب ملی را تجربه می‌کنیم. حالا وقتی به یک فستیوال جهانی می‌رویم نام «جشنواره فیلم کوتاه تهران» را به عنوان یک فستیوال معتبر خواهیم برد. نکته بعدی این است که جایزه بزرگ جشنواره در بخش بین الملل اعطا می‌شود و در چند سال اخیر، هیات انتخاب بخش بین الملل جشنواره فیلم کوتاه تهران، فیلم‌هایی را که هیات انتخاب بخش ملی که خودشان تجربه حضور در فستیوال‌های بین المللی را دارند، به آنها معرفی می‌کنند، برای بخش بین‌الملل در نظر می‌گیرند. بنابراین باید بهترین فیلم‌های ممکن در این بخش حضور داشته باشند که بتوانیم رقابت کنیم و یک فیلم ایرانی بتواند جایزه بزرگ را بگیرد که باعث مسرت و خوشحالی دوبرابر خواهد شد.»
وی تاکید کرد: «فیلمسازهای کوتاه به حدی نجیب و صبور هستند که با وجود اتفاق های متعدد، در این سینما حضور دارند و همراهی می کنند تا اعتلای سینمای کوتاه را حفظ کنند.»

تاکید نجاتی بر کم شدن ممیزی در فیلم کوتاه و سختگیری نهادهای غیرمرتبط
نجاتی در پایان گفت: «مدیران بالادستی و نهادهای نظارتی و مدیریتی دست از سر فیلم کوتاه و ممیزی‌های غیرمنطقی آن بردارند و بگذارند فیلم کوتاه به حالت قبل خود بازگردد چراکه ممیزی‌های بسیار و حضور بیش از حد نهادهای غیرمرتبط باعث اذیت شدن بچه‌های فیلم کوتاه شده است و به همین دلیل ممکن است از نمایش فیلم‌شان در ایران فراری شوند. در حال حاضر فیلمسازهای کوتاه می‌توانند فیلم کوتاه خود را بسازند و قید حضور در جشنواره‌های داخلی و اکران در ایران را بزنند تا فیلم‌شان با یک کلیک و آپلود کردن، در جشنواره‌ها و پلتفرم‌های جهانی نمایش داده شود.»